Działalność gospodarcza kościelnych osób prawnych a alienacja majątku Kościoła Katolickiego w Polsce. Problem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością

• Authors: Lucjan Świto

Title variants

EN

Economic activity of ecclesiastical legal persons in Poland in light of canon law provisions on the alienation of property of the Catholic Church. The problem of limited liability companies

Abstracts

EN

The article addresses the question of whether ecclesiastical legal persons can have the status of entrepreneurs in Poland and pursue economic activity. The analysis of the norms of Polish and canon law shows that both in canon law and in the Polish legal order there are no regulations excluding ecclesiastical legal entities from economic activities due to their religious nature. This does not mean, however, that starting business activity by an ecclesiastical legal person is irrelevant in light of canon law. Economic activity which takes place under civil law should also take into account the canon law rules on the temporal goods of the Church. Thus, starting business activity by an ecclesiastical legal person by setting up a limited liability company constitutes alienation under the internal law of the Catholic Church and requires consent of the relevant Church authorities.

PL

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy kościelne osoby prawne mogą posiadać status przedsiębiorców w Polsce i prowadzić działalność gospodarczą. Analiza norm prawa polskiego i kanonicznego doprowadziła do wniosku, iż zarówno w prawie kanonicznym, jak i w porządku prawa polskiego, nie ma żadnych norm, które wykluczałyby kościelne osoby prawne z obrotu gospodarczego ze względu na ich religijną specyfikę. Nie oznacza to jednak, że podjęcie działalności gospodarczej przez kościelną osobę prawną jest irrelewantne w świetle prawa kanonicznego. Ta działalność gospodarcza, która odbywa się w przestrzeni prawa cywilnego, winna również uwzględniać respektowanie zasad dotyczących dóbr doczesnych Kościoła określonych w prawie kanonicznym. Oznacza więc to, iż podjęcie przez kościelną osobę prawną działalności gospodarczej w formule spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi alienację w rozumieniu prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i tym samym wymaga – co do ważności – zgody stosownych władz kościelnych.

Keywords

PL

majątek kościelny; działalność gospodarcza; alienacja kanoniczna; spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

EN

church property; economic activity; canonical alienation; limited liability company

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2022
• Volume: 25
• Pages: 195-216

Dates

published

2022

Contributors

author

Lucjan Świto

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000263924599

References

• Bączyk, Mirosław. 2012. „Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach bankowych za okres od stycznia do czerwca 2011 r.” Monitor Prawa Bankowego 2: 31-50.
• Bednarek, Małgorzata. 2013. „Glosa do wyroku SN z dnia 8 listopada 2012 r., I CSK 199/12”. Orzecznictwo Sądów Polskich 10 (poz. 97): 704-708.
• Bogdan, Franciszek. 1988. Prawo zakonów, instytutów świeckich i stowarzyszeń życia apostolskiego. Poznań: Pallottinum.
• Chmiel, Wojciech. 2000. „Obrót nieruchomościami przez parafię rzymskokatolicką”. Rejent 6: 13-25.
• Czuchwicki, Filip. 2012. „Glosa do wyroku SN z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 125/10”. Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa 2 (poz. 5): 57-64.
• Dembski, Krzysztof. 1981. „Osobowość prawna Kościoła Katolickiego w PRL”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3: 1-20.
• Dziurda, Marcin (red.). 2021. Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Januchowski, Arkadiusz. 2010. „Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08”. Orzecznictwo Sądów Polskich 2 (poz. 18): 127-130.
• Krajczyński, Jan. 2018. „Prawno-kanoniczny zakaz podejmowania przez duchownych niektórych rodzajów działalności i jego znaczenie na gruncie prawa polskiego”. Studia z Prawa Wyznaniowego 21: 75-94. DOI 10.31743/spw.193.
• Kuźmicka-Sulikowska, Joanna, Piotr Machnikowski. 2010. „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08”. Orzecznictwo Sądów Polskich 2 (poz. 18): 120-126.
• Majer, Piotr (red). 2011. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Kraków: Wolters Kluwer.
• Naworski, Jerzy Paweł. 2012. „Glosa do uchwały SN z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 125/10”. Glosa 3: 37-43.
• Pawluk, Tadeusz. 1990. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 4: Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Pietraszewski, Michał. 2010. „Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III CZP 122/08”. Rejent 3: 211-230.
• Pietrzak, Michał. 1999. Prawo wyznaniowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Pietrzykowski, Krzysztof (red.). 2020. Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1-449(10). Warszawa: C.H. Beck.
• Radecki, Gabriel. 2003. „Organy osób prawnych Kościoła katolickiego w Polsce (na styku prawa kanonicznego i prawa cywilnego)”. Rejent 7-8: 144–155.
• Sitarz, Mirosław. 2000. „Warunki alienacji majątku kościelnego według KPK/1983”. Roczniki Nauk Prawnych 10(2): 95-112.
• Sołtysiński, Stanisław, Andrzej Szajkowski, Andrzej Szumański, Janusz Szwaja. 2012. Kodeks spółek handlowych, t. 1: Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do art. 1-150. Warszawa: C.H. Beck.
• Sztyk, Romuald. 2005a. „Nabywanie i zbywanie nieruchomości przez kościelne osoby prawne”. Rejent 6: 27-30.
• Sztyk, Romuald. 2005b. „Kościoły i związki wyznaniowe jako podmioty czynności prawnych w praktyce notarialnej (cz. II)”. Rejent 2: 62-138.
• Świto, Lucjan. 2010. Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce. Olsztyn: SQL.
• Świto, Lucjan. 2015. „Akty zarządu dobrami kościelnymi”. Prawo Kanoniczne 58(3): 105-116.
• Tomkiewicz, Małgorzata. 2013. Obrót majątkiem Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Olsztyn: SQL.
• Trzaskowski, Roman. 2007. „Działalność gospodarcza organizacji pożytku publicznego”. Zeszyty Prawnicze 7(1): 209-254.
• Wójcik, Walenty. 1987. „Dobra doczesne Kościoła”. W: Walenty Wójcik, Józef Krukowski, Florian Lempa. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1987 r., t. 4. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Identifiers

DOI

10.31743/spw.13577

Biblioteka Nauki

2154930