Dzicy i tropiki, czyli transfer kulturowy w polskich tekstach dla teatru

• Authors: Beata Maria Popczyk-Szczęsna

Title variants

EN

Savages and the Tropics, or Cultural Transfer in Polish Texts for the Theatre

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W polskiej twórczości dramatycznej XXI wieku wyróżnić można grupę tekstów poświęconych zjawisku mobilności kulturowej. Stanowią one literackie świadectwo istnienia dynamicznych „stref kontaktu” między tym, co lokalne i globalne, narodowe i światowe, swojskie i obce. Niniejszy artykuł jest próbą omówienia wybranych utworów dramatycznych w nawiązaniu do koncepcji transferu kulturowego. Przedmiotem analizy są trzy teksty napisane dla teatru (Życie seksualne dzikich Marcina Cecko, Śmierć Kalibana Magdy Fertacz oraz Smutki tropików Mateusza Pakuły).  Podjęty w nich na różne sposoby temat konfrontacji Europejczyka z przedstawicielami innych kultur świadczy o zainteresowaniach autorów założeniami postkolonializmu i posthumanistyki. Jest to twórczość silnie uwarunkowana kontekstem społeczno-cywilizacyjnym; stanowi artystyczną formę reakcji na głębokie przemiany migracyjne w obszarze kontynentu europejskiego. Autorzy wykorzystali w swych utworach różne kody symboliczne i strategie reprezentacji świata nie w celu porównania odmiennych kultur, ale jako punkt wyjścia refleksji o dynamice procesu przenikania się kultur. Jednym z nadrzędnych problemów jest również kwestia tożsamości poszczególnych jednostek ukazanych w sytuacji kontaktu z Innym. W rozważaniach na temat wspomnianych sztuk dramatycznych, oprócz kategorii transferu kulturowego, wykorzystane zostały: idea transkulturowości Wolfganga Welscha, koncepcja poetyki kulturowej Stephena Greenblatta oraz ustalenia etnopoetyki.

EN

In the Polish dramatic works of the 21st century, a group of texts dedicated to the phenomenon of cultural mobility can be distinguished. They become a literary proof of the existence of dynamic “contact zones” between the local and global, domestic and worldwide, or familiar and foreign. This article aims to discuss selected dramatic works in reference to the concept of cultural transfer. Three texts written for the theatre (The Sexual Life of Savages by Marcin Cecko, Caliban’s Death by Magda Fertacz, and Sorrows of the Tropics by Mateusz Pakuła) are subject to analysis. The issue of confrontation between a European and representatives of other cultures addressed in these works in a variety of ways testifies to their authors’ interest in the assumptions of post-colonialism and posthumanities. The works under investigation are highly dependent on the social and civilizational context, constituting an artistic form of reaction to the profound migration changes under way on the European continent. The authors use various symbolic codes and strategies for representing the world not with the aim of comparing different cultures, but as a starting point for reflection on the dynamics of the process of cultural interaction. Moreover, one of the central issues taken into consideration is the question of identity of particular individuals portrayed as they come into contact with the Other. Apart from the concept of cultural transfer, the examination of the aforementioned dramatic works involves Wolfgang Welsch’s idea of transculturalism, Stephen Greenblatt’s concept of cultural poetics, and the findings of ethnopoetics.  

Keywords

PL

transfer kulturowy; mobilność kulturowa; teksty dla teatru; etnopoetyka

EN

cultural transfer; cultural mobility; Texts for the Theatre; ethnopoetics

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach / Śląsk Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
• Journal: ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
• Year: 2019
• Issue: 39
• Pages: 115-135

Dates

published

2019-12-16

Contributors

author

Beata Maria Popczyk-Szczęsna

Identifiers

DOI

10.31261/errgo.7648