„Wojskowy Przegląd Prawniczy” i jego rola w wojskowym wymiarze sprawiedliwości w latach 1945-1956

• Authors: Marta Paszek

Title variants

DE

Die Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ und seine Rolle in der Militärjustiz zwischen 1945 und 1956

EN

The Military Legal Review and its Role in the Military Justice System in the Years 1945-1956

Abstracts

EN

After World War II, in 1945, the Military Legal Review - a law journal known and valued before 1939 - was reactivated.The reactivated quarterly was one of the many tools which the communist regime used for ideological struggle. The journal promoted a new, revolutionary approach to the theory of law and the practice of jurisprudence.The content of the publications in the Military Legal Review was addressed not only to military lawyers, but also to military commanders and representatives of the communist political apparatus. The journal propagated the “proper” worldview in the readers, one that was consistent with the party line.

DE

Nach dem Zweiten Weltkrieg wurde die Herausgabe der Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ - einer vor 1939 bekannten und geschätzten juristischen Fachzeitschrift - wiederaufgenommen.Ab 1945 war die reaktivierte Vierteljahresschrift eines der vielen Instrumente der kommunistischen Behörden für den ideologischen Kampf. Die Zeitschrift propagierte einen neuen, revolutionären Ansatz für die Theorie des Rechts und die Praxis der Rechtsprechung.Die in der Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ dargestellten Inhalte richteten sich nicht nur an Militärjuristen, sondern auch an Armeekommandeure und Vertreter des kommunistischen Politapparats, wodurch sie die korrekte Weltanschauung der Leser im Einklang mit der Parteilinie beeinflussten.

PL

Po II wojnie światowej, wznowiono „Wojskowy Przegląd Prawniczy” – czasopismo prawnicze znane i cenione przed 1939 r. Reaktywowany kwartalnik od 1945 r. był jednym z wielu narzędzi władzy komunistycznej do ideologicznej walki. Czasopismo propagowało nowe rewolucyjne podejście do teorii prawa i praktyki orzeczniczej. Treści prezentowane na łamach „WPP” były skierowane nie tylko dla prawników wojskowych, ale również dla dowódców wojska i przedstawicieli komunistycznego aparatu politycznego, wpływając na właściwy światopogląd czytelników zgodny z linią partii.

Keywords

DE

Volkspolen; juristische Zeitschrift; „Wojskowy Przegląd Prawniczy“

EN

Polish People’s Republic; legal journal; The Military Legal Review

PL

„Wojskowy Przegląd Prawniczy“; Polska Ludowa; czasopismo prawnicze

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2021
• Volume: 14
• Pages: 29-42

