Stan finansów osobistych Polaków przed i w trakcie pandemii COVID-19 – na podstawie wybranych wskaźników

• Authors: Agnieszka Witoń

Title variants

EN

The State of Personal Finance of Poles Before and During COVID-19 Pandemics – Based on Selected Indicators

Abstracts

EN

The article deals with the subject of measuring the effectiveness of personal finance management in the context of current dynamic changes in the socio-economic environment, primarily the COVID-19 pandemic. The aim of the study is to diagnose the state of personal finances of Polish households in the period 2010–2021 and to assess the effectiveness of their management. The multidimensional analysis is based on indicators that take into account the economic, behavioral, social and systemic aspects of personal finance management. In order to make a comprehensive assessment, a composite indicator of the effectiveness of personal finances was constructed. The results show that Polish households are constantly improving the efficiency of personal finance management, and in 2020, when the COVID-19 pandemic began, they showed the highest level of personal finance efficiency, e.g. thanks to a higher savings rate, lower expenses and less debt.

PL

Artykuł podejmuje tematykę pomiaru efektywności zarządzania finansami osobistymi w kontekście aktualnych, dynamicznych zmian w otoczeniu społeczno-gospodarczym, przede wszystkim pandemii COVID-19. Celem opracowania jest diagnoza stanu finansów osobistych polskich gospodarstw domowych w okresie 2010–2021 oraz ocena efektywności zarządzania nimi. Wielowymiarowa analiza opiera się na wskaźnikach uwzględniających ekonomiczny, behawioralny, społeczny i systemowy aspekt zarządzania finansami osobistymi. Dla dokonania kompleksowej oceny skonstruowano syntetyczny wskaźnik efektywności finansów osobistych. Wyniki pokazują, że polskie gospodarstwa domowe ciągle podnoszą efektywność zarządzania finansami osobistymi, a w 2020 r., kiedy rozpoczęła się pandemia COVID-19, wykazały się najwyższym poziomem efektywności finansów osobistych, m.in. dzięki wyższej stopie oszczędności, mniejszym wydatkom i mniejszemu zadłużeniu.

Keywords

EN

COVID-19 pandemic; household finance; personal finance; personal finance efficiency

PL

efektywność finansów osobistych; finanse gospodarstw domowych; finanse osobiste; pandemia COVID-19

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Year: 2024
• Issue: 2
• Pages: 135-156

