Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN

Journal

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

2022 | 1 (9) | 1-20

Article title

Zwierzęta w czasach kryzysu klimatycznego

Authors

Piotr Skubała

Content

Full texts:
articles-21150543.pdf.pdf

Title variants

EN
Animals in the Era of Climate Crisis
RU
Животные в эпоху климатического кризиса

Languages of publication

Abstracts

RU
В настоящее время мы наблюдаем шестое плейстоцен-голоценовое великое вымирание. Изменение климата является одним из важных факторов, способствующих резкому сокращению разнообразия дикой природы. Человечество взялось за борьбу с изменением климата в 1992 году, приняв Рамочную конвенцию ООН об изменении климата на Саммите Земли в Рио-де-Жанейро. К сожалению, результаты этих усилий не видны. Увеличение выбросов парниковых газов приведет к исчезновению половины видов на Земле к концу века. Ограничение повышения температуры до 2°C (по сравнению с доиндустриальной эпохой) до 2100 года будет означать сокращение видового разнообразия на 25%. Ученые предупреждают, что если мы не примем немедленных мер, то столкнемся с катастрофической утратой биоразнообразия. Дикие позвоночные животные уже составляют лишь 4% биомассы всех позвоночных, т. е. крайне мало по сравнению с биомассой сельскохозяйственных животных.
EN
We are currently observing the sixth Pleistocene-Holocene great extinction. Climate change is one of the significant factors contributing to the dramatic decline in wildlife diversity. Humanity took up the fight against climate change in 1992 by adopting the Framework Convention on Climate Change at the Rio de Janeiro Earth Summit. Unfortunately, these efforts have not produced the expected results. Rising greenhouse gas emissions will lead to the extinction of half of the species on Earth by the end of this century. Limiting the temperature increase to 2°C by 2100 will mean a 25% reduction in species diversity. For most animal species, the race against progressive climate change is difficult and even impossible to win. Scientists warn that if we do not take immediate action, we will face a catastrophic loss of biodiversity. Wild vertebrate animals already account for no more than 4% of the biomass of all vertebrates, which is dramatically lower than the biomass of farmed animals.
PL
Obserwujemy obecnie szóste, plejstoceńsko-holoceńskie wielkie wymieranie. Jednym z istotnych czynników przyczyniających się do dramatycznego spadku różnorodności dzikiej fauny i flory są zmiany klimatu. Ludzkość podjęła walkę ze zmianami klimatu w 1992 roku, kiedy to w trakcie Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro przyjęto Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu. Niestety efektów tych wysiłków nie widać. Wzrost emisji gazów cieplarnianych doprowadzi do wymarcia połowy gatunków na Ziemi do końca wieku. Ograniczenie wzrostu temperatury do 2°C (w stosunku do ery przedindustrialnej) do 2100 roku oznaczać będzie zmniejszenie różnorodności gatunkowej o 25%. Naukowcy przestrzegają, że jeśli nie podejmiemy natychmiastowych działań, czeka nas katastrofalna utrata różnorodności biologicznej. Dzikie zwierzęta kręgowe już dzisiaj stanowią zaledwie 4% biomasy wszystkich kręgowców, dramatycznie niewiele w porównaniu z biomasą zwierząt hodowlanych.

Keywords

RU
PL
EN

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Journal

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Year

2022

Issue

1 (9)

