Etapy ewolucji polskiego prawa wykroczeń

• Authors: Aleksandra Krawczyk-Wojciechowska

Title variants

DE

Die Entwicklungsphasen des polnischen Deliktsrechts

EN

Stages in the Evolution of the Polish Law of Misdemeanors

Abstracts

EN

Recently, Marcin Łyska published a monograph entitled Prawo wykroczeń Polski Ludowej [The Law of Misdemeanors of the Polish People’s Republic] (Białystok 2020, pp. 136). Łyska begins his reflections in 1918. He presents the French system with the tripartite division of crimes (felonies, misdemeanours, and petty offences), the Austrian system, and the German system. The Polish codification of the substantive law of offences of 11 July 1932 was the result of many years of scientific debate by the members of the Criminal Department of the Codification Commission of the Second Republic of Poland. The introduction of the socialist model of penal and administrative jurisprudence began with the act of 20 March 1950. On the other hand, the pre-war mandate and prescriptive procedures were preserved in an unchanged form. The final codification of the law of misdemeanors of the Polish People’s Republic took place on May 20, 1971. The provisions of some of the acts analyzed here are still in force today. The third stage of the codification of the law on misdemeanors took place in the Third Polish Republic.

DE

Neulich ist die Monografie von Marcin Łyska mit dem Titel Prawo wykroczeń Polski Ludowej [Das Deliktsrecht der Volksrepublik Polen] (Białystok 2020, 136 S.) erschienen. Als Ausgangspunkt für seine Überlegungen nimmt der Autor das Jahr 1918. Dargestellt wird das französische System mit der Dreiteilung von Straftaten (Verbrechen, Vergehen, Verfehlung) sowie das österreichische und das deutsche System. Die polnische Kodifikation des materiellen Deliktsrechts vom 11. Juli 1932 war Ergebnis eines langjährigen wissenschaftlichen Diskurses im Kreise von Mitgliedern der Kodifikationskommission für Strafrecht in der Zweiten Polnischen Republik. Die Einführung des sozialistischen Modells der Strafverfolgungsgerichtsbarkeit begann mit dem Gesetz vom 20. März 1950. Das Bußgeld- und Strafbefehlsverfahren aus der Vorkriegszeit wurden hingegen unverändert aufrechterhalten. Die endgültige Kodifizierung des Deliktsgesetzes der Volksrepublik Polen erfolgte am 20. Mai 1971. Die Vorschriften einiger der analysierten Gesetze sind noch heute in Kraft. Die dritte Phase der Kodifizierung des Deliktsgesetzes fand bereits zur Zeit der Dritten Polnischen Republik statt.

PL

Ostatnio ukazała się monografia Marcina Łyski pt. Prawo wykroczeń Polski Ludowej (Białystok 2020, ss. 136). Autor swe rozważania rozpoczyna od 1918 r. Przedstawia system francuski z trójpodziałem przestępstw (zbrodnia, występek, wykroczenie), system austriacki i system niemiecki. Polska kodyfikacja prawa materialnego wykroczeń z 11 lipca 1932 r. była efektem wieloletnich dyskursów naukowych członków Wydziału Karnego Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej Polskiej. Wprowadzanie socjalistycznego modelu orzecznictwa karno-administracyjnego rozpoczęła ustawa z 20 marca 1950 r. Natomiast bez zmian zostało zachowane przedwojenne postępowanie mandatowe oraz nakazowe. Ostateczna kodyfikacja prawa wykroczeń Polski Ludowej nastąpiła 20 maja 1971 r.  Przepisy niektórych analizowanych ustaw obowiązują po dziś dzień. Trzeci etap kodyfikacji prawa o wykroczeniach nastąpił już w III Rzeczpospolitej Polskiej.

Keywords

DE

Rechtskodifikation; Evolution; 1932–2001

EN

codification of law; evolution; 1932–2001

PL

kodyfikacja prawa; ewolucja; 1932–2001

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2021
• Volume: 14
• Pages: 147-158

