„Nie chcę łaski zrozumienia”. Pamięć Bełżca w wierszach Seweryna Pollaka

• Authors: Agata Szulc-Woźniak

Title variants

EN

“I do not want your mercy of understanding.” Remembering Bełżec in Seweryn Pollak’s Poetry

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autorka przedstawia dwa wiersze Seweryna Pollaka poświęcone obozowi zagłady w Bełżcu. W momencie ich powstania (w latach siedemdziesiątych) miejsce to było niemal nieznane, upamiętnione nie tylko prowizorycznie, ale i fałszywie (tablica pomijająca fakt, że eksterminacja w Bełżcu dotyczyła ludności żydowskiej). Utwory Pollaka mają więc znaczenie interwencyjne, są głosem upomnienia się o prawdę. Jako takie przypominają inne zdecydowane reakcje autora na przemoc i kłamstwa – na przykład na nadużycia władzy w 1968 roku. Są też zgodne z wyznawanym przez Pollaka etosem tłumacza. W przekładach poeta uważnie słuchał skarg wyrażonych innym językiem. Wiersze Bełżec i Z Bełżca, które wiele łączy (zwłaszcza w warstwie obrazowania), zawierają też interesującą różnicę. Jest nią przejście z perspektywy zwiedzającego, odnotowującego topografię miejsca, do perspektywy uczestnika, współcierpiącego z ofiarami. Ma to niezwykły wydźwięk: Pollak, poeta żydowskiego pochodzenia, który przeżył Zagładę, podejmuje odpowiedzialność za upamiętnienie losów „wielkiej spalonej rodziny”.

EN

This article is devoted to two poems by Seweryn Pollak that focus on the extermination camp in Bełżec. When Pollak finished working on the aforementioned texts (in the 1970s), this place was still unknown, commemorated in a fragmentary and misleading way (precisely, the memorial did not mention the Jewish people were exterminated in Bełżec). Interventionist, Pollak’s works call for truth, and by that they formally resemble his firm stands against violence and lies (including the year 1968, when the state power was abused). Pollak’s poems follow his views and the ethos of a translator. Being one himself, the poet  patiently listens to the reproaches in other languages. Although deceptively similar, “Bełżec” and “Z Bełżca” [“From Bełżec”] are poems that differ in a very peculiar way. The perspective of a visitor focusing on the topography of a place is replaced with that of a participant who suffers along with the victims. It is by all means a curious case; Pollak – a Jewish poet who survived the Holocaust – decides to take the responsibility for commemorating “the great family that was burned.”

Keywords

PL

Seweryn Pollak; Rudolf Reder; Bełżec; obóz zagłady; Zagłada; poezja

EN

Seweryn Pollak; Rudolf Reder; Belzec/Bełżec; extermination camp; Holocaust; poetry

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Narracje o Zagładzie
• Year: 2019
• Issue: 5
• Pages: 218-227

Dates

published

2019-12-22

Contributors

author

Agata Szulc-Woźniak

Identifiers

DOI

10.31261/noz.7988