Pages

1-20

Physical description

Dates

published
2022

Contributors

author
Piotr Skubała
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

  • Barnosky, Anthony D., et al. „Has the Earth’s Sixth Mass Extinction Already Arrived?”. Nature, vol. 471 (2011): 51–57. https://doi.org/10.1038/nature09678.
  • Bar-On, Yinon M., Rob Phillips and Ron Milo. „The Biomass Distribution on Earth”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, vol. 115(25) (2018): 6506–6511. https://doi.org/10.1073/pnas.1711842115.
  • Beech, Peter. „John Fowles’s The Tree Is a Humble Revolt Against ‘Usefulness’”. The Guardian. 10.01.2017. https://www.theguardian.com/books/booksblog/2017/jan/10/john-fowless-the-tree-is-a-humble-revolt-against-usefulness (dostęp: 10.09.2021).
  • Bendyk, Edwin. Nowy raport ONZ: Wkroczyliśmy na ścieżkę biologicznej zagłady. Polityka. 6.05.2019. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1791656,1,nowy-raport-onz-wkroczylismy-na-sciezke-biologicznej-zaglady.read (dostęp: 3.01.2020).
  • Borejza, Tomasz. ONZ ogłasza dramatyczny raport o rozpadzie ekosystemu. Greta Thunberg: „Gdzie są żółte paski i pierwsze strony?”. SmogLAB. 8.05.2019. https://smoglab.pl/onz-oglasza-dramatyczny-raport-o-rozpadzie-ekosystemu-greta-thunberg-gdzie-sa-zolte-paski-i-pierwsze-strony/ (dostęp: 3.01.2020).
  • Brook, Barry W., Navjot S. Sodhi and Corey J.A. Bradshaw. „Synergies Among Extinction Drivers Under Global Change”. Trends in Ecology & Evolution, vol. 23(8) (2008): 453–460. https://doi.org/10.1016/j.tree.2008.03.011.
  • Chen, I-Ching, Jane K. Hill, Ralf Ohlemüller, David B. Roy and Chris D. Thomas. „Rapid Range Shifts of Species Associated with High Levels of Climate Warming”. Science, vol. 333 (2011): 1024–1026. https://doi.org/10.1126/science.1206432.
  • Counting The Cost. A Year of Climate Break Down. Christian Aid. 27.12.2018. Pobrano z: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/Counting_the_Cost-pdf.pdf (3.01.2020).
  • Credit @Reuters. Lewis the KOALA (now R.I.P) Rescued from Deadly Australian Bush Fires. Wideo. YouTube. 20.11.2019. https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=xQ2_XLA_PJk&feature=emb_logo (dostęp: 3.01.2020).
  • Crutzen, Paul J., and Eugene F. Stoermer. „The ‘Anthropocene’ ”. Global Change Newsletter, no. 41 (2000): 17–18.
  • Díaz, Sandra, et al., eds. Summary for Policymakers of the Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services. Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. https://doi.org/10.5281/zenodo.3553579.
  • Dirnböck, Thomas, Franz Essl and Wolfgang Rabitsch. „Disproportional Risk for Habitat Loss of High-Altitude Endemic Species under Climate Change”. Global Change Biology, vol. 17(2) (2011): 990–996. https://doi.org/10.1111/j.1365-2486.2010.02266.x.
  • DM. Prawie 500 mln zwierząt zginęło w wyniku pożarów w Australii. Potężny cios w populację misiów koala. Next. 29.12.2019. http://next.gazeta.pl/next/7,172392,25551733,prawie-500-mln-zwierzat-zginelo-w-wyniku-pozarow-w-australii.html (dostęp: 3.01.2020).
  • DMIR, KF. Koala zatrzymał rowerzystkę i zaczął pić wodę z jej bidonu. Wideo. TVPInfo. 27.12.2019. https://www.tvp.info/45954867/koala-zatrzymal-rowerzystke-i-zaczal-pic-wode-z-jej-bidonu-wideo (dostęp: 27.05.2022).
  • Elhacham, Emily, Liad Ben-Uri, Jonathan Grozovski, Yinon M. Bar-On and Ron Milo. „Global Human-made Mass Exceeds All Living Biomass”. Nature, no. 588 (2020): 442–444.
  • Foden, Wendy B., et al. „Identifying the World’s Most Climate Change Vulnerable Species: A Systematic Trait-based Assessment of All Birds, Amphibians and Corals”. PLoS One, vol. 8(6) (2013): e65427. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0065427.
  • Gilding, Paul. The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On the End of Shopping and the Birth of a New World. New York: Bloomsbury Press, 2011.
  • Gould, Stephen Jay. „The Evolution of Life on Earth, Dinosaurs and Other Monsters”. Scientific American Special, vol. 14 (2004): 95–100.
  • Hodgskiss, Malcolm S.W., Peter W. Crockford, Yongbo Peng, Boswell A. Wing and Tristan J. Horner. „A Productivity Collapse to End Earth’s Great Oxidation”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, vol. 116(35) (2019): 17207– 17212. https://doi.org/10.1073/pnas.1900325116.
  • Jones, Nicola. „Redrawing the Map: How the World’s Climate Zones Are Shifting”. YaleEnvironment360. 23.10.2018. https://e360.yale.edu/features/redrawing-the-map-how-the-worlds-climate-zones-are-shifting (dostęp: 3.01.2020).
  • Jouzel, Jean, et al. „Orbital and Millennial Antarctic Climate Variability over the Past 800,000 Years”. Science, vol. 317 (2007): 793–796. https://doi.org/10.1126/science.1141038.
  • Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji. Konwencja o różnorodności biologicznej i jej praktyczne znaczenie. Opracowanie tematyczne OT-652. Kwiecień 2017. Pobrano z: https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/149/plik/ot_652_do_internetu.pdf (3.01.2020).
  • kap. Dziesięć gatunków stanie się symbolami zmian klimatycznych. Nauka w Polsce. 21.12.2009. http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C368909%2Cdziesiec-gatunkow-stanie-sie-symbolami-zmian-klimatycznych.html (dostęp: 3.01.2020).
  • Lenton, Timothy M., Johan Rockström, Owen Gaffney, Stefan Rahmstorf, Katherine Richardson Will Steffen and Hans Joachim Schellnhuber. „Climate Tipping Points – Too Risky to Bet Against”. Nature, vol. 575 (2019): 592–595. https://media.nature.com/original/magazine-assets/d41586-019-03595-0/d41586-019-03595-0.pdf (dostęp: 27.05.2022).
  • Maxwell, Sean L., Richard A. Fuller, Thomas M. Brooks and James E.M. Watson. „Biodiversity: The Ravages of Guns, Nets and Bulldozers”. Nature, vol. 536 (2016): 143–145. https://doi.org/10.1038/536143a.
  • Millennium Ecosystem Assessment. Ecosystems and Human Well-being: Synthesis. Washington, DC: Island Press, 2005. Pobrano z: https://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf (27.05.2022).
  • Myers, Norman. „The Biotic Crisis: Mass Extinction of Species and Disruption of Future Evolution”. UNU / IAS, Working Paper, vol. 102 (2003): 24.
  • Obbard, Martyn E., et al. „Trends in Body Condition in Polar Bears (Ursus maritimus) from the Southern Hudson Bay Subpopulation in Relation to Changes in Sea Ice”. Arctic Science, vol. 2 (2016): 15–32. https://doi.org/10.1139/as-2015-0027.
  • Parmesan, Camille. „Ecological and Evolutionary Responses to Recent Climate Change”. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics, vol. 37 (2006): 637–669.
  • Parmesan, Camille, and Gary Yohe. „A Globally Coherent Fingerprint of Climate Change Impacts Across Natural Systems”. Nature, vol. 421 (2003): 37–42.
  • Ripple, William J., et al. „World Scientists’ Warning to Humanity: A Second Notice”. Bioscience, vol. 67 (2017): 1026–1028.
  • Root, Terry L., Jeff T. Price, Kimberly R. Hall, Stephen H. Schneider, Cynthia Rosenzweig and J. Alan Pounds. „Fingerprints of Global Warming on Wild Animals and Plants”. Nature, vol. 421 (2003): 57–60. http://dx.doi.org/10.1038/nature01333.
  • Schmaljohann, Heiko, and Christiaan Both. „The Limits of Modifying Migration Speed to Adjust to Climate Change”. Nature Climate Change, vol. 7 (2017): 573–576.
  • Smil, Vaclav. „Harvesting the Biosphere. The Human Impact”. Population and Development Review, vol. 37(4) (2011): 613–636. https://doi.org/10.1111/j.1728-4457.2011.00450.x.
  • Stern, Harry L., and Kristin L. Laidre. „Sea-Ice Indicators of Polar Bear Habitat”. The Cryosphere, vol. 10 (2016): 2027–2041. https://doi.org/10.5194/tc-10-2027-2016.
  • Thomas, Chris D., et al. „Extinction Risk from Climate Change”. Nature, vol. 427 (2004): 145– 148.
  • Ulanowski, Tomasz. Szósta zagłada. Te liczby porażają – to mord na ziemskiej bioróżnorodności. Wyborcza.pl. 6.05.2019. https://wyborcza.pl/7,75400,24756718,szosta-zaglada-gatunkow-te-liczby-porazaja.html (dostęp: 3.01.2020).
  • United Nations Environment Programme. Becoming #GenerationRestoration: Ecosystem Restoration for People, Nature and Climate. UN Environment Programme. 3.06.2021. https://www.unep.org/resources/ecosystem-restoration-people-nature-climate (dostęp: 10.09.2021).
  • Waldman, Scott. „Climate Change Has Already Harmed Almost Half of All Mammals”. Scientific American. 15.02.2017. https://www.scientificamerican.com/article/climate-change-has-already-harmed-almost-half-of-all-mammals/ (dostęp: 3.01.2020).
  • Warren, Rachel, J. Price, Jeremy VanDerWal, Stephen Cornelius and H. Sohl. „The Implications of the United Nations Paris Agreement on Climate Change for Globally Significant Biodiversity Areas”. Climatic Change, vol. 147 (2018): 395–409. https://doi.org/10.1007/s10584-018-2158-6.
  • Wernicki, Paweł. Raport: million gatunków zagrożonych wyginięciem. Nauka w Polsce. 7.05.2019. http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C76959%2Craport-milion-gatunkow-zagrozonych-wyginieciem.html (dostęp: 3.01.2020).
  • Wiens, John J. „Climate-Related Local Extinctions Are Already Widespread among Plant and Animal Species”. PLoS Biology, vol. 14(12) (2016): e2001104. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.2001104.
  • Williams, Mark, Jan Zalasiewicz, P.K. Haff, Christian Schwägerl, Anthony D. Barnosky and Erle C. Ellis. „The Anthropocene Biosphere”. The Anthropocene Review, vol. 2(3) (2015): 196–219. https://doi.org/10.1177/2053019615591020.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

DOI
10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2022.09.07
Biblioteka Nauki
21150543

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_31261_ZOOPHILOLOGICA_2022_09_07
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.