Dobrostan zwierząt gospodarskich w PRL

• Authors: Gabriela Jarzębowska

Title variants

EN

The Wellbeing of Farm Animals in the Polish People’s Republic

RU

Благополучие сельскохозяйственных животных в Польской Народной Республике

Abstracts

RU

Предметом анализа являются условия жизни сельскохозяйственных животных в животноводстве в Польской Народной Республике, а также их отражение в тогдашнем животноводческом и зоотехническом дискурсе. Цель статьи – показать, какими были передовые методы животноводства до того, как понятие благополучие стало популярным, и как тогда понимался правильный уход за сельскохозяйственными животными. Автор утверждает, что эволюция практики животноводства повлекла за собой изменения в животноводческом дискурсе, и особенно в риторике, используемой для описания живых существ, не принадлежащих к человеческому роду, и их отношений с людьми. В то же время автор пытается отметить поворотные моменты, связанные с дискурсивными сдвигами, которые сформировали более поздние методы разведения.

EN

The subject of this analysis is what the life conditions of farm animals in the Polish People’s Republic looked like and how they were reflected in professional discourse. My main aim is to show how good practices in husbandry were understood before the rise of the notion of animal welfare. As I demonstrate, their evolution was strictly linked with rhetorical changes in the discourse. I delineate the main material-discursive historical shifts that shaped further breeding practices.

PL

Przedmiotem niniejszej analizy są warunki bytowania zwierząt w hodowli wielkostadnej w czasach PRL oraz to, jakie odbicie znajdowały one w ówczesnym dyskursie hodowlanym i zootechnicznym. Moim celem jest zrozumienie, czym były tak zwane dobre praktyki w hodowli przed upowszechnieniem się pojęcia dobrostanu i jak rozumiano wówczas właściwą opieką nad zwierzętami gospodarskimi. Dowodzę, że ewolucja praktyk hodowli pociągała za sobą zmiany w dyskursie hodowlanym, a zwłaszcza w retoryce stosowanej do opisu nie-ludzkich zwierząt i ich relacji z ludźmi. Próbuję zarazem wyznaczyć czasowe cezury definiujące przesunięcia dyskursywne, które ukształtowały późniejsze praktyki hodowlane. Artykuł pozwala ukazać warunki życia zwierząt gospodarskich w tamtej epoce, ale także „wejść w głowy” ludzi zajmujących się, bezpośrednio lub pośrednio, tworzeniem i nadzorowaniem ich dobrostanu. Uchwycenie, co rozumieli oni pod pojęciem dobrej opieki nad zwierzętami wydaje się fundamentalne dla prześledzenia zmian, jakie zaszły w opisywaniu relacji między ludźmi a zwierzętami hodowlanymi w czasie ostatnich 70 lat.

Keywords

RU

сельскохозяйственные животные; благополучие животных; Польская Народная Республика; история животных; социализм

PL

Zwierzęta gospodarskie; dobrostan; historia zwierząt; socjalizm; PGR; przemysłowa hodowla zwierząt

EN

farm animals; animal welfare; Polish People’s Republic; animal history; socialism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
• Year: 2023
• Issue: 1 (11)
• Pages: 1-22

Dates

published

2023

Contributors

author

Gabriela Jarzębowska

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000196782163

References

• Baratay, Éric. Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii. Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku, 2014.
• Cena, Mieczysław. „Zoohigieniczne aspekty etologii zwierząt gospodarskich”. Przegląd Hodowlany, nr 9 (1971): 22–25.
• Domańska, Ewa. „Historia ratownicza”. Teksty Drugie, nr 5 (2014): 12–26.
• Domańska, Ewa. „Historia zwierząt”. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, nr 3/4 (2016): 322–331.
• Domański, Andrzej. Założenia i organizacja procesów produkcyjnych na fermie przemysłowego tuczu trzody chlewnej typu Schmidt-Ankum na przykładzie PGR Graniczna. Praca magisterska. Warszawa: Instytut Ekonomiki i Organizacji Produkcji Zwierzęcej, 1976.
• Dzun, Włodzimierz. PGR w rolnictwie polskim w latach 1944–1990. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, 1991.
• Fleischman, Thomas. Communist Pigs: An Animal History of East Germany’s Rise and Fall. Seattle: University of Washington Press, 2020.
• Fudge, Erica. „A Left-Handed Blow: Writing the History of Animals”. In Representing Animals: Theories of Contemporary Culture, ed. by Nigel Rothfels, 3–18. Bloomington: Indiana University Press, 2002.
• Głowacka, Janina. Monografia chlewni zarodowych w Państwowym Ośrodku Hodowli Zarodowej w Dobrzyniewie, powiat Wyrzysk. Praca dyplomowa. Warszawa: Zespół Hodowli Trzody Chlewnej, Akademia Rolnicza w Warszawie, 1973.
• Gzyra, Dariusz. Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2018.
• Jarosz, Dariusz. „Mięso”. Polska 1944/45–1989. Studia i materiały, t. 17 (2019): 313–330.
• Jarosz, Dariusz. „Obrazy okrucieństwa. Wstęp do badań nad traktowaniem bydła i trzody chlewnej w Polsce Ludowej na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w.”. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, t. 80 (2019): 369–384.
• Jeske, Włodzimierz. „Kierunki technologii i mechanizacji w dużych pomieszczeniach inwentarskich”. Przegląd Hodowlany, nr 17 (1970): 4–5.
• Joy, Melanie. Why We Love Dogs, Eat Pigs, and Wear Cows: An Introduction to Carnism. San Francisco: Conari Press, 2009.
• Kurowski, Włodzimierz. Badania aktualnego stanu i perspektyw rozwoju przemysłowych ferm opasu młodego bydła rzeźnego podległych CZPPGR. Praca magisterska. Warszawa: Instytut Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej, Akademia Rolnicza w Warszawie, 1977.
• „Przyjęliśmy nowoczesną formę, ale nie wypełniliśmy jej nowoczesną treścią – rozmowa z prof. Jerzym Mazurczakiem”. Przegląd Hodowlany, nr 2 (1976): 2–5.
• Seremak-Bulge, Jadwiga. Przyczyny i skutki uprzemysłowienia produkcji zwierzęcej w Polsce. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnej i Gospodarki Żywnościowej, 1985.
• Waźbiński, Apolinary. „Zdrowotność zwierząt w budynkach nowych typów”. Przegląd Hodowlany, nr 4 (1969): 20–21.
• Wiśniewska, Janina. Usprawnienie procesu produkcyjnego w rzeźni kurcząt Warszawskich Zakładów Drobiarskich przez jej modernizację i poprawę organizacji pracy. Praca magisterska. Warszawa: Instytut Ekonomiki i Organizacji Gospodarstw Rolnych, 1974.
• Woś, Augustyn. Rozwój i postęp w rolnictwie polskim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987.

Identifiers

DOI

10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2023.11.05

Biblioteka Nauki

21150498