Wolność religijna i stosunek państwa do wspólnot religijnych w konstytucjach wybranych państw muzułmańskich

• Authors: Katarzyna Krzysztofek-Strzała

Title variants

EN

Religious freedom and the state’s attitude to religious communities in the constitutions of selected Muslim countries

Abstracts

EN

The aim of this paper is to analyze the provisions of the constitutions of twenty-one states in which Islam is practiced by the majority of the population, although it is not necessarily recognized as the state religion. The author examines the connection between the scope of individual and collective religious freedom and the type of relations between the state and religious organizations, taking as a point of reference the distinction between confessional and secular states. The comparative analysis shows that the scope of religious freedom guaranteed in individual states tends to vary and does not fully depend on the adopted model of relations with religious organizations. Moreover, there is no direct relationship between the number of Muslims living in a given country and the type of these relations. It is also argued that the division of confessional states into closed and open variants is of limited usefulness, as it does not reflect the diversity of the regulations on religious freedom adopted in the constitutions of the analyzed states.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza przepisów konstytucji 21 państw, w których wyznawcy islamu stanowią większość, choć islam niekoniecznie uznawany jest za religię państwową. Autorka bada związek pomiędzy zakresem wolności religijnej w wymiarze indywidualnym oraz wspólnotowym a kształtem relacji państwa ze związkami wyznaniowymi. Punkt odniesienia stanowił przy tym podział państw na wyznaniowe i świeckie. Analiza porównawcza prowadzi do wniosku, że zakres wolności religijnej gwarantowanej w poszczególnych państwach jest różny i nie jest w pełni zależny od przyjętego w nich modelu relacji ze związkami wyznaniowymi. Nie ma też bezpośredniego związku pomiędzy liczbą muzułmanów w danym państwie a kształtem tych relacji. Jako dyskusyjna jawi się ponadto użyteczność stosowania w odniesieniu do muzułmańskich państw wyznaniowych podziału na dwie wersje: otwartą i zamkniętą. Nie odzwierciedla on bowiem różnorodności unormowań dotyczących wolności religijnej, które przyjęto w ustawach zasadniczych analizowanych państw.

Keywords

PL

państwa muzułmańskie; prawo szariatu; konstytucja; wolność religijna; państwo wyznaniowe

EN

Sharia law; constitution; religious freedom; Muslim countries; confessional state

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2022
• Volume: 25
• Pages: 171-193

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Krzysztofek-Strzała

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000325791454

References

• Akyol, Mustafa. 2020. „Freedom in the Muslim world”. Economic Development Bulletin. Center for Global Liberty and Prosperity 33: 1–12.
• Bar, Wiesław. 2003. Wolność religijna w Dār al-Islām. Zagadnienia prawa wyznaniowego. Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
• Bhutto, Sanaullah, Saifullah Bhutto, Muhammad Tufail Chandio. 2017. „Protection and respect for the places of worship in Islam”. Ma’ārif Research Journal 13: 9–16.
• Bielawski, Józef. 1973. Islam, religia państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
• Bisztyga, Andrzej. 2013. „Zachodnia a islamska koncepcja praw człowieka”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 1(13): 77–92.
• Borecki, Paweł. 2017. „Znamiona państwa wyznaniowego. Uwagi na kanwie dorobku współczesnego konstytucjonalizmu”. Studia Prawa Publicznego 4(20): 33–53.
• Brataniec, Katarzyna. 2016. Stosunki władzy w islamie na przykładzie Egiptu, Maroka i Arabii Saudyjskiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Bury, Jan, Jerzy Kasprzak. 2007. Prawo karne islamu. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
• Głogowska, Patrycja. 2020. „Rewolucje i refolucje libańskie – zrywy ludności w najnowszej historii Libanu”. Wrocławskie Studia Erazmiańskie: Orient Daleki i Bliski 14: 53–71.
• Hajdarowa, Muatar Saidmuradovna. 1990. „Podstawowe kierunki i szkoły prawa muzułmańskiego”. W: Prawo muzułmańskie (struktura i podstawowe instytucje), red. Leonid R. Sjukijajnen, tłum. Kazimierz Piasecki, 65–83. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hallaq, Wael B. 2005. The origins and evolution of Islamic law. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kapłońska, Joanna. 2014. „Wpływ islamu na politykę wewnętrzną Turcji”. Wschodnioznawstwo 8: 91–109.
• Koran, tłum. Józef Bielawski. 1986. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Krukowski, Józef. 2008. Polskie prawo wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis.
• Kubacki, Paweł. 2016. „Modele relacji instytucjonalnych państwo–kościół we współczesnych konstytucjach”. Kortowski Przegląd Prawniczy 3: 176–181.
• Landowski, Zbigniew. 2008. Islam: nurty, odłamy, sekty. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Lipska-Toumi, Marzena. 2015. Wprowadzenie do ustroju i prawa państw arabskich. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Przybyszewski, Krzysztof. 2010. Prawa człowieka w kontekstach kulturowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Rahman, Mohammad Mushfequr. 2021. Universal Declaration of Human Rights and Islamic Human Rights: A comparison, https://www.researchgate.net/publication/355034343_Universal_Declaration_of_Human_Rights_Islamic_Human_Rights_A_Comparison [dostęp: 29.07.2022].
• Sadowski, Mirosław. 2017a. Islam. Religia i prawo. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Sadowski, Mirosław. 2017b. „Islam a prawa człowieka”. W: Konstytucja w państwie demokratycznym, red. Sławomir Patyra, Mirosław Sadowski, Krzysztof Urbaniak, 427–439. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
• Sobczak, Jacek, Maria Gołda-Sobczak. 2012. „Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K. Politologia 1: 27–65.
• Szymanek, Jarosław. 2014. „Państwo wyznaniowe”. W: Leksykon prawa wyznaniowego. 100 podstawowych pojęć, red. Artur Mezglewski, 290–294. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Waines, David. 2003. An introduction to Islam. Cambridge: Cambridge University Press.
• Warchałowski, Krzysztof. 2002. „Wolność uzewnętrzniania religii i przekonań religijnych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”. Kwartalnik Prawa Publicznego 1/2: 189–212.
• Witkowski, Stanisław Wit. 2009. Wprowadzenie do prawa muzułmańskiego. Wybrane instytucje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Identifiers

DOI

10.31743/spw.13756

Biblioteka Nauki

2154929