Dates

published

2021

Contributors

author

Aleksandra Krawczyk-Wojciechowska

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

• https://orcid.org/0000000308600740

References

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 22 marca 1928 roku o postępowaniu karno-administracyjnym (Dz.U. z 1928 r., nr 75, poz. 444).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny (Dz.U. z 1932 r., nr 60, poz. 571).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 lipca 1932 r. - Prawo o wykroczeniach (Dz.U. z 1932 r., nr 60, poz. 572).
• Sprawozdanie stenograficzne 99 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniu 15 grudnia 1951 r., łam 32, https://www.sejm.gov.pl [dostęp: 29.03.2022].
• Ustawa o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za chuligaństwo (Dz.U. z 1958 r., nr 34, poz. 152).
• Ustawa z dnia 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz.U. z 1950 r., nr 14, poz. 130).
• Ustawa z dnia 15 grudnia 1951 r. o orzecznictwie karno-administracyjnym (Dz.U. z 1951 r., nr 66, poz. 454).
• Ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o zmianie ustawy z dnia 15 grudnia 1951 r. o orzecznictwie karno-administracyjnym (Dz.U. z 1958 r., nr 77, poz. 396).
• Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Kodeks wykroczeń, Ustawa o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń (Dz.U. z 1971 r., nr 12, poz. 114-118).
• Ajnenkiel A.: Wacław Makowski. W: Polski słownik biograficzny. T. 19. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
• Fiedorczyk P.: Dziedzictwo Komisji Kodyfikacyjnej II RP - w stulecie odzyskania niepodległości. W: Dziedzictwo II Rzeczypospolitej. Red. W. Kalwat, W. Kopczyński, R. Kostro. Warszawa 2019.
• Historia państwa i prawa Polski 1918-1939. Red. F. Ryszka. Warszawa 1968.
• Jakubowska-Hara J.: Grzywna w polskim prawie wykroczeń. Warszawa 2004.
• Janicka D.: Polska myśl prawnokarna XIX-XX wieku: autorzy i ich dzieła. Od szkoły klasycznej do socjologicznej. Posłowie J. Lachowski. Toruń 2017.
• Jaroszyński M., Zimmermann M., Brzeziński W.: Polskie prawo administracyjne. Warszawa 1956.
• Kania L.: Żołnierska karta w życiu prof. Wacława Makowskiego. „Palestra” 2001, z. 5-6.
• Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Red. T. Grzegorczyk. Warszawa 2012.
• Lityński A.: Historia prawa Polski Ludowej. Warszawa 2013.
• Lityński A.: Kodyfikacja prawa II Rzeczypospolitej. W: Oblicza Niepodległej. Red. W. Kalwat, M. Kopczyński. Warszawa 2018.
• Lityński A.: Wydział Karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej. Dzieje prac nad częścią ogólną kodeksu karnego. Katowice 1999.
• Łysko M.: Kara pracy poprawczej w orzecznictwie karno-administracyjnym Polski Ludowej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2008, T. 6.
• Łysko M.: Kolegia karno-administracyjne w walce z Kościołem katolickim w Polsce (1956-1970). „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2007, T. 59, z. 1.
• Łysko M.: Kształtowanie się ustroju kolegiów orzekających w Polsce Ludowej (1952-1956). „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2012, T. 64, z. 2.
• Łysko M.: Orzecznictwo karno-administracyjne w zakresie dostaw obowiązkowych płodów rolnych w Polsce Ludowej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2009, T. 8.
• Łysko M.: Początki prac nad kodyfikacją prawa karno-administracyjnego Polski Ludowej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2011, T. 10.
• Łysko M.: Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960-1971). Białystok 2016.
• Łysko M.: Prawo wykroczeń Niemieckiej Republiki Demokratycznej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2009, T. 7.
• Łysko M.: Problem chuligaństwa w orzecznictwie karno-administracyjnym Polski Ludowej (1952-1989). „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2008, T. 60, z. 2.
• Łysko M.: Prokuratorski nadzór ogólny w akcji dostaw obowiązkowych w Polsce Ludowej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2003, T. 1.
• Łysko M.: Prokuratorski nadzór ogólny w Polsce w latach 1950-1967. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, T. 57, z. 2.
• Łysko M.: Udział przedstawicieli nauki w pracach nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2015, T. 67, z. 1.
• Łysko M.: Wykroczenia drogowe w praktyce orzecznictwa karno-administracyjnego okresu gomułkowskiego. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2012, T. 11.
• Łysko M.: Zasady obsady personalnej kolegiów karno-administracyjnych Polski Ludowej. „Miscellanea Historico-Iuridica” 2013, T. 12.
• Łysko M., Maksimiuk D.: Pierwsze lata ludowej sprawiedliwości. Uwagi o książce Anny Machnikowskiej, Wymiar sprawiedliwości w Polsce w latach 1944-1950. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2009, T. 61, z. 1.
• Makarewicz J.: Powrotna fala (projekt ustawy o wykroczeniach). „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1930, nr 4.
• Makowski W.: W sprawie ujednostajnienia ustawodawstwa. „Gazeta Sądowa Warszawska” 1919, nr 2-3.
• Pasek A.: Juliusz Makarewicz - wybitny uczony i kodyfikator polskiego prawa karnego. W: Wybitni prawnicy na przestrzeni wieków. Red. M. Marszał, J. Przygodzki. Wrocław 2006.
• Płaza S.: Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Cz. 3: Okres międzywojenny. Kraków 2001.
• Pol K.: Poczet prawników polskich XIX-XX w. Wyd. 2 przejrzał i uzupełnił A. Redzik. Warszawa 2011.
• Rappaport E.S.: Zagadnienia kodyfikacji wykroczeń w ustawodawstwie polskim. „Gazeta Sądowa Warszawska” 1929, nr 22.
• Redzik A.: Profesor Juliusz Makarewicz - życie i dzieło. W: Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza. Red. i słowo wstępne A. Grześkowiak. Lublin 2005.
• Rejman G.: Juliusz Makarewicz - polski uczony na przełomie XIX i XX wieku (1872-1955). W: Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza. Red. i słowo wstępne A. Grześkowiak. Lublin 2005.
• Skupiński J.: Model polskiego prawa o wykroczeniach. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
• Świda Z.: Zarys polskiego prawa o wykroczeniach. Wrocław 1995.

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2021.22.09

Biblioteka Nauki

2129217