Wybrane aspekty minimalistycznych rearanżacji wnętrz kościelnych po roku 2000

• Authors: Anna Wiśnicka

Abstracts

EN

This text explores the subject of minimalist renovations in the sacred interiors of the Roman Catholic Church, based on a selection of representative examples, geographically and culturally diversified. Starting from the assumptions of the Second Vatican Council and the artistic and socio-cultural changes that could be observed as early as the 19th century, the article analyses the factors that led to an extreme formal reduction in church decoration. Apart from the obvious issue of interior architecture, a reflection is undertaken on the way in which art, which is both a cult and an aesthetic element, is displayed. Legal factors, liturgical and psychological aspects are also taken into account. To analyse the problem, realisations and projects from the circle of European architecture have been used.

PL

W artykule przybliżono tematykę minimalistycznych rewitalizacji wnętrz sakralnych Kościoła rzymskokatolickiego w oparciu o selekcję reprezentatywnych przykładów, zdywersyfikowanych pod względem geograficznym i kulturowym. Wychodząc od założeń Soboru Watykańskiego II oraz zmian artysty-cznych i społeczno-kulturowych, które zaobserwować można już w XIX wieku, artykuł analizuje czynniki, które doprowadziły do skrajnej redukcji formalnej w wystroju kościołów. Poza oczywistą kwestią, jaką jest architektura wnętrz, podjęty zostaje namysł nad sposobem eksponowania sztuki, którą stanową zarówno element kultowy, jak i estetyczny. Wzięto również pod uwagę czynniki prawne, aspekty liturgiczne oraz psychologiczne. Do analizy problemu wykorzystano realizacje i projekty z kręgu architektury europejskiej.

Keywords

EN

interior design; aesthetics; design; art of the Roman Catholic Church; sacred interior; church architecture; minimalism

PL

architektura wnętrz; estetyka; design; sztuka Kościoła rzymskokatolickiego; wnętrze sakralne; architektura kościelna; minimalizm

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
• Year: 2021
• Volume: 116
• Pages: 437-455

Dates

published

2021

Contributors

author

Anna Wiśnicka

• Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/000000026821529X

References

• Albert S., Dabbs J. Jr, Physical distance and persuasion, „Journal of Personality and Social Psychology”, (1970) nr 15, s. 265-270.
• Augustin S., Frankel N., Coleman C., Place Advantag. Applied Psychology for Interior Architecture, Hoboken 2009.
• Bertoni F., Minimalist Architecture, Basel 2002.
• Brieber D., Nadal M., Leder H., In the white cube. Museum context enhances the valuation and memory of art, „Acta Psychologica”, 154 (2015) s. 36-42.
• Borowik A., Słownik architektów, inżynierów i budowniczych związanych z Katowicami w okresie międzywojennym, Katowice 2012.
• Eser T., Georg Peters Bildhauerarbeiten für die Moritzkirche, w: Das ehemalige Kollegiatstift St. Moritz in Augsburg (1019-1803): Geschichte, Kultur, Kunst, Lindenberg 2006, s. 369-398.
• Gaillard N., Pays d’Art et d’Histoire du Pays Mellois laissez-vous conter le choeur de Saint Hilaire de Melle, Melle 2012.
• Gropius W., Pełnia architektury, Kraków 2014.
• Hamdy M. Heba-Talla, Interior Architectural Elements That Affect Human Psychology and Behavior, „ARChive”, 1 (2017) nr 1, https://ssrn.com/abstract=3055621 (dostęp: 27.08.2021).
• Kollegiatstift St. Moritz in Augsburg (1019-1803): Geschichte, Kultur, Kunst, red. G.M. Müller, Lindenberg 2006, s. 369-398.
• Kotzurek A., Redies R., Stuttgart von Tag zu Tag, 1900–1949. Eine Chronik, Tübingen 2009.
• Królikowski J., Sobór Trydencki i jego inspirujące znaczenie, w: Dzieje diecezji tar¬nowskiej, t. 7: Synody Diecezji Tarnowskiej, tred. A. Żurek, J. Soprych, Kraków 2017, s. 47-56.
• Küller R., Ballal S., Laike T., Mikellides B., Tonello G., The impact of light and colour on psychological mood: A cross-cultural study of indoor work environments, „Ergonomics”, 49 (2006) nr 14, s. 1496-1507.
• Leszczyński M., Ochrona zabytków sztuki sakralnej w świetle aktualnego prawa Kościoła katolickiego, „Muzealnictwo”, 49 (2008) s. 79-88.
• Mariański J., Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian, w: Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz SAC, Warszawa 2013, s. 59-102.
• Mathieu Lehanneur, red. R. Klanten, M. Le Fort, Berlin 2012.
• Matyszewski A., Ołtarz wczoraj i dziś, „Msza Święta”, (2008) z. 7-8, s. 23-25.
• Morris A., John Pawson: Anatomy of Minimum, London 2019.
• Nadrowski H., Budowa kościoła. Aspekt teologiczny i pastoralny, „Poznańskie Studia Teologiczne”, 17 (2004) s. 265-303.
• Nowak J., Rusiecki J., Mieszkowski W., Kucza-Kuczyński K., Mieczkowski J., Biuletyn Liturgiczny, „Collectanea Theologica”, 78 (2008) nr 1, s. 81-129.
• Obendorf H., Minimalism: Designing Simplicity, London 2009.
• O’Doherty B., Inside the White Cube. The Ideology of the Gallery Space, San Francisco 1986.
• Okken V., van Rompay T., Pruyn A., Room to Move. On Spatial Constraints and Self-Disclosure During Intimate Conversations, „Environment and Behavior”, 45 (2012) nr 6, s. 737-760.
• Rodemann P., Patterns in Interior Environments: Perception, Psychology, and Practice, New York 1999.
• Rozynkowski W., Święty Józef jako patron parafii i kościołów parafialnych w Polsce, „Kaliskie Studia Teologiczne”, 2 (2003) s. 81-95.
• Szybowska A., „Homo liturgicus”: „antropologiczny zwrot” w opisach eklezjalnych po Soborze Watykańskim II, w: Antropologia kultury ‒ antropologia literatury, red. E. Kosowska, E. Jaworski, Katowice 2005, s. 136-145.
• Trębacz P.P., Piękno i technika we współczesnej architekturze sakralnej, „Architecturae et Artibus”, 8 (2016) nr 3, s. 173-180.
• Tzortzi K., Museum Space: Where Architecture Meets Museology, Farnham 2015.
• Vademecum Konserwatora Zabytków Międzynarodowe Normy Ochrony Dziedzictwa Kultury (edycja 2015), oprac. B. Szmygin Warszawa 2015, s. 27-204.

Identifiers

DOI

10.31743/abmk.12601

Biblioteka Nauki

2088441