Pierwsze czasopismo diecezji kieleckiej – „Maryawita”, następnie „Jutrzenka” (1903-1907)

• Authors: Andrzej Kwaśniewski

Title variants

EN

The first periodical of the Kielce Diocese – “Maryawita”, later known as “Jutrzenka” (1903-1907)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 1903-1907 wydawane było czasopismo „Maryawita”. W ciągu 1906 r. czasopismo zmieniło nazwę na „Jutrzenka”. Zmiana była podyktowana potrze­bą odróżnienia się od mariawitów – odłamu religijnego potępionego w tym czasie przez papieża Piusa X. Redaktorem i wydawcą czasopisma był ks. Win­centy Bogacki. Stworzył on ogólnopolski zespół autorów. Bezpośrednią przy­czyną wydawania czasopisma były obchody jubileuszu 50-lecia ogłoszenia dogmatu Niepokalanego Poczęcia NMP. W roku 1906 wydawano „Jutrzenkę” wraz z dwoma dodatkami – „Czytelnia Niedzielna” i „Tygodnik Diecezjalny”. Czasopismo podejmowało w początkowych latach tematykę kultu maryjnego oraz treści związane z kultem Najświętszego Sakramentu. Po przemianach związanych z rokiem 1905 czasopismo zmieniło tematykę, wprowadzając treści społeczne, polityczne i narodowe. Pierwotnie odbiorcami treści czasopisma byli duchowni, ziemianie i inteligencja. Po wprowadzeniu tematyki społecznej zwiększyła się liczba odbiorców świeckich, w tym chłopów i robotników. Pre­numeratorzy czasopisma skupieni byli w zaborze rosyjskim, austriackim i pru­skim, ponadto w europejskiej i azjatyckiej części Rosji oraz w Stanach Zjedno­czonych. Czasopismo przyczyniło się do rozwoju piśmiennictwa duchownych, którym dało możliwość szerszego dotarcia do społeczeństwa z treściami teologicznymi, narodowymi, społecznymi i politycznymi.

EN

The periodical Maryawita was published in the years 1903-1907. The periodical changed its name to “Jutrzenka” in 1906. The change was prompted by the need to separate the periodical from “Mariavites” - a religious faction which was disapproved by Pope Pius X. The Reverend Father Wincenty Bogacki was the editor and publisher of the periodical. He built a nationwide team of authors. The 50th anniversary of the proclamation of the dogma of the immaculate conception of Blessed Virgin Mary was the ultimate reason for the publication of the periodical. In 1906 “Jutrzenka” was published with two supplements “Czytelnia Niedzielna” [Sunday Reading Room] and “Tygodnik Diecezjalny” [Diocesan Weekly]. In the early years the periodical took up the topics of the Marian cult and the worship of the Blessed Sacrament. After the transformation of the year 1905, the periodical modified its publication scope and added social, political and national issues to its content. Members of the clergy, gentry and intelligentsia were the original readers of the periodical’s articles. After the addition of the subject of social issues the number of secular readers increased including peasants and laborers. The subscribers of the periodical were mainly concentrated in the Polish territories annexed by Russia, Austria and Prussia. However, some subscribers came from the European and Asian parts of Russia as well as from the United States. The periodical con­tributed to the development of clerical publications. It also enabled the clergy to effectively reach the public with theological, national, social and political issues.

Keywords

PL

czasopisma religijno-społeczne; pismo diecezjalne; diecezja kielecka; ks. Wincenty Bogacki; kult maryjny; kult Najświętszego Sakramentu; niewola narodowa

EN

press studies; religious and social publications; the Kielce Diocese; Wincenty Bogacki; Marian cult; cult of the Blessed Sacrament; Pope Leo XIII; social work; asceticism; loss of independence; Russian censorship; socialism; land ownership

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
• Year: 2020
• Volume: 114
• Pages: 181-202

Dates

published

2020-12-21

Contributors

author

Andrzej Kwaśniewski

Identifiers

DOI

10.31743/abmk.8529