Dylematy i wyzwania ekonomii postwzrostu – perspektywa konsumentów, państwa i przedsiębiorstw

• Authors: Barbara Borusiak

Title variants

EN

Dilemmas and challenges of post-growth economics: consumers’, state’s and businesses’ perspectives

Abstracts

EN

The article provides an analysis of the concept of post-growth, presented as an alternative to the current growth paradigm, which is considered the most fundamental in the modern economy. Due to its widespread implementation, natural resources are being used to an extent that destroys the balance of the Earth’s environment. The purpose of the article is to try to answer three questions concerning: the reasons for the destructive nature of the expansionism that characterises the world’s dominant (at least in the Western world) socio-economic system based on the concept of economic growth, the nature of the post-growth idea and the challenges it generates for consumers, entrepreneurs and the state.

Keywords

EN

expansionism of capitalism; post-growth; consumers; state; entrepreneurs

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Studia BAS
• Year: 2023
• Issue: 2(74)
• Pages: 9-24

Dates

published

2023

Contributors

author

Barbara Borusiak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000306721135

References

• Akerlof G.A., Shiller R.J., Złowić frajera, Wydawnictwo PTE, Warszawa 2017.
• Banaszyk P., Deszczyński P., Gorynia M., Malaga K., Przesłanki modyfikacji wybranych koncepcji ekonomicznych na skutek pandemii COVID-19, „Gospodarka Narodowa” 2021, nr 1(305), https://doi.org/10.33119/GN/132485.
• van den Bergh J.C.J.M., Environment versus Growth: A Criticism of „Degrowth” and a Plea for „A-growth”, „Ecological Economics” 2011, t. 70, nr 5, https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2010.09.035.
• Brocki W., Odpowiedzialna eksploatacja zasobów naturalnych na przykładzie rybołówstwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015, nr 377, https://doi.org/10.15611/pn.2015.377.18.
• Haponiuk M., Jacyków D., Kowalewicz M., Mucha K., Siwiak K., Wągrowska U., Budżety gospodarstw domowych w Polsce w 2021 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2022.
• Carbon Dioxide, NASA, 2023, https://climate.nasa.gov/vital-signs/carbon-dioxide/.
• Climate Change 2022. Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, red. P.R. Shukla, J. Skea, Cambridge University Press, Cambridge–UK–New York 2022, https://doi.org/10.1017/9781009157926.
• Daly H.E., Steady-state Economics, Island Press, 1991.
• Degrowth: A Vocabulary for a New Era, red. G. D’Alisa, F. Demaria, G. Kallis, Routledge, London 2014.
• Earth Overshoot Day, https://www.overshootday.org/.
• Easterlin R., Will Raising the Incomes of all Raise the Happiness of All?, „Journal of Economic Behavior and Organization” 1995, nr 27.
• Environmental Tax Revenues, Eurostat 2023, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/TEN00141/default/bar?lang=en.
• Fiedor B., Instytucje formalne i nieformalne w kształtowaniu trwałego rozwoju, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego” 2015, t. 40, nr 2.
• Forbes H., Quested T., O’Connor C., Food Waste Index Report 2021, United Nations Environment Programme, Nairobi 2021, https://www.unep.org/resources/report/unep-food-waste-index-report-2021.
• The Future of Urban Consumption in a 1.5°C World, University of Leeds, ARUP, C40 Cities, 2019, https://www.arup.com/-/media/arup/files/publications/c/arup-c40-the-future-of-urban-consumption-in-a-1-5c-world.pdf.
• Garcia-Soto C., Cheng L., Caesar L., Schmidtko S., Jewett E.B., Cheripka A., Rigor I., Caballero A., Chiba S., Báez J.C., Zielinski T., Abraham J.P., An Overview of Ocean Climate Change Indicators, „Frontiers in Marine Science” 2021, nr 8(642372), https://doi.org/10.3389/fmars.2021.642372.
• Georgescu-Roegen N., The Entropy Law of the Economic Process, Harvard University Press, Cambridge 1971.
• Global 500, „Fortune” 2022, https://fortune.com/ranking/global500/.
• Golka M., W cywilizacji konsumpcyjnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2004.
• Gomes V.H.F., Vieira I.C.G., Salomăo R.P., ter Steege H., Amazonian Tree Species Threatened by Deforestation and Climate Change, „Nature Climate Change” 2019, nr 9, https://doi.org/10.1038/s41558-019-0500-2.
• Gorynia M., Czy możliwa jest ekonomia umiaru?, „Bank” 2022, nr 8.
• Gorynia M., O pięknie nauk ekonomicznych, „Biuletyn PTE” 2018, nr 4(83).
• Harvey D., Neoliberalizm. Historia katastrofy, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2008.
• Hausner J., Izdebski H., Prawo do jakości życia i rozwoju [w:] Solidarni w rozwoju: Gdańsk – Polska – Europa – Świat, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków 2019.
• Hickel J., Mniej znaczy lepiej. O tym, jak odejście od wzrostu gospodarczego ocali świat, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2022.
