Problemy kształcenia i doskonalenie nauczycieli w Polsce – w kierunku profesjonalizacji zawodu

• Authors: Jolanta Szempruch

Title variants

EN

Problems of education and teacher training in Poland – towards professionalisation of the profession

Abstracts

EN

The article presents a general analysis of the problems concerning education and teacher training in Poland. The aim of the paper is to discuss the main concepts and solutions used in education and teacher training, taking into account continuity and the uniqueness of professional formation and supporting teachers in their development. The author focuses also on the analysis of the process of education and teacher training in the perspective of the development of their professionalism and professional pragmatics. The solutions in teacher training, used in some countries that educate the best teachers in the 21st century, are shown. In this context, recommendations for changes in the process of education and teacher training in our country are presented.

Keywords

EN

education of teachers in Poland; teachers’ professional training; teachers’ competences

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Studia BAS
• Year: 2022
• Issue: 2(70)
• Pages: 27-47

Dates

published

2022

Contributors

author

Jolanta Szempruch

• Polska Akademia Nauk
• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000237393288

References

• Arends R.J., Uczymy się nauczać, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.
• Atroszko B., Miejsce innowacyjności w standardach kształcenia nauczycieli, „Forum Oświatowe” 2020, nr 1(63), https://doi.org/10.34862/fo.2020.1.7.
• Banach C., Orientacje – koncepcje edukacji nauczycielskiej, Wydawnictwa Edukacyjne, Kraków 1998.
• Banach C., Polska szkoła i system edukacji. Przemiany i perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997.
• Czerepaniak-Walczak M., Ile „techne”, ile „praxis”? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2012, nr 3(59).
• Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
• Darling-Hammond L., Constructing 21st Century Teacher Education, „Journal of Teacher Education” 2006, t. 57, nr 10, https://doi.org/10.1177/0022487105285962.
• Fish D., Learning Through Practice in Initial Teacher Training. A Challenge for the Partners, Kogan Page, London 1989.
• Fornalik I., Pedagog specjalny w roli edukatora seksualnego. Między niepewnością a poczuciem powinności, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2014, nr 16.
• Freidson E.L., Professionalism: The Third Logic, University of Chicago Press, Chicago 2001.
• Gołębniak B.D., Ku pedeutologii refleksyjnej. Od „agresywnej pewności” do „łagodnej perswazji”, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2001, numer specjalny.
• Gołębniak B.D., Krzychała S., Akademickie kształcenie nauczycieli w Polsce – raport z badań, „Rocznik Pedagogiczny” 2015, nr 38.
• Gopinathan S. et al., Transforming Teacher Education. Redefining Professionals for the 21st Century, National Institute of Education, Singapore 2009.
• Hejnicka-Bezwińska T., Praktyka edukacyjna w warunkach zmiany kulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• Kwiatkowska H., Edukacja nauczycieli. Konteksty – Kategorie – Praktyki, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1997.
• Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• Lamri J., Kompetencje XXI wieku, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
• Lewowicki T., O kształceniu nauczycieli – esej ponownie przypominający słabości i zawierający sugestie dróg poprawy [w:] Współczesne problemy pedagogiki. W kierunku integracji teorii z praktyką, red. S.M. Kwiatkowski, Wydawnictwo APS, Warszawa 2021.
• Lewowicki T., Przemiany oświaty. Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999.
• Nowak-Dziemianowicz M., „Wielki Przegrany Współczesności”. Polski nauczyciel jako podmiot i przedmiot kształcenia [w:]: Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli, red. P. Rudnicki, B. Kutrowska i M. Nowak-Dziemianowicz, Wydawnictwo DSW, Wrocław 2008.
• Odmiany myślenia o edukacji, red. J. Rutkowiak, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1995.
• Okoń W., Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy (Raport tematyczny KEEN, nr 4), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków 1988.
• Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1998.
• Okoń W., Rzecz o edukacji nauczycieli, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991.
• Partner in Bussines Strategies, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Badanie ewaluacyjne „Placówki doskonalenia nauczycieli, poradnie psychologiczno-pedagogiczne i biblioteki pedagogiczne we wspomaganiu rozwoju szkół”. Raport końcowy, Sopot–Warszawa 2015.
• Piwowarski R., Krawczyk M., TALIS. Nauczanie – wyniki badań 2008. Polska na tle międzynarodowym, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2009.
• Potulicka E., Najlepsze światowe koncepcje kształcenia nauczycieli a sytuacja w Polsce, „Kwartalnik Edukacyjny” 2020, nr 1(100).
• Potulicka E., Uniwersytecka edukacja zdalna w krajach zachodnich, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1988.
• Radwan-Röhrenschef M., Profesjonalne kształcenie nauczycieli. Kogo? Jak? Dlaczego? [w:] Kształcenie nauczycieli – wyzwanie i zaangażowanie, red. W. Bobiński, J. Sujecka-Zając, Fundacja Dobrej Edukacji, Warszawa 2019.
• Rapoport R.N., Three Dilemmas of Action Research, „Human Relations” 1970, nr 23.
• Schön D.A., Educating the Reflective Practitioner. Toward a New Design for Teaching and Learning in the Professions, Jossey-Bass, San Francisco 1987.
• Senge P.M., Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
• Szempruch J., Nauczyciel w warunkach zmiany społecznej i edukacyjnej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
• Szempruch J., Nauczyciel w zmieniającym się społeczeństwie [w:] Edukacja wobec wyzwań zmieniającego się świata. Diagnozy i projekcje rozwiązań, red. J. Szempruch, J. Smyła, M. Kwaśniewska, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 2021.
• Szempruch J., Pedagogiczne kształcenie nauczycieli wobec reformy systemu edukacji w Polsce, Wydawnictwo WSP, Rzeszów 2000.
• Szempruch J., Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.
• Tripp D., Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.
• Wallace M.J., Training Foreign Language Teachers, Cambridge University Press, Cambridge 1991.

Identifiers

DOI

10.31268/StudiaBAS.2022.11

Biblioteka Nauki

2194779