Dates

published

2024

Contributors

author

Agnieszka Witoń

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0000000240242851

References

• Achou, B., Boisclair, D., D’Astous, Ph., Fonseca, R., Glenzer, F., Michaud, P. (2020). Early Impact of the COVID-19 Pandemic on Household Finances in Quebec. Canadian Public Policy – Analyse de Politiques, 46(S3), S217–S235. doi: 10.3138/cpp.2020-087.
• Anand, S., Mishra, K., Verma, V., Taruna, T. (2020). Financial Literacy as a Mediator of Personal Financial Health during COVID-19: A Structural Equation Modelling Approach. Emerald Open Research, 2, 59. doi: 10.35241/emeraldopenres.13735.1.
• Bielski, M. (1997). Organizacje: istota, struktury, procesy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Billingsley, R. S., Gitman, L. J., Joehnk, M. D. (2016). Personal Financial Planning. Boston: Cengage Learning.
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2013). InfoDług Ogólnopolski raport o zaległym zadłużeniu i klientach podwyższonego ryzyka – październik 2013 – 25. edycja. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423174/infodlug-ogolnopolski-raport-o-zaleglym-zadluzeniu-i-klientach-podwyzs-2019-02-21-13-02-18-192 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2014). InfoDług Ogólnopolski raport o zaległym zadłużeniu i klientach podwyższonego ryzyka – październik 2014 – 29. edycja. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423189/infodlug-ogolnopolski-raport-o-zaleglym-zadluzeniu-i-klientach-podwyzs-2019-02-21-13-05-58-330 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2015). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – grudzień 2015. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423191/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-grudzien-2015 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2017a). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – grudzień 2016. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423197/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-grudzien-2016 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2017b). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – listopad 2017. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423201/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-listopad-2017 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2018). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – listopad 2018. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/423206/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-listopad-2018 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2019). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – listopad 2019. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/568654/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-listopad-2019 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2020). InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków – listopad 2020. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/596904/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-listopad-2020 (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2021). Ponad 106 tys. osób z długami mniej niż przed pandemią. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/721861/ponad-106-tys-osob-z-dlugami-mniej-niz-przed-pandemia (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2022). Raport InfoDług: Pokolenie X najbardziej zadłużone wśród wszystkich generacji, ale milenialsi już depczą im po piętach. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje/776756/raport-infodlug-pokolenie-x-najbardziej-zadluzone-wsrod-wszystkich-generacji-ale-milenialsi-juz-depcza-im-po-pietach (19.03.2024).
• Biuro Informacji Gospodarczej. (2023). Raport InfoDług: Rekordowy wzrost zadłużenia Polaków. Inflacja bardziej zaszkodziła Polsce Wschodniej. Pobrano z https://media.big.pl/publikacje?category=4915 (24.05.2023).
• Carraro, W. B. W. H., Soster, M. P. (2022). Changes in Personal Financial Behavior Amid the COVID-19 Pandemic in Brazil. W: T. Eugénio, G. Azevedo, A. Fialho (red.), Modern Regulations and Practices for Social and Environmental Accounting (s. 191–205). Hershey, PA: IGI Global.
• Centrum Badania Opinii Społecznej. (2023). Zadowolenie z życia w roku 2022. Komunikat z badań, 5. Pobrano z https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2023/K_005_23.PDF (19.03.2024).
• Eurostat. (b.d.). Baza danych. Pobrano z https://ec.europa.eu/eurostat/web/main/data/database (24.05.2023).
• Eurostat. (2023a). At-Risk-of-Poverty Rate. Pobrano z https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/tespm010 (24.05.2023).
• Eurostat. (2023b). Inability to Face Unexpected Financial Expenses – EU-SILC Survey. Pobrano z https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/ilc_mdes04 (24.05.2023).
• Eurostat. (2023c). Population on 1 January by Age and Sex. Pobrano z https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/demo_pjan (24.05.2023).
• Federacja Konsumentów. (2020). Raport z badania. Finanse Polaków w czasie COVID-19. Jak pandemia wpłynęła na portfele i zwyczaje finansowe Polaków?. Warszawa: Federacja Konsumentów, Fundacja Rozwoju Rynku Kapitałowego.
• Ivkovic, N. (2021). Beyond the Pandemic – a New Era of Consumer Behavior. Economic and Social Development: Book of Proceedings, 19 February, 6–17.
• Li, J., Song, Q., Peng, C., Wu, Y. (2020). COVID-19 Pandemic and Household Liquidity Constraints: Evidence from Micro Data. Emerging Markets Finance and Trade, 56(15), 3626–3634. doi: 10.1080/1540496x.2020.1854721.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (b.d.). Baza danych. Pobrano z https://data.oecd.org/ (29.05.2023).
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023a). Household Debt (indicator). Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-debt.htm#indicator-chart (24.05.2023). doi: 10.1787/f03b6469-en.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023b). Household Disposable Income (indicator). Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-disposable-income.htm#indicator-chart (24.05.2023). doi: 10.1787/dd50eddd-en.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023c). Household Financial Assets (indicator) [dane dla 2021 r.]. Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-financial-assets.htm (29.05.2023). doi: 10.1787/7519b9dc-en.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023d). Household Financial Transactions. Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-financial-transactions.htm#indicator-chart (24.05.2023).
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023e). Household Net Worth (indicator). Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-net-worth.htm#indicator-chart (24.05.2023). doi: 10.1787/2cc2469a-en.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023f). Household Savings (indicator). Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-savings.htm#indicator-chart (24.05.2023). doi: 10.1787/cfc6f499-en.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2023g). Household Spen¬ding (indicator). Pobrano z https://data.oecd.org/hha/household-spending.htm#indicator-chart (24.05.2023). doi: 10.1787/b5f46047-en.
• Scheiber, T., Koch, M. (2022). Mitigating the Impact of the Pandemic on Personal Finances in CESEE: Descriptive Evidence for 2020. Focus on European Economic Integration, Q2/22, 63–96.
• Szustak, G., Gradoń, W., Szewczyk, Ł. (2021). Household Financial Situation during the COVID-19 Pandemic with Particular Emphasis on Savings – An Evidence from Poland Compared to Other CEE States. Risks, 9(9), 166. doi: 10.3390/risks9090166.
• Yue, P., Korkmaz, A. G., Zhou, H. (2020). Household Financial Decision Making Amidst the COVID-19 Pandemic. Emerging Markets Finance and Trade, 56(10), 2363– 2377. doi: 10.1080/1540496x.2020.1784717.
• Zdanowska, M. (2011). Koncepcja efektywności zarządzania finansami osobistymi. W: D. Korenik (red.), Finanse i rachunkowość, Seminarium Doktorantów: Edycja VIII (s. 77–91). Seria: Zeszyty Naukowe 32. Wrocław: Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów we Wrocławiu.

Identifiers

DOI

10.31743/ppe.17076

Biblioteka Nauki

33712748