Der Mensch im Tiergewand. Rilkes Panther und seine Bedeutung in der Corona-Pandemie

• Authors: Annabelle Jänchen

Title variants

PL

Człowiek w szacie zwierzęcia. Pantera Rilkego oraz jej znaczenie w dobie pandemii koronawirusa

EN

Man in animalʼs clothing. Rilkeʼs panther and its role in the corona pandemic

Abstracts

EN

The article examines the role of Rilkeʼs panther in Marica Bodrožićʼs Pantherzeit, an essay about the first corona lockdown in spring 2020. The approach is based on the methods of cultural animal studies. What can human-animal relationships contribute to understanding exceptional situations and crises such as the Covid19 pandemic? To answer this question, Bodrožićʼs panther is examined in terms of its contextualization, historicization and poetization. It becomes clear that human-animal relationships that deviate from conventional, anthropocentric readings can trigger a reorganization of self-images, identities and attitudes towards life.

PL

Przedmiotem artykułu jest figura pantery, zaczerpnięta z wiersza Rilkego, do której odnosi się esej Pantherzeit [Czas pantery] Marici Bodrožić o lockdownie, spowodowanym pierwszą falą koronowirusa wiosną 2020 roku. Posiłkując się metodologią Cultural Animal Studies, autorka artykułu formułuje następujące pytanie: w jaki sposób relacje między człowiekiem a zwierzęciem mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia sytuacji wyjątkowych oraz kryzysowych, w tym pandemii koronawirusa. Analiza eseju odnosi się do trzech kwestii: kontekstualizacji, historycyzacji oraz poetyzacji postaci pantery. Wynika z niej, iż interpretacja relacji między zwierzęciem a człowiekiem, wykraczająca poza typowy, antropocentryczny rodzaj lektury, może skutkować wytworzeniem nowych modeli autoprezentacji, tożsamości oraz przewartościowaniem stosunku do życia.

DE

Der Beitrag untersucht die Rolle von Rilkes Panther-Figur in Marica Bodrožićs Pantherzeit, einem Essay über den ersten Corona-Lockdown im Frühjahr 2020. Die Herangehensweise orientiert sich an den Methoden der Cultural Animal Studies. Was können Mensch-Tier-Beziehungen zum Verständnis von Ausnahmesituationen und Krisen wie der Covid19-Pandemie beitragen? Um diese Frage zu beantworten, wird Bodrožićs Panther-Figur hinsichtlich ihrer Kontextualisierung, Historisierung und Poetisierung untersucht. Dabei wird deutlich, dass Mensch-Tier-Verhältnisse, die sich von herkömmlichen, anthropozentrischen Lesarten entfernen, eine Neuordnung von Selbstbildern, Identitäten und Lebenseinstellungen anstoßen können.

Keywords

DE

Grenze; Grenzüberschreitung; Animal Studies; Tier-Werdung; Rilke; Panther; Covid-19; Krise

PL

granica; przekraczanie granic; Animal Studies; stawanie się zwierzęciem; Rilke; pantera; COVID-19; kryzys

EN

border; border crossing; animal studies; becoming animal; Rilke; panther; Covid- 19; crisis

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Wortfolge. Szyk Słów
• Year: 2022
• Volume: 6
• Pages: 1-16

Dates

published

2022

Contributors

author

Annabelle Jänchen

• Jan-Evangelista-Purkyně-Universität Ústí nad Labem und Universität Bayreuth

• https://orcid.org/0000000239117009

References

• P. Armstrong: What Animals Mean in the Fiction of Modernity. London / New York: Routledge, 2008.
• R. Bartosch: Mensch & Tier in Kunst und Literatur. Perspektiven der Human-Animal-Studies. Bundeszentrale für politische Bildung, 1.12.2020. https://www.bpb.de/gesellschaft/umwelt/bioethik/321737/mensch-tier-in-kunst-und-literatur [Zugriff am 15.12.2021].
• B. Bühler: Experimentalobjekte. Tiere als Figuren anthropologischen Wissens. In: Topos Tier. Neue Gestaltungen des Tier-Mensch-Verhältnisses. Hg. A. Bühler-Dietrich, M. Weingarten. Bielefeld: transcript, 2016, S. 19–39.
• A. Bühler-Dietrich, M. Weingarten (Hg.): Topos Tier. Neue Gestaltungen des Tier-Mensch-Verhältnisses. Bielefeld: transcript, 2016.
• M. Bodrožić: Pantherzeit. Vom Innenmaß der Dinge. Salzburg / Wien: Otto Müller Verlag, 2021.
• R. Borgards: Tiere und Literatur. In: Tiere: kulturwissenschaftliches Handbuch. Hg. R. Borgards, Stuttgart: J.B. Metzler Verlag, 2016, S. 225–244.
• R. Borgards: Cultural Animal Studies. In: Ecocriticism. Eine Einführung. Hg. G. Dürbeck, U. Stobbe. Köln u.a.: Böhlau, 2015, S. 68–902.
• G. Deleuze, F. Guattari: Tausend Plateaus. Kapitalismus und Schizophrenie II. Berlin: Merve Verlag, 2005.
• J. Derrida: Das Tier, das ich also bin. Wien: Passagen-Verlag, 2010.
• D. Haraway: When Species Meet. Posthumanities. Minneapolis u.a.: University of Minnesota Press, 2008.
• C. K. May: Geschichte des Zoos. In: Tiere: kulturwissenschaftliches Handbuch. Hg. R. Borgards, Stuttgart: J.B. Metzler Verlag, 2016, S. 183–193.
• T. Präauer: Tier werden. Göttingen: Wallstein, 2018.
• K. Weil: A Report on the Animal Turn. In: differences 2, 2010, S. 1–23.
• J. v. Uexküll: Bedeutungslehre. Leipzig: Barth, 1940.
• E. Unglaub: Panther und Aschanti. Rilke-Gedichte in kulturwissenschaftlicher Sicht. Frankfurt a. M. u.a.: Peter Lang, 2005.

Identifiers

DOI

10.31261/WSS.2022.06.02

Biblioteka Nauki

27315966