Wolność religijna w dokumentach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

• Authors: Aneta M. Abramowicz

Title variants

EN

Religious freedom in the documents of the Organization for Security and Co-operation in Europe

Abstracts

EN

The Organization for Security and Co-operation in Europe (formerly the Conference on Security and Co-operation in Europe) is – next to the Council of Europe and the European Union – one of the organizations with a European reach that deals with the protection of human rights. The documents issued by this organization repeatedly emphasize the importance of freedom of thought, conscience and religion as an essential element of peace, security, justice and democracy. The purpose of this study is to analyze the provisions of individual CSCE/OSCE documents that concern the protection of this freedom. Although they do not represent new European standards for the protection of freedom of thought, conscience and religion, OSCE activities create a valuable forum for the exchange of experiences of individual states in relation to the issues discussed, facilitating an understanding of worrying phenomena and working out remedies. In conclusion, OSCE activities protecting freedom of thought, conscience and religion are a valuable supplement to the instruments offered under other human rights protection systems.

PL

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (wcześniej Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) jest – obok Rady Europy oraz Unii Europejskiej – jedną z organizacji międzynarodowych o zasięgu europejskim, które zajmują się zagadnieniem ochrony praw człowieka. W wydawanych przez tę organizację dokumentach wielokrotnie podkreśla się znaczenie wolności myśli, sumienia i religii jako istotnego elementu pokoju, bezpieczeństwa, sprawiedliwości i demokracji. Celem niniejszego opracowania jest analiza postanowień poszczególnych dokumentów KBWE/OBWE, które dotyczą ochrony tej wolności. Mimo że nie formułują one nowych europejskich standardów w zakresie ochrony wolności myśli, sumienia i religii, to działalność OBWE tworzy cenne forum wymiany doświadczeń poszczególnych państw w zakresie omawianych zagadnień, ułatwiając zrozumienie niepokojących zjawisk oraz sprawniejsze wypracowanie środków zaradczych. Można więc stwierdzić, że działalność OBWE w zakresie ochrony wolności myśli, sumienia i religii jest wartościowym uzupełnieniem instrumentów oferowanych w ramach innych systemów ochrony praw człowieka.

Keywords

PL

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie; Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie; godność człowieka; wolność myśli, sumienia i religii; wolność religii lub przekonań; prawa człowieka

EN

Organization for Security and Co-operation in Europe; Conference on Security and Co-operation in Europe; human dignity; freedom of thought, conscience and religion; human rights

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2023
• Volume: 26
• Pages: 213-243

