Zanik obecności zakonników franciszkańskich w diecezji sandomierskiej po 1864 roku

• Authors: Roland Prejs

Title variants

EN

The disappearance of the presence of Franciscan monks in the Sandomierz diocese after 1864

Abstracts

EN

Tsarist authorities dissolved monasteries in the Kingdom of Poland in 1864. The monasteries of the Observantes (Bernardines) in Kazanów, Opatów and Radom, the Conventual Fran-ciscans in Smardzewice and Zawichost and the Reformers Franciscans in Rytwiany, Sandom-ierz and Solec were closed in the diocese of Sandomierz. The Observante (Bernardine) monastery in Paradyż (Wielka Wola) was not closed. In 1870, the tsarist authorities relocated the Reformers Franciscans from the monastery in Jędrzejów (Kielce diocese) to the monastery in Wysokie Koło. Thus, in the diocese there were ultimately two Franciscan monasteries preserved from dissolution: the Bernardines in Paradyż and the Reformers Franciscans in Wysokie Koło. The number of monks systematically decreased, mainly due to deaths, the ban on admitting novices and the transfer of some monks to pastoral work in parishes. This meant that the monastery in Wysokie Koło ceased to exit along with the death of the last monk in 1891, and the monastery in Paradyż was shut in 1893. In 1899, two former Bernardines died, who at that time were secularised and worked in the parish ministry as priests of the Sandomierz diocese. The presence of former religious who had been secularised ended there. At the churches of the monasteries closed in 1864, the tsarist authorities left one or two monks to celebrate the services. The last of such friars died in 1911, and that is when the presence of Franciscan friars in the diocese of Sandomierz ended.

PL

Władze carskie dokonały w 1864 r. kasaty klasztorów w Królestwie Polskim. W diecezji sandomierskiej zostały skasowane klasztory: Bernardynów w Kazanowie, Opatowie i Radomiu, Franciszkanów konwentualnych w Smardzewicach i Zawichoście oraz Franciszkanów-Reformatów w Rytwianach, Sandomierzu i Solcu. Nie został skasowany klasztor Bernardynów w Paradyżu (Wielkiej Woli). W 1870 r. władze carskie przesiedliły Reformatów z klasztoru w Jędrzejowie (diecezja kielecka) do klasztoru w Wysokim Kole. Tak więc na terenie diecezji ostatecznie były dwa klasztory franciszkańskie zachowane od kasaty: Bernardynów w Paradyżu i Reformatów w Wysokim Kole. Liczba zakonników systematycznie się zmniejszała z powodu zgonów, zakazu przyjmowania nowicjuszy oraz przechodzenia niektórych zakonników do pracy duszpasterskiej w parafiach. To sprawiło, że klasztor w Wysokim Kole przestał istnieć z chwilą śmierci ostatniego zakonnika w 1891 r., a klasztor w Paradyżu został za-mknięty w 1893 r. W 1899 r. zmarli dwaj dawni bernardyni, którzy w tym czasie byli już se-kularyzowani i pracowali w duszpasterstwie parafialnym jako księża diecezji sandomierskiej. Na nich zakończyła się obecność dawnych zakonników, którzy zostali sekularyzowani. Przy kościołach klasztorów skasowanych w 1864 r. władze carskie zostawiały jednego lub dwóch zakonników dla odprawiania nabożeństw. Ostatni z takich zakonników zmarł w 1911 r. i z tą chwilą zakończyła się obecność zakonników franciszkańskich w diecezji sandomierskiej.

Keywords

PL

kasata klasztorów; diecezja sandomierska; bernardyni; franciszkanie; reformaci

EN

dissolution of monasteries; Diocese of Sandomierz; Observantes (Bernardines); Conventual Franciscans; Reformers Franciscans

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
• Year: 2021
• Volume: 115
• Pages: 337-358

Dates

published

2021

Contributors

author

Roland Prejs

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii, Katedra Historii Kościoła

Identifiers

DOI

10.31743/abmk.11411

Biblioteka Nauki

1602549