Anonimowe międzywojenne repetytorium do nauki prawa rzymskiego

• Authors: Michał Glück

Title variants

EN

An Anonymous Interwar Revision Textbook of Roman Law

DE

Ein anonymes Repetitorium für das römische Recht aus der Zwischenkriegszeit

Abstracts

DE

In der Zwischenkriegszeit (1918-1939) ließ sich eine intensive Entwicklung der polnischen Universitäten beobachten, die mit der Wiedererlangung der Unabhängigkeit Polens ihre Blütezeit erlebten. Leider verfügten die Jurastudenten der Universität Warschau zunächst über kein geeignetes Lehrbuch für das römische Recht. Deshalb spielten die in den 1920er Jahren erschienenen Skripten und Repetitorien eine wichtige Rolle im Unterricht. Besondere Aufmerksamkeit gilt einem anonymen Repetitorium für das römische Recht, das 1924 und 1925 in Warschau herausgegeben wurde und ausschließlich mit den Initialen J.L. unterzeichnet ist. Die Identität des Autors konnte nie festgestellt werden und einige Zeit lang war das anonyme Repetitorium die einzige Lernhilfe für die Warschauer Jurastudenten. Zweifellos konnten Repetitorien zweckmäßige Lehrbücher nicht ersetzen. Im Hinblick darauf, dass man jahrelang ohne entsprechendes Lehrwerk auskommen musste, stellt sich allerdings die Frage nach der tatsächlichen Rolle der Repetitorien als Lehrmaterialien in der Zwischenkriegszeit.

EN

The interwar period (1918-1939) was an intensive stage in the development of Polish universities. The resumption of the operation of Polish universities began with Poland’s regaining of political independence. Unfortunately, law students at the University of Warsaw initially had no proper Roman law textbook. For this reason, the lecture scripts (Pl. skrypt) and revision textbooks (Pl. repetytorium) that were being created as early as the 1920s played an important role in the process of teaching Roman law. Particularly noteworthy is an anonymous Roman law revision textbook published in Warsaw in 1924 and 1925, signed only with the initials J.L. The identity of its author has never been established, and for some time this was the only textbook available for law students in Warsaw. Admittedly, revision textbooks were a poor substitute for proper textbooks; however, due to prolonged lack of a Roman law textbook, the question arises as to their actual role in the interwar period.

PL

Okres międzywojenny (1918-1939) stanowił intensywny etap dla rozwoju polskich Uniwersytetów, a ich odrodzenie rozpoczęło się wraz z odzyskaniem niepodległości przez Polskę. Niestety studenci prawa na Uniwersytecie Warszawskim początkowo nie mieli do dyspozycji podręcznika z prawa rzymskiego. Dlatego powstające już w latach dwudziestych opracowania w formie skryptów i repetytoriów odegrały ważna rolę w procesie nauki prawa rzymskiego. Szczególną uwagę przykuwa anonimowe repetytorium z prawa rzymskiego wydane w Warszawie, w latach 1924 i 1925 podpisane zaledwie inicjałami J.L. Tożsamość autora nigdy nie została ustalona, a anonimowe opracowanie przez pewien okres stanowiło jedyne repetytorium z prawa rzymskiego przeznaczone dla warszawskich studentów prawa. Niewątpliwie repetytoria nie mogły stanowić substytutu podręcznika. Jednak ze względu na jego wieloletni brak, nasuwa się refleksja co do ich faktycznej roli jako materiałów dydaktycznych w okresie międzywojnia.

Keywords

DE

Römisches Recht; Universität Warschau; Repetitorien; Lehrbücher für das römische Recht

EN

Roman Law; University of Warsaw; revision textbook; Roman law textbooks

PL

Prawo rzymskie; Uniwersytet Warszawski; Repetytoria; Podręczniki prawa rzymskiego

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2022
• Volume: 15
• Pages: 49-60