Dates

published

2023

Contributors

author

Aneta M. Abramowicz

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000216016969

References

• Abramowicz, Aneta M. 2022. „Reflections on religious freedom and security in Europe – 2019 OSCE Guidelines”. Teka Komisji Prawniczej PAN. Oddział w Lublinie 15(2): 3–13. DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.4618.
• Bieńkowska, Daria. 2019. „Transkulturowa Europa a prawo do wolności religijnej. Analiza w oparciu o art. 9 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz jurysprudencję strasburską”. W: Prawa człowieka i ludzkie bezpieczeństwo. Osiągnięcia i wyzwania. W 70. rocznicę ogłoszenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, red. Daria Bieńkowska, Ryszard Kozłowski, 97–108. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Bloed, Arie. 1995. Dwadzieścia lat procesu KBWE: od konfrontacji do współpracy. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Corley, Felix. 2004. „Eastern Europe: OSCE conference on discrimination – a regional survey”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 24(5): 38–44.
• De Pree, Joanna. 2019. Wolność myśli, sumienia i wyznania dziecka jako fundamentalne prawo człowieka. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Durham Jr., Cole, Silvio Ferrari, Simona Santoro. 2008. „The Toledo guiding principles on teaching about religion and beliefs in public schools”. Security and Human Rights 19(3): 229–239.
• Evans, Malcolm D. 2008. Religious liberty and international law in Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ferrari, Silvio. 2020a. „Are freedom of religion or belief and security reconcilable?”. Religious Freedom 24: 100–106. DOI: https://doi.org/10.32420/rs.2020.24.2096.
• Ferrari, Silvio. 2020b. „Freedom of religion in the age of insecurity”. W: Securitisation of Religious Freedom: Religion and Limits of State Control. Sécurisation de la liberté religieuse: La religion et les limites du contrôle de l’Etat. Proceedings of the XXIXth Annual Conference, Tallinn, 16–18 November 2017. Actes du XXIXème colloque annuel, Tallinn, 16–18 novembre 2017, red. Merilin Kiviorg, 3–9. Granada: Editorial Comares.
• Grudziński, Paweł. 2002. KBWE/OBWE wobec problemów pokoju i bezpieczeństwa regionalnego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Jach, Anna. 2017. „Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty)”. Nowa Polityka Wschodnia 2: 157–175.
• Jastrzębski, Marcin. 2009. „Wolność myśli, sumienia i religii”. W: Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i problemy, red. Laura Koba, Wiesław Wacławczyk, 233–246. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Krukowski, Józef. 2000. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Lorenc, Zuzanna. 2016. „Funkcje Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w kształtowaniu bezpieczeństwa”. Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej 3: 183–197.
• Matwiejuk, Jarosław. 2016. Konstytucyjno-ustawowa pozycja związków wyznaniowych w Federacji Rosyjskiej. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
• Matysiuk, Renata. 2008a. „Bezpieczeństwo i prawa człowieka w najważniejszych dokumentach KBWE/OBWE”. W: Renata Matysiuk, Ryszard Rosa, Bezpieczeństwo i prawa człowieka w systemie KBWE/OBWE, 53–270. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
• Matysiuk, Renata. 2008b. „Bezpieczeństwo i prawa człowieka w systemie KBWE/OBWE”. W: Renata Matysiuk, Ryszard Rosa, Bezpieczeństwo i prawa człowieka w systemie KBWE/OBWE, 31–51. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
• Mazurek, Franciszek J. 2008. „Wkład Stolicy Apostolskiej w ochronę prawa człowieka do wolności sumienia i wolności religijnej w Konferencjach Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE i OBWE)”. Roczniki Nauk Społecznych 36(1): 45–72.
• Mazurek, Franciszek J. 2009. „Integralność praw człowieka”. Roczniki Nauk Społecznych 37(1): 7–31.
• Menkes, Jerzy. 1994/1995. „«III koszyk» KBWE – na drodze do równości praw w Europie”. Roczniki Nauk Społecznych 22/23(1): 69–85.
• Ożóg, Michał. 2017. „Noszenie chusty islamskiej w miejscu pracy a prawa i wolności innych podmiotów prawa. Rozważania na kanwie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 marca 2017 r. w sprawach: Samira Achbita przeciwko G4S Secure Solutions (C-157/15) oraz Asma Bougnaoui przeciwko firmie Micropole (C-188/15)”. Studia z Prawa Wyznaniowego 20: 307–334. DOI: https://doi.org/10.31743/spw.269.
• Przyborowska-Klimczak, Anna. 2001. Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów. Lublin: Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze.
• Rosa, Ryszard. 2008. „Filozoficzne, pedagogiczne i prawne aspekty bezpieczeństwa i praw człowieka (zarys problematyki)”. W: Renata Matysiuk, Ryszard Rosa, Bezpieczeństwo i prawa człowieka w systemie KBWE/OBWE, 15–30. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
• Sobczak, Witold. 2013. Wolność myśli, sumienia i religii. Poszukiwanie standardu europejskiego. Toruń: Dom Wydawniczy Duet.
• Stanisz, Piotr. 2011. „Źródła prawa wyznaniowego Rzeczypospolitej Polskiej”. W: Artur Mezglewski, Henryk Misztal, Piotr Stanisz, Prawo wyznaniowe, 48–66. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Świtalski, Piotr. 1997. OBWE w systemie bezpieczeństwa europejskiego: szanse i ograniczenia. Warszawa: Centrum Stosunków Międzynarodowych Instytutu Spraw Publicznych.
• Tichoniuk, Anatol. 2016. „Organizacje międzynarodowe w systemie bezpieczeństwa światowego i regionalnego”. W: Teoretyczne i metodologiczne podstawy problemów z zakresu bezpieczeństwa, red. Zbigniew Ścibiorek, Zenon Zamiar, 170–199. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ventura, Marco. 2020. „The formula «freedom of religion or belief» in the laboratory of the European Union”. Studia z Prawa Wyznaniowego 23: 7–53. DOI: https://doi.org/10.31743/spw.9833.
• Zięba, Ryszard. 2015. „Bezpieczeństwo europejskie czterdzieści lat po podpisaniu Aktu Końcowego KBWE”. Rocznik Integracji Europejskiej 9: 109–122. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2015.9.7.

Identifiers

DOI

10.31743/spw.15040

Biblioteka Nauki

23050727