„Zdychanie” czy „umieranie”? – estetyczny i etyczny wymiar śmierci we współczesnej twórczości dramaturgicznej

• Authors: Monika Błaszczak

Title variants

EN

“Zdychanie” – animal dying, or “umieranie” – human dying? – aesthetic and ethical dimensions of death in modern dramatic art

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niezwykle interesującym zagadnieniem na polu literatury okazują się estetyczne i etyczne wymiary śmierci zwierząt. Czy śmierć spokojna, we śnie, w przyjaznym otoczeniu, bez lejącej się krwi, przez to, że jest estetycznie „ładniejsza”, to jest też bardziej etyczna? Jak te dwie kategorie mają się do siebie w perspektywie śmierci zwierząt? Mówi się, że zwierzę „zdycha”, a człowiek „umiera”. Czy mamy poczucie wspólnoty losu ludzkiego i zwierzęcego w obliczu śmierci? Próby odpowiedzi na postawione pytania można znaleźć we współczesnych dramatach, wśród których jednym z najciekawszych z punktu widzenia poruszanego tutaj problemu jest Pawi tren Iwony Korszańskiej. W tekście autorki zwierzęta i ludzie ulegają zrównaniu we wspólnym losie, a ich śmierć nie ulega waloryzacji na zdychanie i umieranie, tylko jest równoważna i równoprawna. W przedstawionych w dramacie performansach społecznych nieodłączna para Eros i Thanatos naznacza życie człowieka i zwierzęcia w tym samym stopniu.

EN

An extremely interesting issue in the field of literature is the question of aesthetic and ethical dimensions of animal death. Is a calm death while being asleep, in a friendly environment, with no streaming blood involved,more ethical,because it is aesthetically “nicer”? How do these two categories relate to one another when it comes to animal death? In the Polish language, the verb used to refer to an animal that stops to be alive is “zdychać” (die), whereas to a human– “umierać” (pass away). Is there a sense of community betweenthe animal and human fate in the face of death? Attempts to find the answers to these questions may be found in modern dramas, withPawitren by Iwona Korszańska as one of the most interesting ones in terms of the discussed problem. In the text written by this author, animals and humans are equalized sharing the common fate, and their death is not differentiated between“zdychanie” (dying of animals) and“umieranie” (passing away of humans), but rather equivalent and equal. In the social performances presented in the drama, the inseparable couple, Eros and Thanatos,marks the life of a human and an animal to the same degree.

Keywords

PL

umieranie zwierząt,; umieranie ludzi,; dramat,; estetyka,; etyka

EN

animal dying,; human dying,; drama,; aesthetics,; ethics

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
• Year: 2019
• Issue: 5
• Pages: 237-252

Contributors

author

Monika Błaszczak

Identifiers

DOI

10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2019.05.19

Biblioteka Nauki

692009