PL
Artykuł prezentuje najważniejsze trendy i osiągnięcia dynamicznie rozwijającej się w ostatnich latach psychologicznej interpretacji tekstu biblijnego. Głównym celem jest jednak propozycja wyjścia poza kontrowersyjny, choć niezwykle ciekawy, nurt badań z perspektywy psychologii głębi, który całkowicie zdominował psychological biblical criticism w XX w. Punkt ciężkości pada więc na dobrze zweryfikowane teorie psychologiczne (szczególnie psychologii społecznej i poznania społecznego), które cieszą się powszechnym uznaniem wśród psychologów, a które wydają się istotnie wzbogacać warsztat pojęciowy współczesnego biblisty i pozwalają lepiej zrozumieć specyfikę świata społecznego autorów ksiąg biblijnych. Psychological biblical criticism może stanowić wartościową i użyteczną metodę we współczesnej biblistyce, musi jednak wyjść poza ograniczenia wynikające z zastosowania samej psychologii głębi.
EN
The article presents the most important trends and achievements of the psychological interpretation of the biblical text in recent years. The main goal, however, is to propose going beyond the quite controversial – though interesting – research from the perspective of depth psychology (Tiefenpsychologie), which completely dominated psychological biblical criticism in the 20th century. Therefore I`ll focus on well verified psychological theories (especially social psychology and social cognition) which are widely recognized among psychologists, and which seem to significantly enrich the conceptual apparatus of the contemporary biblical scholar and allow for a better understanding of the social milieu in biblical books. Psychological biblical criticism can be very valuable and useful method in contemporary exegesis, but it have to overcome the limitations of depth psychology.