Dates

published

2022

Contributors

author

Michał Glück

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000193496348

References

• Brudnicki Z.: Wspomnienia z lat 1924-1927. „Studia Iuridica” 1990, T. 17, s. 113-118.
• Czech-Jezierska B.A.: Nauczanie prawa rzymskiego w Polsce w okresie międzywojennym (1918-1939). KUL, Lublin 2011.
• Czech-Jezierska B.A.: Polscy romaniści w czasie II wojny światowej. „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2018, 21, s. 383-401.
• Filochowski J.: Repetytorjum prawa rzymskiego. Dzieje. „Pomoc Szkolna” H. Wajnera, Warszawa 1933.
• Filochowski J.: Repetytorjum prawa rzymskiego. Systemat. „Pomoc Szkolna” H. Wajnera, Warszawa 1933.
• Filochowski J.: Repetytorjum z prawa rzymskiego. Dzieje prawa rzymskiego. Część ogólna systematu. Część szczegółowa systematu. Tablice synoptyczne. „Pomoc Szkolna” H. Wajnera, Warszawa 1934.
• Górski K.: 388 pytań egzaminacyjnych z prawa rzymskiego. „Pomoc Szkolna” H. Wajnera, Warszawa 1931.
• Jaczewski B.: Nauka. W: Polska odrodzona 1918-1939. Państwo. Społeczeństwo. Kultura. Red. J. Tomicki. Wiedza Powszechna, Warszawa 1988, s. 507-554.
• J.L.: Repetytorium z prawa rzymskiego. Część I. Dzieje. Zakł. Druk. Grabowski i S-ka Sp. Kom., Warszawa 1924.
• J.L.: Repetytorium z prawa rzymskiego. Część II. Systemat. Zakł. Druk. Grabowski i S-ka Sp. Kom., Warszawa 1925.
• Kolankowski Z.: Wspomnienia z lat 1924-1927. „Studia Iuridica” 1990, T. 17, s. 69-88.
• Koschembahr-Łyskowski I.: Sprawozdanie z działalności Uniwersytetu Warszawskiego za rok akademicki 1923-1924. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1925.
• Majewski P.M.: Społeczność akademicka 1915-1945. Specyfika studiów na Uniwersytecie Warszawskim. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915-1945. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016, s. 51-324.
• Mroczek F.: Rzymskie prawo familijne we formie systematycznych pytań i odpowiedzi. Podług podręcznika instytucji prof. dra. Karola Czyhlarza. Do użytku słuchaczów Wydziału Prawa, kandydatów do egzaminu prawniczego na uniwersytetach polskich. J. Czernecki, Warszawa-Kraków 1921.
• Mroczek F.: Rzymskie prawo o stosunkach prawnych obowiązkowych. Zobowiązania we formie systematycznych pytań i odpowiedzi. Podług podręcznika instytucji Prof. dra. Karola Czyhlarza i Pandektów rzymskiego prawa prywatnego ś.p. Fryderyka Zolla. Do użytku słuchaczów wydziału prawa, kandydatów do egzaminu prawniczego na uniwersytetach polskich. J. Czernecki, Warszawa-Kraków 1922.
• Mroczek F.: Rzymskie prawo procesowe we formie systematycznych pytań i odpowiedzi. Podług podręcznika instytucji Prof. dra Karola Czyhlarza i Pandektów rzymskiego prawa prywatnego ś.p. Fryderyka Zolla. Do użytku słuchaczów wydziału prawa, kandydatów do egzaminu prawniczego na uniwersytetach polskich. J. Czernecki, Warszawa-Kraków 1921.
• Sałaciński B.: Uniwersytet - podziemie - wspomnienia prawnika i historyka 1928-1945. „Studia Iuridica” 1993, T. 25, s. 79-102.
• Stelmach A.: Wspomnienia z lat 1931-1935. „Studia Iuridica” 1990, T. 17, s. 63-68.
• Szczygielski K.: Prawa antyczne w piśmiennictwie polskim w latach 1900-1945. Temida 2, przy współpracy Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2020.
• Szyszkowski W.: Wspomnienia z lat 1924-1927. „Studia Iuridica” 1990, T. 17, s. 15-42.
• Vesper E.M.: Ignacy Koschembahr-Łyskowski polski romanista przełomu XIX i XX wieku. Białystok 2019 (nieopublikowana rozprawa doktorska).
• Wołodkiewicz W.: Ignacy Koschembahr-Łyskowski - romanista, cywilista, kodyfikator. „Studia Iuridica” 1995, T. 29, s. 51-58.
• Zabłocka M., Bałtruszajtys G., Pietrzak M.: Nauki historycznoprawne w Uniwersytecie Warszawskim w okresie II Rzeczpospolitej. W: Nauki historycznoprawne w polskich uniwersytetach w II Rzeczypospolitej. Red. M. Pyter. Wydawnictwo Diecezjalne, Lublin 2008, s. 279-300.
• Zdrójkowski Z.: Wspomnienia z lat 1935-1942. „Studia Iuridica” 1990, T. 17, s. 135-146.

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2022.23.06

Biblioteka Nauki

27177684