Fizyczne i społeczno-kulturowe rany bohaterek współczesnej fantastyki młodzieżowej w świetle feminizmu korporalnego

• Authors: Weronika Kostecka

Title variants

EN

Physical and Socio-cultural Wounds of the Heroines of Contemporary Young Adult Fantasy in the Light of Corporeal Feminism

Abstracts

EN

The subject of the article is the wounded body of heroines of young adult fantasy, understood as a socio-cultural construction and an element of female identity. By referring to the key assumptions of corporeal feminism (represented, for example, by Elizabeth Grosz, Ewa Hyży, and Monika Świerkosz), I analyze three novel series: The Mirror Visitor by Christelle Dabos, Shadow and Bone by Leigh Bardugo, and The Jewel by Amy Ewing. I examine how the heroines’ bodies determine their place in the social hierarchy, how the heroines experience the world through their bodies, and whether they own their bodies in a cultural, social, and political sense. I point to the importance of tormenting the protagonists’ bodies as an obligatory way to female emancipation.

PL

Przedmiotem artykułu jest zranione ciało bohaterek fantastyki młodzieżowej rozumiane jako konstrukt społeczno-kulturowy i element kobiecej tożsamości. Odnosząc się do kluczowych założeń feminizmu korporalnego (w ujęciu m.in. Elizabeth Grosz, Ewy Hyży i Moniki Świerkosz), autorka analizuje trzy cykle powieściowe: Lustrzannę Christelle Dabos, Cień i kość Leigh Bardugo oraz Klejnot Amy Ewing. Bada, w jakiej mierze ciało bohaterek determinuje ich miejsce w społecznej hierarchii, w jaki sposób doświadczają one świata poprzez ciało oraz czy posiadają swoje ciała w sensie kulturowym, społecznym i politycznym. Wskazuje na wagę męki ciał protagonistek jako obligatoryjnej drogi do kobiecej emancypacji.

Keywords

PL

ciało; emancypacja; fantastyka młodzieżowa; kobieta; okalecznie; rana

EN

body; emancipation; young adult fantasy; woman; mutilation; wound

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach / Śląsk Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
• Journal: ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
• Year: 2023
• Issue: 46
• Pages: 113-130

