Wolna elekcja króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów

• Authors: Izabela Lewandowska-Malec

Title variants

DE

Freie Wahl des Königs der Republik beider Nationen

EN

The free election of the king of the Polish-Lithuanian Commonwealth

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prawa wyborcze mają charakter czynny albo bierny; oznaczają prawo wybierania i bycia wybranym. W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów jedną z podstawowych zasad ustrojowych było prawo „wolnej elekcji” króla. Rozumiano je jako prawo do elekcji viritim czyli oddania głosu przez każdego szlachcica. To uważano za największy sukces narodu szlacheckiego w Rzeczypospolitej. Prawo wyborcze w aspekcie biernym nie było przedmiotem szerszych rozważań w ówczesnej publicystyce i życiu publicznym. To zagadnienie wymaga badań naukowych z uwzględnieniem przepisów Artykułów henrykowskich oraz paktów konwentów.

EN

The right to vote is either active or passive; it means the right to vote and to be elected. During the period of the Polish-Lithuanian Commonwealth, one of the fundamental principles of the political system was the right to “free election” of the king. It was understood as electio viritim, i.e. casting a vote by each nobleman. This was considered to be the greatest success of the noble nation in the Republic of Poland. In the passive aspect, electoral law was not a subject of broader considerations in contemporary journalism and public life. This issue requires scientific research, taking into account the provisions of Henrician Articles and pacta conventa.

DE

Wahlrechte sind aktiv oder passiv; sie bedeuten das Recht zu wählen und gewählt zu werden. In der Republik beider Nationen war das Recht auf „freie Wahl“ des Königs eines der grundlegenden Prinzipien im politischen System. Verstanden wurde es als das Recht auf die Wahl viritim, was bedeutete, dass jeder Adlige seine Stimme abgeben konnte. Dies galt als der größte Erfolg der Adelsnation in der Republik. Das passive Wahlrecht war kein Gegen- stand weiterer Überlegungen in der damaligen Publizistik und im öffentlichen Leben. Dieser As- pekt muss unter Berücksichtigung der Bestimmungen der Articuli Henriciani und Pacta conventa erforscht werden.

Keywords

PL

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Artykuły henrykowskie, pakta konwenta, wolna elekcja, bierne prawo wyborcze

DE

Republik beider Nationen, Articuli Henriciani, Pacta conventa, freie Wahl, passives Wahlrecht

EN

Polish-Lithuanian Commonwealth, Henrician Articles, pacta conventa, free election, passive voting right

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2019
• Volume: 12
• Pages: 147-162

Dates

published

2020-04-16

Contributors

author

Izabela Lewandowska-Malec

• Uniwersytet Jagielloński

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2019.20.10