Dates

published

2021

Contributors

author

Marta Paszek

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/000000028143645X

References

• Archiwa
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, sygn. IPN Ka 248/10, IPN Ka 279/30, IPN Ka 281/77.
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. IPN BU 807/304, IPN BU 878/6, IPN BU 894/126, IPN BU 945/45, IPN BU 945/149, IPN BU 945/167, IPN BU 945/174.
• Centralne Archiwum Wojskowe, Główny Zarząd Polityczny WP 1950-1956, sygn. IV.502.2/A.84.
• Akty prawne
• Dekret PKWN z dnia 23 września 1944 r. - kodeks karny Wojska Polskiego (Dz.U. z 1944 r., nr 6, poz. 27).
• Dekret PKWN z dnia 4 listopada 1944 r. o militaryzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz.U. z 1944 r., nr 11, poz. 55).
• Dekret z dnia 13 maja 1953 r. o zmianie niektórych przepisów kodeksu wojskowego postępowania karnego (Dz.U. z 1953 r., nr 27, poz. 105).
• Opracowania
• Arndt M.: Kilka uwag o pojęciu przestępstwa kontrrewolucyjnego w Polsce Ludowej. „Z Dziejów Prawa” 2010, T. 3 (11).
• Bałtowski M.: Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza - rozwój - upadek. Warszawa 2009.
• Feldman J.: Kilka uwag na temat wykładni niektórych przepisów dotyczących przestępstw kontrrewolucyjnych. (Artykuł dyskusyjny). „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1954, nr 4.
• Grabowski E.: Prawodawstwo Polski Demokratycznej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 1.
• Kładoczny P.: Prawo jako narzędzie represji w Polsce Ludowej (1944-1956). Warszawa 2004.
• Komitet Redakcyjny „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”: Jubileusz „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1978, nr 1.
• Kowalska H.: Sądownictwo w Marynarce Wojennej w latach 1945-1955. Gdańsk- Warszawa 2017.
• Leśkiewicz R.: Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu (1946-1955). Organizacja, funkcjonowanie, procesy archiwotwórcze. Warszawa-Poznań 2009.
• Lityński A.: Historia prawa Polski Ludowej. Wyd. V. Warszawa 2013.
• Lityński A.: Ze studiów nad początkami wojskowego prawa karnego PRL. „Problemy Prawa Karnego” 1995, nr 21.
• Łustacz L., Muszyński J., Pierzchlewski R.: Szkolenie kadry oraz działalność naukowa i wydawnicza. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, numer specjalny.
• Maksimiuk D.: Rok 1956 w Polsce. Sądy, prokuratury, prawo karne. Białystok 2016.
• Mastalerz J.: Nowe zadania Prokuratury Wojskowej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
• Michałowski R.: 70 lat „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1998, nr 1-2.
• Milewski S., Redzik A.: Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku. Warszawa 2011.
• Mioduski K.: Niektóre zagadnienia przestępstw kontrrewolucyjnych. (Artykuł dyskusyjny). „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1954, nr 4.
• Musiał F.: Polityka czy sprawiedliwość? Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie (1946-1955). Kraków 2005.
• Muszkat M.: Kodeks karny Wojska Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 4.
• Muszkat M.: Na marginesie nowego wojskowego ustawodawstwa karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
• Muszkat M.: Podstawowe zasady Kodeksu Karnego Wojska Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
• Nazarewicz J.: 50 lat „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1978, nr 1.
• Ołomucki B.: Nadzór prokuratorski. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
• Ołomucki B.: Nowe tory Prawnictwa Polskiego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 4.
• Pałka J., Poksiński J.: Michał Żymierski 1890-1989. Warszawa 2015.
• Paszek M.: Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach (1946-1955). Organizacja i funkcjonowanie. Katowice-Warszawa 2019.
• Piętnastolecie „Wojskowego Przeglądu Prawniczego”. „Państwo i Prawo” 1961, nr 6.
• Polan-Haraschin J.: W sprawie likwidacji kwartalnika „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. „Nowe Prawo” 1958, nr 1.
• Postanowienie NSW z dnia 9 września 1949 r. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1949, nr 4.
• Prokopowicz J.: Rola Prokuratury Wojskowej Polskich Kolei Państwowych. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 3-4.
• Redakcja: [Bez tytułu]. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
• Szwagrzyk K.: Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944-1956. Kraków-Wrocław 2005.
• Tarnowski A.: Geneza nowego polskiego ustawodawstwa wojskowego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
• T.M.Z.Ż.: Projekt nowego kodeksu wojskowego postępowania karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
• Watoła A., Arndt M.: Geneza i działalność wybranych czasopism prawniczych w początkach Polski Ludowej. W: O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin. Księga II. Red. M. Mikołajczyk et al. Białystok-Katowice 2010.
• Wytyczne Zgromadzenia Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego z 19 grudnia 1952 r. Zg.Og. 111/52. W: Zbiór orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego. Red. L. Hochberg. Warszawa 1954.
• Zaborski M.: Zadania sądów wojskowych w Polsce w latach 1944-1956. „Palestra” 2004, nr 7-8.
• Zapolski-Downar H.: Podstawowe zasady nowego Kodeksu Wojskowego Postępowania Karnego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 3-4.
• Zarys organizacji i działalności sądownictwa wojskowego w Polsce Ludowej. Oprac. zbiorowe. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, numer specjalny.
• Ziemba Z.A.: Prawo przeciwko społeczeństwu. Polskie prawo karne w latach 1944-1956. Warszawa 1997.
• Ziws S.L.: Socjalistyczne zasady organizacji sądów w europejskich krajach demokracji ludowej. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1951, nr 1-2.
• Z okólników Najwyższego Sądu Wojskowego. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1946, nr 1, 2-3.
• Żukowski F.: Sąd przysięgłych - czy sądy ławnicze. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2021.22.02

Biblioteka Nauki

2129228