Powstanie i funkcjonowanie wydziałów do spraw doraźnych działających przy Sądzie Okręgowym w Białymstoku (II-VI 1946 r.)

• Authors: Karol Łopatecki

Title variants

DE

Einrichtung und Arbeitsweise von Abteilungen für vorläufige Fälle beim Bezirksgericht Białystok (Februar-Juni 1946)

EN

Establishment and functioning of emergency departments attached to the Regional Court in Białystok (February-June 1946)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje działalność wydziałów rozpatrujących sprawy w postępowaniu doraźnym od lutego do czerwca 1946 r. Przedmiotem analizy stanowi Sąd Okręgowy w Białymstoku. Badania wskazały, że w tym samym czasie istniały dwa różne wydziały o niemal identycznej nazwie. Pierwszy stworzony był zgodnie z dekretem o postępowaniu doraźnym z 16 listopada 1946 r. Drugi był sądem powszechnym jedynie z nazwy. Aby uzyskać odpowiednie narzędzie do walki z ruchem niepodległościowym do sądownictwa powszechnego przekazano oficerów i podoficerów, którzy jako sędziowie, prokuratorzy i ławnicy byli czasowo oddelegowanych do sądów powszechnych. W rzeczywistości ludzie ci nie wchodzili do struktur wydziałów do spraw doraźnych działające przy sądach okręgowych, lecz podlegali bezpośrednio Ministerstwu Sprawiedliwości, a faktycznie wojskowemu wymiarowi sprawiedliwości. Wydziałowi temu nadaję nazwę doraźnych sądów cywilno-wojskowych, gdyż łączyły one cechy zwykłych sądów doraźnych z sądami wojskowymi, a także sądami KBW – które były stale w ruchu, często zmieniały miejsce postoju. 

EN

The article presents the activity of departments dealing with cases in ad hoc proceed- ings from February to June 1946. The subject of the analysis is the Regional Court in Białystok. The research showed that at the same time there were two different departments with almost identical names. The first one was created in accordance with the decree on ad hoc proceedings of 16 November 1946. The second was a common court only by name. In order to obtain an ap- propriate tool for fighting the independence movement, officers and non-commissioned officers were temporarily delegated to common courts as judges, prosecutors and jurors. Importantly, these people did not enter the structures of the ad hoc departments of the regional courts, but came under the direct authority of the Ministry of Justice, and in fact under the military justice system. I call these departments the ad hoc civil-military courts because they combined the features of ordinary ad hoc courts with military courts, as well as KBW courts - which were constantly on the move, often changed their stopping place.

DE

Im Artikel wird die Tätigkeit von solchen Abteilungen dargestellt, die die Fälle von Februar bis Juni 1946 im vorläufigen Verfahren prüften. Zum Gegenstand der Ana- lyse wird das Bezirksgericht in Białystok. Die durchgeführten Studien verwiesen darauf, dass es gleichzeitig zwei verschiedene Abteilungen mit einem nahezu identischen Namen gab. Die erste wurde gemäß dem Dekret über das vorläufige Verfahren vom 16. November 1946 geschaffen. Die zweite war ein ordentliches Gericht, aber nur dem Namen nach. Um ein geeignetes Instrument zur Bekämpfung der Unabhängigkeitsbewegung zu erhalten, wurden Offiziere und Unteroffiziere in die ordentliche Gerichtsbarkeit versetzt, die als Richter, Staatsanwälte und Laienrichter zur Arbeit in den ordentlichen Gerichten vorübergehend abgeordnet wurden. In Wirklichkeit betra- ten diese Personen aber nicht die Strukturen der Abteilungen für vorläufige Angelegenheiten, die bei den Bezirksgerichten funktionierten, sondern waren direkt dem Justizministerium und tatsächlich der Militärjustiz unterstellt. Diese Abteilung wird vom Autor dieses Beitrags als vor- läufige Zivil-Militärgerichte benannt, weil sie die Merkmale normaler vorläufiger Gerichte mit Militärgerichten sowie Gerichten des Korps der Inneren Sicherheit miteinander kombinierten, die ständig in Bewegung waren und häufig ihren Halteplatz wechselten.  

Keywords

PL

postępowanie doraźne, sądy okręgowe, 1946 rok, Włodzimierz Ostapowicz, sądy doraźne, sądownictwo wojskowe, terror sądowy, Białystok

DE

vorläufiges Verfahren, Bezirksgerichte, 1946, Włodzimierz Ostapowicz, vor- läufige Gerichte, Militärgerichtsbarkeit, Gerichtsterror, Białystok

EN

ad hoc arbitration, regional courts, 1946, Włodzimierz Ostapowicz, ad hoc courts, military judiciary, judicial terror, Białystok

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2019
• Volume: 12
• Pages: 723-750

Dates

published

2020-04-16

Contributors

author

Karol Łopatecki

• Uniwersytet w Białymstoku

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2019.20.42