Teologiczno-liturgiczny wymiar ostatniej niedzieli przygotowawczej do Wielkiego Postu w Kościele prawosławnym

• Authors: Adam Magruk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł traktuje o ostatniej niedzieli przygotowawczej do Wielkiego Postu w tradycji liturgicznej Kościoła prawosławnego, określanej również jako „niedziela seropustna”, czy „niedziela przebaczenia win”. Cała uwaga wiernych koncentruje się wówczas na potrzebie przebaczenia drugiemu człowiekowi, będącego jednym z najważniejszych warunków przestąpienia progu Świętej Czterdziesiątnicy. Na szczególną uwagę z całą pewnością zasługuje wyjaśnienie samego terminu „przebaczenie”, jak też to, jakiego przesłania teologiczno-moralnego dopatrują się w nim Ojcowie Kościoła oraz teksty nabożeństw okresu wielkopostnego. Ponadto wartym zaakcentowania jest tragiczny w skutkach grzeszny upadek człowieka w raju, który stał się powodem, dla którego ostatnia niedziela Wielkiego Postu uzyskała miano „niedzieli wygnania Adama z raju”. Główną przyczyną wspominania tego właśnie tragicznego w skutkach wydarzenia jest aspekt czysto dydaktyczny. Przed wiernym rozpoczynającym trud postnej drogi roztaczają się dwie perspektywy życia duchowego. Z jednej strony, obdarzony wolną wolą – na wzór swych protoplastów – posiada on możliwość wyboru życia w zgodzie z Bożymi przykazaniami, co skutkować będzie nieustanną z Nim komunią i napawaniem się darem Jego łaski. Z drugiej jednak, obserwuje do czego doprowadza brak wstrzemięźliwości i nieposłuszeństwa wobec Stwórcy. Wielki Post stanowi zatem próbę ukazania właściwej drogi powrotu do rajskiej rzeczywistości i jedności z Bogiem i ludźmi.

EN

This article discusses the last Sunday in the Pre-Lenten period in the liturgical tradition of the Orthodox Church known as “Cheese-fare Sunday” or “Forgiveness Sunday”. The faithful’s attention is concentrated on the need to forgive others as one of the main conditions of crossing the threshold of Great Lent. Particularly noteworthy is the explanation of the very term “forgiveness”, as well as the kind of theological and moral message that the Fathers of the Church and the authors of the texts of the services of Great Lent find in it.Furthermore, it also clearly points out the tragic consequences of the fall of man, which is why has also been called “The Sunday of the Expulsion of Adam and Eve from Paradise.” The main reason for recollecting this tragic event is the purely didactic aspect. There are two perspectives of spiritual life for a man who begins the trial of a fast way. On the one hand, endowed with free will - like the protoplasts - has the opportunity to choose a life in accordance with God’s commandments, which will result in constant communion withHim and saturating the gift of His grace. On the other hand, he observes what the lack of temperance and disobedience to the Creator causes. Great Lent is therefore an attempt to show the right way to return to Paradise reality and unity with God and people.

DE

Der Artikel bezieht sich auf den letzten Vorbereitungssonntag zur Fastenzeit in der liturgischen Tradition der orthodoxen Kirche, der auch „Sonntag der Sündenvergebung“ genannt wird. Die ganze Aufmerksamkeit der Gläubigen konzentriert sich auf die Notwendigkeit der Vergebung der Sünden anderer Menschen, die eine der Grundbedingungen für das Betreten der Schwelle der Heiligen Vierzig Tage ist. Eine besondere Bedeutung erreicht hier vor allem die Erklärung des Begriffes „Vergebung“, aber auch die theologisch-moralische Botschaft dieser Zeit bei den Kirchenvätern sowie die Texte der Gottesdienste in dieserZeit. Außerdem muss man die tragischen Folgen des Sündenfalls des Menschen im Paradies beachten, durch den die Vigil der Fastenzeit die Bezeichnung „Sonntag der Vertreibung Adams aus dem Paradies“ trägt. Das Erwähnen dieses Ereignisses hat hauptsächlich einen didaktischen Grund. Dem Gläubigen, der die Mühe des Fastenweges auf sich nimmt, werden zwei Perspektiven des geistlichen Lebens vorgelegt. Auf der einen Seite hat er – wie die Urväter – die Möglichkeit, das Leben im Einklang mit göttlichen Geboten zu wählen,was die immerwährende Kommunion mit Gott und den ständigen Empfang seiner Gnade zur Folge hat. Auf der anderen Seite jedoch sieht er, wozu das Fehlen der Enthaltsamkeit und der Ungehorsam gegenüber dem Schöpfer führt. Die Fastenzeit ist also ein Versuch, den richtigen Weg der Rückkehr zur paradiesischen Wirklichkeit und zur Einheit mit Gott und den Menschen aufzuzeigen.

Keywords

PL

Wielki Post, przebaczenie, grzech, modlitwa

DE

Fastenzeit, Vergebung, Sünde, Gebet.

EN

Great Lent, forgiveness, sin, prayer.

• Publisher: Komitet Nauk Teologicznych PAN
• Journal: Studia Nauk Teologicznych PAN
• Year: 2019
• Issue: 14
• Pages: 205-216

Dates

published

2019-12-29

Contributors

author

Adam Magruk

Identifiers

DOI

10.31743/snt.2019.14.13