Co to znaczy być krytycznym realistą? Dwie różne odpowiedzi: Nicolai Hartmann i Richard Hӧnigswald

• Authors: Iwona Alechnowicz-Skrzypek

Title variants

EN

What Does It Mean to Be a Critical Realist? Two Different Answers: Nicolai Hartmann’s and Richard Hӧnigswald’s

Abstracts

EN

Iwona Alechnowicz-Skrzypek’s aim in this paper is to compare the two non-specific Neo Kantians, admittedly both representing critical realism. Nicolai Hartmann, a follower of the Marburg School, was an idealist before becoming a critical realist, while Richard Hӧnigswald, a student of Alois Riehl, held on to the position of critical realism from the beginning of his philosophical career. There are many similarities between Hartmann and Hӧnigswald in terms of their understanding of the concept of realism. There are also several differences, which mostly relate to how they addressed the question of the thing-in-itself. The most important difference concerns their solution of the problem of empirical data as a basis for the mental representation of objects. A comparison of Hartmann’s and Hӧnigswald’s approaches to this problem helps us to understand why both are considered non-specific neo-Kantians.

PL

Celem artykułu jest porównanie ze sobą dwóch niespecyficznych neokantystów uznawanych za reprezentantów realizmu krytycznego. Nicolai Hartmann - jako zwolennik szkoły marburskiej - był najpierw idealistą, a następnie stał się krytycznym realistą. Richard Hӧnigswald - jako uczeń Aloisa Riehla - od początku zajmował stanowisko realizmu krytycznego. Istnieje wiele podobieństw w rozumieniu pojęcia realizmu przez Hartmanna i Hӧnigswalda. Można też wskazać na kilka różnic, które dotyczą przede wszystkim kwestii rzeczy samej w sobie. Najważniejszą z nich jest sposób, w jaki obaj rozwiązują problem danych empirycznych będących podstawą umysłowej reprezentacji przedmiotu. Ukazanie podejścia Hartmanna i Hӧnigswalda do tego problemu pozwala zrozumieć, dlaczego obaj uważani są za niespecyficznych neokantystów.

Keywords

PL

Nicolai Hartmann; Richard Hӧnigswald; neokantyzm; krytyczny realizm

EN

Nicolai Hartmann; Richard Hӧnigswald; neo-Kantianism; critical realism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Folia Philosophica
• Year: 2022
• Volume: 48
• Pages: 1-13

Dates

published

2022

Contributors

author

Iwona Alechnowicz-Skrzypek

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000290746361

References

• D’Anna G.: Nicolai Hartmann und Gestalttheoretische Psychologie: ein Unwahrscheinliches Treffen. „Gestal Theorie” 2016, vol. 38, no. 1, s. 65–73.
• Hӧnigswald R.: Prinzipienfragen der Denkpsychologie. „Kantstudien” 1913, Vol. 18, Nr. 1–3, s. 205–245. https://doi.org/10.1515/kant.1913.18.1-3.205.
• Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Przeł. R. Ingarden. T. 1. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
• Marck S.: Grosse Menschen unserer Zeit. Portraits aus drei Kulturkreisen. Westkulturverlag Anton Hain, Meisenheim am Glan 1954.
• Morgenstern M.: Vom Idealismus zur realistischen Ontologie. Das Frühwerk Nicolai Hartmanns. „Philosophia. E-Journal for Philosophy & Culture” 2013, vol. 5, s. 3–35. Pobrano z: https://philosophiajournal.files.wordpress.com/2017/01/03-35_ phil-05-2013_morgenstern.pdf [10.05.2019].
• Noras A.J.: Kant a neokantyzm badeński i marburski. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
• Ollig H.L.: Neukantianismus. [Sammlung Metzler]. Metzler, Stuttgart 1979.
• Pietras A.: W stronę ontologii. Nicolaia Hartmanna i Martina Heideggera postneokantowskie projekty filozofii. Universitas, Kraków 2012.
• Rickert H.: Kulturwissenschaft und Naturwissenschaft. Verlag von J.C.B. Mohr, Tübingen 1910.
• Rickert H.: Psychologie der Weltanschauungen und Philosophie der Werte. W: Karl Jaspers in der Diskussion. Hrsg. H. Saner. Piper Verlag, München 1973, s. 35–69.
• Rorty R.: Przygodność, ironia, solidarność. Przeł. W.J. Popowski. Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2009.
• Schӧndorfer U.: Die philosophische Realismus unserer Zeit. „Philosophisches Jahrbuch” 1968, s. 337–342.
• Stallmach J.: Einführung. W: N. Hartmann: Die Erkenntnis im Lichte der Ontologie. Felix Meiner Verlag, Hamburg 1982, s. X.

Identifiers

DOI

10.31261/fp.13061

Biblioteka Nauki

29519193