Rozważania nad prawem i zwyczajem w systemie prawa kontynentalnego

• Authors: Dominik Damian Mielewczyk

Title variants

RU

Размышления о праве и правовом обычае в континентальной правовой системе

UK

Розгляд права та звичаїв у системі континентального права

EN

The legal structure of the instrument for withholding the driving license of a child-support debtor evading support obligations

Abstracts

UK

У статті розглядаються концептуальні обсяги звичаю та права, зокрема загального права та так званого м’якого права, а також їх цілісний підхід до функціонування держави в системі цивільного права. Стаття присвяченa не лише теорії та філософії права, а й досягненням соціологічних наук. Автор шукає універсалістський підхід до явищ, які випливають із аналізу явищ, пов’язаних із розбіжними позиціями дослідників у літературі з цього питання. Показано, що їх системне значення та визначення є результатом існування та визнання правовою системою певних правотворчих фактів та існування цілісного нормативного акту, адаптованого до сучасних вимог. В інтересах законодавця, щоб правові норми були належним чином підтверджені для підтримки узгодженості правового порядку, включаючи визначення закритого каталогу джерел права. Ця робота подає необхідні висновки та системні уявлення, які становлять постулати для майбутнього системного регулювання.

RU

В статье рассматриваются концептуальные сферы действия закона и правового обычая, а также холистический подход к ним в рамках функционирования государства. Рассуждения посвящены не только теории и философии права, но и достижениям социологических наук. Автор ищет универсалистский подход к вытекающим из анализа явлениям, которые связаны с занятием несовпадающих позиций исследователями в литературе по данной теме. Он показывает, что их системное значение и определение являются результатом существования и признания правовой системой определенных правотворческих фактов, а также наличия когерентного регулирования, приспособленного к современным требованиям. Таким образом, в интересах законодателя находится надлежащая валидация правовых норм, позволяющая сохранить когерентность правового порядка, включая определение закрытого каталога источников права, а также обеспечение необходимых выводов, представляющих собой постулаты для будущего системного регулирования.

EN

The Article discusses the conceptual scopes of custom and law, including customary law and soft law, as well as their holistic approach to the functioning of the state in the civil law system. The work has been focused not only on the theory and philosophy of law, but also on the achievements of sociological sciences. The Author is looking for an universalistic approach to the phenomena in question resulting from the analysis, which are characterized by researchers taking divergent positions in the literature on the following subject. It shows that their systematic meaning and definition result from the existence and recognition by the legal system of certain law-making facts and the existence of a coherent regulation adapted to modern needs. It is the essential role and interest of the legislator to properly validate legal norms allowing for the coherence of the legal order, including the definition of a closed catalogue of the sources of law. The following work provides the necessary conclusions and systemic insights, which constitute the postulates for the future regulatory structure.

PL

Artykuł podejmuje temat zakresów pojęciowych zwyczaju oraz prawa, w tym prawa zwyczajowego i tzw. miękkiego prawa, a także ich holistycznego ujęcia w ramach funkcjonowania państwa w systemie civil law. Rozważania poświęcono nie tylko teorii i filozofii prawa, lecz także dorobkowi nauk socjologicznych. Autor poszukuje uniwersalistycznego ujęcia wynikających z analizy zjawisk, które wiążą się z zajmowaniem przez badaczy rozbieżnych stanowisk w literaturze przedmiotu. Wykazuje, że ich systemowe znaczenie i definicja są wynikiem istnienia i rozpoznawania przez system prawny określonych faktów prawotwórczych oraz wprowadzenia spójnej regulacji dostosowanej do współczesnych wymagań. W interesie ustrojodawcy leży bowiem powinność odpowiedniej walidacji norm prawnych pozwalająca utrzymać spójność porządku prawnego, w tym określenia zamkniętego katalogu źródeł prawa. Niniejsza praca dostarcza niezbędnych wniosków i spostrzeżeń systemowych, stanowiących postulaty dla przyszłej regulacji ustrojowej.