Dates

published

2023

Contributors

author

Weronika Kostecka

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000223737326

References

• Bardugo, Leigh. Cień i kość, przeł. Anna Pochłódka-Wątorek. Słupsk: Papierowy Księżyc, 2017.
• Bardugo, Leigh. Ruina i rewolta, przeł. Anna Pochłódka-Wątorek. Słupsk: Papierowy Księżyc, 2017.
• Bardugo, Leigh. Szturm i grom, przeł. Anna Pochłódka-Wątorek. Słupsk: Papierowy Księżyc, 2017.
• Cart, Michael. “Young Adult Literature: The State of a Restless Art”. SLIS Connecting 5, 1 (2016), 47–65.
• Coțofan, Tatiana. “Female Body and Power in Young Adult Dystopian Literature”. International Journal of Cross-Cultural Studies and Environmental Communication 1 (2021), 43–50.
• Dabos, Christelle. Echa nad światem, przeł. Paweł Łapiński. Warszawa: Wydawnictwo Entliczek, 2021.
• Dabos, Christelle. Pamięć Babel, przeł. Paweł Łapiński. Warszawa: Wydawnictwo Entliczek, 2020.
• Dabos, Christelle. Zaginieni z Księżycowa, przeł. Paweł Łapiński. Warszawa: Wydawnictwo Entliczek, 2020.
• Dabos, Christelle. Zimowe zaręczyny, przeł. Paweł Łapiński. Warszawa: Wydawnictwo Entliczek, 2019.
• Day, Sara K. “Docile Bodies, Dangerous Bodies: Sexual Awakening and Social Resistance in Young Adult Dystopian Novels”. W: Female Rebellion in Young Adult Dystopian Fiction, red. Sara K. Day, Miranda A. Green-Barteet, Amy L. Montz. London, New York: Routledge, 2016. Wydanie elektroniczne.
• Derra, Aleksandra. “Ciało – kobieta – różnica w nomadycznej teorii podmiotu Rosi Braidotti”. W: Terytorium i peryferia cielesności. Ciało w dyskursie filozoficznym, red. Andrzej Kiepas, Elżbieta Struzik, 449–469. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.
• Dudek, Karolina J. “Refleksyjne ciała. Popkulturowe narracje o pięknie”. Kultura popularna 4, 34 (2012), 100–109.
• Eddo-Lodge, Reni. “The Anti-Feminist Character of Bella Swan, or Why the Twilight Saga is Regressive”. Kritikos: An International and Interdisciplinary Journal of Postmodern Cultural Sound, Text and Image 10 (2013). https://intertheory.org/eddo-lodge.htm (31.03.2022).
• Ewing, Amy. Biała róża, przeł. Iwona Wasilewska. Warszawa: Jaguar, 2016. Wydanie elektroniczne.
• Ewing, Amy. Czarny Klucz, przeł. Iwona Wasilewska. Warszawa: Jaguar, 2016. Wydanie elektroniczne.
• Ewing, Amy. Klejnot, przeł. Iwona Wasilewska. Warszawa: Jaguar, 2015. Wydanie elektroniczne.
• Flanagan, Victoria. “Girl Parts: The Female Body, Subjectivity and Technology in Posthuman Young Adult Fiction”. Feminist Theory 2, 1 (2011), 39–53.
• Foucault, Michel. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 1993.
• Garncarek, Emilia. “Kobiece ciało jako przedmiot kontroli społecznej”. Przegląd Socjologiczny 59, 3 (2010), 55–69.
• Grosz, Elizabeth. Volatile Bodies: Toward a Corporeal Feminism. Bloomington: Indiana University Press, 1994.
• Hekselman, Marta. “Mikrokosmos rany. Granica u Kafki”. Teksty Drugie 6 (2013), 258–274.
• Hyży, Ewa. Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków: Universitas, 2012.
• Jagusiak, Agnieszka. “Ciało w posthumanistycznej teorii podmiotowości dwuwymiarowej autorstwa Elizabeth Grosz”. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filozofia 12 (2015), 76–86.
• Jaruga, Kinga. “Granice piękna kobiecego ciała”. W: Z szerszej perspektywy. Gender, red. Aleksandra A. Wycisk, Żaneta Krawczyk-Antońska, 97–110. Katowice: Omnidium, 2013.
• Jarvis, Christine. “The Twilight of Feminism? Stephenie Meyer’s Saga and the Contradictions of Contemporary Girlhood”. Children’s Literature in Education 45 (2014), 101–115.
• Kładź-Kocot, Marta. “Cień pani Moore. Seksualność, kobiecość i konstrukcje genderowe w twórczości C.S. Lewisa”. Creatio Fantastica 4, 46 (2014).
• Kłosińska, Krystyna. Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków: eFKa, 1999.
• Lasoń-Kochańska, Grażyna. Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej, 2012.
• Phillips, Leah. “Impossible Journey: The Liminality of Female Heroes”. Round Table: Roehampton Journal for Academic and Creative Writing 1, 1 (2017).
• Phillips, Leah. “Real Women Aren’t Shiny (or Plastic): The Adolescent Female Body in YA Fantasy”. Girlhood Studies 8, 3 (2015), 40–55.
• Pulliam, June Michele. Monstrous Bodies: Feminine Power in Young Adult Horror Fiction. Jefferson, NC: McFarland, 2014.
• Steinhoff, Heike, Maria Verena Siebert. “The Female Body Revamped: Beauty, Monstrosity and Body Transformation in the Twilight Saga”. Online Journal Kultur & Geschlecht 8 (2011). https://kulturundgeschlecht.blogs.ruhr-uni-bochum.de/wp-content/uploads/2015/08/Steinhoff-Siebert_Female_Body_Revamped.pdf (31.03.2022).
• Świerkosz, Monika. “Feminizm korporalny w badaniach literackich. Próba wyjścia poza metaforykę cielesności”. Teksty Drugie 1–2 (2008), 75–95.
• Taylor, Anthea. “‘The Urge Towards Love Is an Urge Towards (Un)death’: Romance, Masochistic Desire and Postfeminism in the Twilight Novels. International Journal of Cultural Studies 15, 1 (2011), 31–46.
• Younger, Beth. Learning Curves: Body Image and Female Sexuality in Young Adult Literature. Lanham, Toronto, Plymouth: The Scarecrow Press, 2009.
• Zasacka, Zofia. “Czytelnictwo młodzieży szkolnej 2017”. Rocznik Biblioteki Narodowej LI (2020), 11–243

Identifiers

DOI

10.31261/errgo.13419

Biblioteka Nauki

26056491