Przejrzystość wynagrodzeń – uwagi na tle propozycji dyrektywy UE z 2021 r.

• Authors: Urszula Torbus

Title variants

EN

Pay transparency: Remarks in the background of the proposal for an EU directive of 2021

Abstracts

EN

In March 2021, the EU Commission presented a proposal for a directive on pay transparency. Its aim is to strengthen the principle of equal pay for women and men, since, despite its recognition as a fundamental principle of the European Union, in all the Member States the pay gap between employees of both sexes remains at around 14%. The draft directive of 2021 provides for the strengthening of pay transparency by, among other measures, introducing transparent remuneration systems, defining criteria for comparing jobs of comparable value, indicating the amount of remuneration in job advertisements, and introducing reporting obligations for businesses with more than 250 employees. The draft also introduces facilitations related to the pursuit of claims for pay discrimination. However, pay transparency should not be confused with pay disclosure. Currently, in Poland there are no regulations on pay transparency. Employers are not obliged to examine salaries for potential discrimination and to address unjustified gender pay gaps. No such practice has developed in the approach of social partners, either. For this reason, regardless of the progress made on the draft directive, it is necessary to ensure a gradual increase in pay transparency, for it protects employees against the imposition of discriminatory employment conditions by the employer.

PL

W marcu 2021 r. Komisja UE przedstawiła projekt dyrektywy dotyczącej przejrzystości wynagrodzeń. Jego celem jest wzmocnienie zasady równego wynagradzania kobiet i mężczyzn, gdyż pomimo uznania jej za podstawową zasadę Unii Europejskiej we wszystkich krajach członkowskich różnica w wynagrodzeniach pracowników obydwu płci utrzymuje się na poziomie około 14%. Projekt dyrektywy z 2021 r. przewiduje wzmocnienie przejrzystości wynagrodzeń, m.in. poprzez wprowadzenie transparentnych systemów wynagradzania, określenie kryteriów porównywania pracy porównywalnej wartości, podawania wysokości wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę oraz obowiązków sprawozdawczych dla pracodawców zatrudniających powyżej 250 pracowników. Projekt wprowadza także ułatwienia związane z dochodzeniem roszczeń z tytułu dyskryminacji płacowej. Przejrzystość wynagrodzeń nie może być jednak utożsamiana z jawnością wynagrodzeń. Obecnie w Polsce nie obowiązują żadne przepisy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń. Pracodawcy nie mają obowiązku badania wynagrodzeń pod kątem potencjalnej dyskryminacji oraz przeciwdziałania nieuzasadnionym różnicom w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Nie wykształciła się również taka praktyka w podejściu partnerów społecznych. Z tego względu, niezależnie od postępu prac nad projektem dyrektywy, konieczne jest stopniowe zwiększanie przejrzystości wynagrodzeń. Chroni ona bowiem pracowników przed narzucaniem dyskryminujących warunków zatrudnienia przez pracodawcę.

Keywords

PL

przejrzystość wynagrodzeń; jawność wynagrodzeń; dyskryminacja płacowa; luka płacowa

EN

pay transparency; pay disclosure; pay discrimination; pay gap

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej
• Year: 2022
• Volume: 20
• Issue: 3
• Pages: 1-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Urszula Torbus

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000244549885

References

• Bentyn B., Sobótka-Bentyn E.: Czy jawność wynagrodzeń zmniejszy lukę płacową? „Monitor Prawa Pracy” 2021, nr 3, s. 28–32.
• DelPo Kulow M.: Beyond the Paycheck Fairness Act: Mandatory Wage Disclosure Laws – a Necessary Tool for Closing the Residual Gender Wage Gap. “Harvard Journal on Legislation” 2012, Vol. 50, no. 2, s. 385–435.
• Equal Pay Handbook. 1998. https://humanrights.gov.au/sites/default/files/content/pdf/sex_discrim/equal_pay.pdf [dostęp: 30.11.2021].
• Frey V.: Can Pay Transparency Policies Close the Gender Wage Gap? In: Pay Transparency Tools to Close the Gender Wage Gap. 11.2021, s. 9–26. https://www.oecd.org/publications/pay-transparency-tools-to-close-the-gender-wagegap-eba5b91d-en.htm [dostęp: 12.05.2022].
• Global Gender Gap Report. 30.03.2021. https://www.weforum.org/reports/global-gender-gap-report-2021/ [dostęp: 12.05.2022].
• Global Wage Report 2020–21: Wages and Minimum Wages in the Time of COVID-19. International Labour Office, Geneva 2020.
• Leyen U. von der: Unia, która mierzy wyżej. Mój program dla Europy. Wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji Europejskiej (2019–2024). https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/political-guidelines-next-commission_pl.pdf [dostęp: 03.07.2020].
• Magda I., Tyrowicz J., Velde L. van der: Nierówności płacowe kobiet i mężczyzn. Instytut Badań Strukturalnych, PARP, Warszawa 2015.
• Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Red. A. Skowrońska, A. Tarnawa. PARP, Warszawa 2021. https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/PARP-26_Raport-2021-07-22_WCAG_210726.pdf [dostęp: 30.11.2021].
• Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce. GUS, Warszawa 2016. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5474/12/1/1/roznice_w_wynagrodzeniach_i_kobiet_i_mezczyzn_w_2014.pdf [dostęp: 12.05.2022].
• Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2020 r. 22.11.2021. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/struktura-wynagrodzen-wedlug-zawodow-wpazdzierniku-2020-roku,5,7.html, [dostęp: 12.05.2022].
• Szewczyk H.: Jawność wynagrodzeń za pracę a unijna zasada „przejrzystości wynagrodzeń” (uwagi de lege lata i de lege ferenda). „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2021, nr 11, s. 3–12.
• Szewczyk H.: Równość płci w zatrudnieniu. Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• The Gender Pay Gap and Social Partnership in Europe. Eds. H. Conley, D. Gottardi, G. Healy, B. Mikołajczyk, M. Peruzzi. Routledge, London–New York 2019.
• Torbus U.: Absencje chorobowe i premie a zasada równego wynagradzania kobiet i mężczyzn. „Studia Iuridica” 2018, T. 78, s. 455–473.
• Veldman A.: Pay Transparency in the EU. A Legal Analysis of the Situation in the EU Member States, Iceland, Liechtenstein and Norway. Publications Office of the European Union, Luxembourg 2017.
• Walczak K.: Regulamin wynagrodzeń a zasada tajności indywidualnego wynagrodzenia za pracę. „Monitor Prawa Pracy” 2009, nr 3. Legalis/el.
• Walczak K.: Wartościowanie stanowisk pracy ustawowym obowiązkiem pracodawcy? „Monitor Prawa Pracy” 2004, nr 9. Legalis/el.
• Zielińska E.: Poland. In: The Gender Pay Gap in Europe from a Legal Perspective (Including 33 Country Reports). Eds. P. Foubert, S. Burri, A. Numhauser-Henning. European Commission, 2010, s. 197–206.

Identifiers

DOI

10.31261/zpppips.2022.20.10

Biblioteka Nauki

4301209