Keywords

UK

звичай; звичаєве право; соціальні норми; правотворчі факти; м’яке право; валідація правових норм; універсалістський підхід; теорія права; філософія права; соціологічні науки

RU

правовой обычай; обычное право; социальные нормы; правотворческие факты; мягкое право; валидация правовых норм; универсалистский подход; теория права; философия права; социологические науки

EN

custom; customary law; social norms; law-making facts; soft law; validation of legal norms; universal approach; theory of law; philosophy of law; sociological sciences

PL

zwyczaj; prawo zwyczajowe; normy społeczne; fakty prawotwórcze; miękkie prawo; walidacja norm prawnych; uniwersalistyczne ujęcie; filozofia prawa; teoria prawa; nauki socjologiczne

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia Prawnicze KUL
• Year: 2022
• Issue: 2
• Pages: 235-258

Dates

published

2022

Contributors

author

Dominik Damian Mielewczyk

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000188872249

References

• Bator A., Debaty prawnicze. Rozmowa bez konsensusu, w: Ponowoczesność. Z zagadnień teorii i filozofii prawa, red. M. Błachuta, Wrocław 2007.
• van den Berg P.A.J., Politics of Codification in Meiji Japan (1868–1912). Comparative Perspective of Position of Customary Law in Japanese Civil Code, Osaka University Law Review 2018, nr 65.
• Bogucki O., Nielingwistyczna koncepcja normy a zagadnienia wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2007, t. 69, z. 3.
• Brown L.N., The Source of Spanish Civil Law, The International and Comparative Law Quarterly 1956, t. 5, nr 3.
• Brożek B., Normatywność prawa. Szkic teorii, Logos i Ethos 2010, t. 28, nr 1.
• Dadak W., Sankcje pozytywne w prawie karnym. Rzeczywistość czy wyobrażenie, Przegląd Prawa Publicznego 2017, nr 1.
• Dupréel E., Traktat o moralności, przeł. Z. Glinka, Warszawa 1969.
• Florczykiewicz J., Interpretacja wartości i norm społecznych przez młodzież – analiza porównawcza, Lubelski Rocznik Pedagogiczny 2016, t. 35, nr 2.
• Glenn H.P., Legal Traditions of the World. Sustainable Diversity in Law, wyd. 5, Oxford 2014.
• Goodhart A.L., An Apology for Jurisprudence, w: Interpretations of Modern Legal Philosophies. Essays in Honor of Roscoe Pound, red. P. Sayre, Nowy Jork 1947.
• Górski J., Rola i zasięg zwyczajów w świetle kodeksu morskiego, Technika i Gospodarka Morska 1964, nr 1.
• Gromski W., Autonomia i instrumentalny charakter prawa, Wrocław 2000.
• Jellinek G., Ogólna nauka o państwie. Księgi 2–3, przeł. M. Balsigierowa, M. Przedborski, Warszawa 1924.
• Kalisz A., Rozwiązywanie kolizji norm i zasad w kontekście praw człowieka. Uwagi teoretycznoprawne, w: Wolność wypowiedzi versus wolność religijna. Studium z zakresu prawa konstytucyjnego, karnego i cywilnego, red. A. Biłgorajski, Warszawa 2015.
• Kelsen H., Czysta teoria prawa, Warszawa 2014.
• Knypl T., Trzciński K., Znaczenie zwyczajów i dobrych obyczajów w prawie handlowym i cywilnym, Przegląd Prawa Handlowego 1997, nr 8.
• Kordela M., Teoria prawa Zygmunta Ziembińskiego, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2015, t. 4, nr 1.
• Korycka-Zirk M., Reguły prawne jako istota pojęcia prawa w ujęciu H.L.A. Harta, Studia Iuridica Toruniensia 2010, t. 6.
• Kostrubiec J., Georg Jellinek – klasyk niemieckiej nauki o państwie (w 95. rocznicę śmierci), Lublin 2006.
• Kość A., Relacja prawa i moralności we współczesnej filozofii prawa, Roczniki Nauk Prawnych 2001, t. 11, z. 1.
• Kotowski A., Ujęcia interpretacji celowościowej w teorii prawa, Prokuratura i Prawo 2017, nr 11.
• Kurczewski J., Prawo prymitywne. Zjawiska prawne w społeczeństwach przedpaństwowych, Warszawa 1973.
• Kwon Y., Lee Y.-S., The Legal Analysis of Traditional Leasehold in Korea (Chonsegwon) from a Comparative Legal Perspective, Arizona Journal of International & Comparative Law 2012, t. 29, nr 2.
• Law of the Constitution, red. A.V. Dicey, E.C.S. Wade, wyd. 9, Londyn 1939.