• Jackson T., The Post-growth Challenge: Secular Stagnation, Inequality and the Limits to Growth, „Ecological Economics” 2019, nr 156.
• Jastrzębska E., Gospodarka o obiegu zamkniętym – nowa idea czy stare podejście? Dobre praktyki społecznie odpowiedzialnych przedsiębiorstw, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2017, nr 491, https://doi.org/10.15611/pn.2017.491.21.
• Kahneman D., Deaton A., High Income Improves Evaluation of Life But Not Emotional Well-being, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 2010, t. 107, nr 38.
• Kanasz T., Uwarunkowania szczęścia, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2015.
• Kołodko G., Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości, Prószyński i S-ka, Warszawa 2013.
• Kołodko G., Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, „Ekonomista” 2014, nr 2.
• Kołodko G., Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa 2010.
• Kowalski D., Neoliberalizm szkoły chicagowskiej a kryzys gospodarczy XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, „Catallaxy” 2019, t. 4, nr 2.
• Kuznets S., Economic Growth and Income Inequality, „The American Economic Review” 1955, t. 45, nr 1.
• Kwiecień K., Gospodarka o obiegu zamkniętym – wyzwania dla przedsiębiorstw, „Gospodarka w Praktyce i Teorii” 2018, t. 52, nr 3, https://doi.org/10.18778/1429-3730.52.04.
• Lal R., Restoring Soil Quality to Mitigate Soil Degradation, „Sustainability” 2015, nr 7, https://doi.org/10.3390/su7055875.
• López R., Palacios A., Why Has Europe Become Environmentally Cleaner? Decomposing the Roles of Fiscal, Trade and Environmental Policies, „Environmental and Resources Economics” 2014, nr 58.
• Łaba S., Bilska B., Tomaszewska M., Łaba R., Szczepański K., Tul-Krzyszczuk A., Kosicka-Gębska M., Kołożyn-Krajewska D., Próba oszacowania strat i marnotrawstwa żywności w Polsce, „Przemysł Spożywczy” 2020, t. 74, nr 11, https://doi.org/10.15199/65.2020.11.2.
• Maitland A., Lawson M., Stroot H., Poidatz A., Khalfan A., Dabi N., Carbon Billionaires, Oxfam GB, 2022.
• Mączyńska E., Ekonomia – chrematystyczne deformacje, „Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie” 2014, t. 8, nr 1–4.
• Mączyńska E., Pysz P., Liberalizm, neoliberalizm i ordoliberalizm, „Ekonomista” 2014, nr 3.
• Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens III W.W., The Limits to Growth, Potomac Associates, 1972.
• Merton R., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Mliczewska D., Przedsiębiorstwa rynkowe – geneza i rozwój, „Handel Wewnętrzny” 2011, nr 5.
• Noga A., Teorie przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Ostrom E., Dysponowanie wspólnymi zasobami, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
• Piketty T., Kapitał XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
• Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, red. J. Lichtarski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2005.
• Pogonowska B., Ekonomia postwzrostu wobec koncepcji CSR, „Marketing i Rynek” 2018, nr 11.
• Pysz P., Społeczna gospodarka rynkowa. Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Raworth K., Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2021.
• Rist G., Urojenia ekonomii, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2015.
• Sawicki B., Stan zagrożenia dostaw prądu. Za dużo energii ze słońca, „Rzeczpospolita”, 23 kwietnia 2023, https://energia.rp.pl/oze/art38374801-stan-zagrozenia-dostaw-pradu-za-duzo-energii-ze-slonca.
• Secondhand Apparel Market Value Worldwide from 2021 to 2026, Statista, 2022, https://www.statista.com/statistics/826162/apparel-resale-market-value-worldwide/.
• Skrzypczyński R., Postwzrost, dewzrost, awzrost… Polska terminologia dla różnych wariantów przyszłości bez wzrostu, „Czas Kultury” 2020, nr 3.
• Sopoćko A., Zaskakujący kapitalizm. Miraże ekonomii XXI wieku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
• Społeczna granica wzrostu gospodarczego. Przyczynek do ekonomii szczęścia, red. R. Bartkowiak, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2013.
• Stern N., Stern Review: The Economics of Climate Change, HM Treasury, London 2006.
• Stiglitz J.E., Freefall. Jazda bez trzymanki, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2010.
• Stiglitz J.E., People, Power, and Profits, Penguin Books, London 2019.
• Śleszyński J., Podatki środowiskowe i podział na grupy podatków według metodyki Eurostatu, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2014, nr 3(69).
• Value of the Sharing Economy Worldwide in 2021 with a Forecast for 2027, Statista, 2023, https://www.statista.com/statistics/830986/value-of-the-global-sharing-economy/.
• Weizsäcker E.U., Wijkman A., Ejże! Kapitalizm, krótkowzroczność, populacja i zniszczenie planety, Instytut Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2018.
• World Inequality Report 2022, https://wir2022.wid.world/

Identifiers

DOI

10.31268/StudiaBAS.2023.09

Biblioteka Nauki

2230942