Galicyjscy uchodźcy wojenni w Żywcu w latach 1914–1915

• Authors: Piotr Szczepaniak

Title variants

EN

Galician War Refugees in Żywiec in 1914-1915

Abstracts

EN

The failures of the Austro-Hungarian armed forces, which took place in the first months of the Great War, led to the emergence of the phenomenon of a war refugee. Some of the refugees did not leave the crownland or they stayed at its western end for a longer time. At that time, many refugees arrived in Żywiec. The aim of this paper is to present the process of the influx of refugees to the city. The conducted research allowed to conclude that about 2300 refugees registered in Żywiec in the period  from August 1914 to May 1915. This number constituted over 40% of the pre-war inhabitants of the city. It is worth remembering that not all refugees entered the registration book kept by the local magistrate; therefore, this group was even larger in reality. The work focuses on the religious and professional structures of the refugees staying in Żywiec. The process of research of addresses that were provided by refugees who registered in Żywiec showed what kind of help was offered to them by the indigenous inhabitants of the city. The paper also attempts to analyse how Żywiec presented itself in comparison with other cities when it comes to the number of refugees staying in the city.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie procesu napływu galicyjskich uchodźców wojennych do Żywca w okresie od sierpnia 1914 do maja 1915 roku. W tekście przedstawiono dane liczbowe oraz informacje pozwalające scharakteryzować pod względem wyznaniowym i zawodowym przybyłych do Żywca uchodźców. Zwrócono również uwagę na zaangażowanie mieszkańców miasta w pomoc przybyłej ludności. Brak danych w literaturze historycznej uniemożliwia pełne porównanie zjawiska napływu uchodźców w innych miastach skrajnie zachodniej części Galicji. Zebrane w artykule informacje mogą posłużyć za materiał porównawczy w badaniach tego zagadnienia w kontekście innych miejscowości.

Keywords

PL

Żywiec; Galicja; Austro-Węgry; I wojna światowa; uchodźcy wojenni w czasie I wojny światowej

EN

Żywiec; Galicia; Austro-Hungary; World War I; war refugees during the World War I

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Wieki Stare i Nowe
• Year: 2022
• Volume: 17
• Issue: 22
• Pages: 1-17

Dates

published

2022

Contributors

author

Piotr Szczepaniak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000225627710

References

• Augustin F., Kroniki żywieckie od czasów zamierzchłych do 1845 r., wyd. S. Grodziski et al., Żywiec-Kraków 2007.
• Bigo J., Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicji, Wielkiem Księstwie Krakowskim i Księstwie Bukowińskim z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytorialnych kraju, Lwów 1914.
• Chajko G., Kuria metropolitalna obrządku łacińskiego we Lwowie w dwudziestoleciu międzywojennym.
• Struktura, skład personalny, zadania, w: Kurie (archi)diecezjalne Kościoła rzymskokatolickiego w II Rzeczypospolitej, red. M. Dębowska, Lublin 2016.
• Chwalba A., Uchodźcy z Galicji 1914-1918, w: Galicja: studia z dziejów społeczno-gospodarczych, red. M. Baczkowski, T. Kargol, Kraków 2017.
• Czwarte sprawozdanie dyrekcyi C.K. Wyższej Szkoły Realnej w Żywcu za rok szkolny 1913/14, Kraków 1914.
• Hampel J., Kiryk F., Sucha Beskidzka, Kraków 1998.
• Jeziorski S., Dwa światy, w: Księga pamiątkowa Szkoły Realnej, Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, red. J.S. Polaczek, Żywiec 1959.
• Kasznica S., Nadobnik M., Najważniejsze wyniki spisu ludności i spisu zwierząt domowych według stanu z d. 31 grudnia 1910 r., w: „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych”, red. T. Pilat, t. 24, z. 1, Lwów 1911.
• Kenig P., Spyra J., Miasto w latach I wojny światowej, w: Bielsko-Biała. Monografia miasta, t. 3: Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740-1918), red. I. Panic, Bielsko-Biała 2010.
• Lam S., Życie wśród wielu, Warszawa 1968.
• Lenczowski F., Materiały do dziejów miasta Żywca od XV do XVIII w., Kraków 1957.
• Meus K., Kęty pod berłem Habsburgów (1772-1918), w: Kęty. Blaski i cienie miasta w minionych wiekach. Monografia historyczna, t. 2, red. K. Meus, M. Tylza-Janosz, D. Żurek, Kęty 2019.
• Mieroszewski H., Pamiętnik z czasów wojny od 30/7 1914-30/11 1919 mający być jedynie wyrazicielem moich przygód, wrażeń, obserwacji i myśli, jak również wydarzeń ogólnych, oprac. P.A. Budziński, Opoczno 2017.
• Piąte sprawozdanie dyrekcyi C.K. Wyższej Szkoły Realnej w Żywcu za rok szkolny 1914/15, Kraków 1915.
• Polak J., I wojna światowa (1914-1918), w: Bielsko-Biała. Monografia miasta, t. 2: Biała od zarania do zakończenia I wojny światowej (1918), red. I. Panic, Bielsko-Biała 2010.
• Ruszała K., Galicyjski eksodus. Uchodźcy podczas I wojny światowej w Monarchii Habsburgów, Kraków 2020.
• Słownik biograficzny Żywiecczyzny, t. 3, red. A. Urbaniec, Żywiec 2000.
• Witos W., Moje wspomnienia, Warszawa 1981.
• Wykaz adwokatów do Krakowskiej Izby Adwokackiej należących, Kraków 1912.
• Zyzakowie. Dzieci Józefa i Marii, red. K. Rodzoniowa, Żywiec 2012.
• Zyzak W., Wspomnienia, Żywiec 2005.

Identifiers

DOI

10.31261/WSN.2022.22.02

Biblioteka Nauki

25428191