• Leszczyński L., System prawa w ujęciu teoretycznoprawnym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G 2017, t. 64, nr 1.
• Łopatka A., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1968.
• Malinowski B., Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego. O zasadzie ekonomii myślenia, Kraków 1980.
• Matczak M., Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.
• Mielewczyk D.D., Rozwój prawa japońskiego od początków państwowości Japonii do rozpoczęcia okresu Edo w 1603 r. Zarys zagadnień, Gdańskie Studia Azji Wschodniej 2021, z. 20.
• Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, wyd. 13, Toruń 2011.
• Muras Z., Podstawy prawa, Warszawa 2019.
• Ndulo M., African Customary Law, Customs, and Women’s Rights, Indiana Journal of Global Legal Studies 2011, t. 18, nr 1.
• Niesiołowski J., Leges imperfectae w prawie, Gdańskie Studia Prawnicze 2017, t. 37.
• Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, wyd. 3, Warszawa 2012.
• Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
• Örücü E., What is a Mixed Legal System: Exclusion or Expansion?, Journal of Comparative Law 2008, t. 3, nr 1.
• Ørebech P., How Custom Becomes Law in Norway, w: P. Ørebech i in., The Role of Customary
• Law in Sustainable Development, Cambridge 2006.
• Ørebech P., Bosselman F., The Linkage between Sustainable Development and Customary Law, w: P. Ørebech i in., The Role of Customary Law in Sustainable Development, Cambridge 2006.
• von der Pfordten D., Czym jest Prawo? Cele i środki, tłum. M. Klinowski, Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2010, nr 1.
• Podgórecki A., Prestiż prawa, Warszawa 1966.
• Pogłódek A., Maksymiuk M., Nauka polskiego prawa konstytucyjnego. Geneza polskiego konstytucjonalizmu, w: Prawo konstytucyjne, red. B. Szmulik, Warszawa 2016.
• Petrażycki L., Wstęp do nauki prawa i moralności, Warszawa 1959.
• Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, wyd. 13, Warszawa 2015.
• Rot H., Akty prawotwórcze w PRL. Koncepcja i typy, Wrocław 1980.
• Roy R.D., Traditional Customary Laws and Indigenous Peoples in Asia, Londyn 2005.
• Schiller A.A., Custom in Classical Roman Law, Virginia Law Review 1938, t. 24, nr 3.
• Skuczyński P., Soft law w perspektywie teorii prawa, w: System prawny a porządek prawny, red. O. Bogucki, S. Czepita, Szczecin 2008.
• Studnicki F., Działanie zwyczaju handlowego w zakresie zobowiązań z umowy, Prace Komisji Prawniczej, nr 4, Kraków 1949.
• Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
• Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970.
• Trzciński K., Zwyczaj i prawo zwyczajowe jako źródła prawa prywatnego, Rejent 1998, t. 8, nr 3.
• Tyler T.R., Why People Obey the Law, 1990.
• Tyszka A., Kultura jest kultem wartości, Lublin 1999.
• Urbański R., Technika a wartości wychowawcze. Perspektywy antropologii pedagogicznej w świetle filozofii techniki, Poznań 1989.
• Walicki A., Filozofia prawa rosyjskiego liberalizmu, Warszawa 1995.
• Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
• Wróblewski J., Stosunki między systemami norm (1979), w: Jerzy Wróblewski. Pisma wybrane, wybór i wstęp M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2015.
• Ziembiński Z., Etyczne problemy prawoznawstwa, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.
• Ziembiński Z., Logiczne podstawy prawoznawstwa, Warszawa 1966.
• Ziembiński Z., Problemy logiczne definiowania prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1961, t. 23, z. 2.
• Ziembiński Z., Teoria prawa, wyd. 1, Warszawa–Poznań 1972; wyd. 4, Warszawa–Poznań 1978.
• Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.
• Ziembiński Z., Wronkowska S., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
• Znaniecki F., Thomas W., Chłop polski w Europie i Ameryce, Warszawa 1977.

Identifiers

DOI

10.31743/sp.12335

Biblioteka Nauki

2090165