Dyskryminacja nauczycieli religii. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 stycznia 2022 roku (C-282/19)

• Authors: Agnieszka Parol

Title variants

EN

Discrimination against religion teachers. A commentary on the judgment of the Court of Justice of the European Union of 13 January 2022 (C-282/19)

Abstracts

EN

This commentary analyzes the preliminary ruling of the Court of Justice of the European Union in the case C-282/19, YT and Others v. MIUR and Ufficio Scolastico Regionale per la Campania, issued 13 January 2022. The referring court made a request for a preliminary ruling, questioning the compliance of Italian law with EU law. The infringement of EU law was allegedly due to the abuse of successive fixed-term employment contracts and lack of effective measures to prevent discrimination of Italian Catholic religion teachers on the grounds of religion. When interpreting the law, the Court of Justice confirmed that the national norms excluding Catholic religion teachers in public education establishments from the scope of the provisions intended to penalise abuse of successive fixed-term contracts – where there is no other effective measure in the domestic legal system – constitute a breach of EU law. The Court also stated that the obligation to hold missio canonica cannot constitute an objective reason precluding the prohibition of employment discrimination. The commented judgment is one of many cases concerning the abuse of workers’ rights in the Italian public sector, in which the Court basically continues the previous line of jurisprudence. A novelty in the commented case is the interpretation of the prohibition of discrimination based on religion in employment and occupation. Contrary to the interpretation made by the national court, the Court of Justice did not confirm direct discrimination based on religion, which is prohibited under Directive 2000/78 and Article 21 of the Charter of Fundamental Rights. The extremely balanced and restrained position of the Court seems to result from the desire to maintain the broadest possible neutrality in the area closely related to the status of churches and other religious communities, which remains within the exclusive competence of member states, as established by Article 17 of the Treaty on the Functioning of European Union.

PL

Glosa poddaje analizie orzeczenie prejudycjalne Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadłe w sprawie C-282/19, YT i in. przeciwko MIUR i Ufficio Scolastico Regionale per la Campania, z dnia 13 stycznia 2022 r. Włoski sąd krajowy wystąpił z odesłaniem prejudycjalnym, kwestionując zgodność prawa krajowego z prawem UE. Naruszenie prawa UE miało wynikać z nadużywania kolejnych umów o pracę na czas określony i braku skutecznych środków przeciwdziałania dyskryminacji włoskich katechetów ze względu na religię. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dokonując wykładni prawa, potwierdził, iż normy krajowe wykluczające nauczycieli religii katolickiej w szkołach publicznych z zakresu stosowania przepisów mających na celu wyciągnięcie konsekwencji z nadużywania kolejnych umów na czas określony – gdy w wewnętrznym porządku prawnym nie istnieje żaden inny skuteczny środek pozwalający na osiągnięcie tego celu – stanowią naruszenie prawa UE. Stwierdził także, że obowiązek posiadania misji kanonicznej nie stanowi przesłanki znoszącej zakaz dyskryminacji pracowniczej. Glosowane orzeczenie stanowi jedną z wielu spraw dotyczących nadużyć praw pracowniczych we włoskim sektorze publicznym, w którym to obszarze TSUE zasadniczo kontynuuje dotychczasową linię orzeczniczą. Novum w komentowanej sprawie stanowi wykładnia zakazu dyskryminacji ze względu na religię w dostępie do zatrudnienia i pracy. Wbrew wykładni dokonanej przez sąd krajowy, TSUE nie potwierdził istnienia bezpośredniej dyskryminacji ze względu na religię, która jest zakazana na mocy dyrektywy 2000/78 i art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Wydaje się, że wyjątkowo wyważone i wstrzemięźliwe stanowisko TSUE wynika z chęci zachowania możliwie szerokiej neutralności w obszarze ściśle związanym z pozycją prawną kościołów i innych wspólnot religijnych, której kształtowanie pozostaje w wyłącznej kompetencji państw członkowskich, zgodnie z art. 17 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Keywords

EN

discrimination on the grounds of religion; discrimination; religious discrimination; fixed-term employment contract; public sector; article 17 TFEU; Catholic religion teachers; Court of Justice of the European Union; Treaty on the Functioning of European Union

PL

dyskryminacja; dyskryminacja ze względu na religię; umowa o pracę na czas określony; sektor publiczny; art. 17 TFUE; nauczyciele religii katolickiej; Trybunał Sprawiedliwości UE; TSUE; Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej; Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2023
• Volume: 26
• Pages: 411-425

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Parol

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/000000024354680X

References

• Colombo, Federico. 2020. „Interpreting Article 17 TFEU: New openings towards a European Law and Religion System”. Stato, Chiese e Pluralismo Confessionale. Rivista Telematica 1: 1-31. DOI https://doi.org/10.13130/1971-8543/12856.
• Domańska, Monika. 2014. Implementacja dyrektyw unijnych przez sądy krajowe. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Foblets, Marie-Claire, Katayoun Alidadi. 2016. „The RELIGARE report: Religion in the context of the European Union: Engaging the Interplay between religious diversity and secular models”. W: Belief, law and politics. What future for a secular Europe?, red. Marie-Claire Foblets i in., 11-54. New York: Routledge.
• Klamert, Marcus, 2019. „Article 17 TFEU”. W: The EU treaties and the Charter of Fundamental Rights. A commentary, red. Manuel Kellerbauer, Marcus Klamert, Jonathan Tomkin, 411. Oxford: Oxford University Press.
• Krzysztofik, Edyta, Agnieszka Parol. 2020. Funkcja prawodawcza w systemie prawa Unii Europejskiej. Akty ustawodawcze i procedura ich stanowienia. Lublin: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Lenaerts, Koen, Piet Van Nuffel, Tim Corthaut. 2021. EU constitutional law. Oxford: Oxford University Press. DOI https://doi.org/10.1093/oso/9780198851592.001.0001.
• Łopatowska-Rynkowska, Joanna. 2012. „Artykuł 17”. W: Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 1: (Art. 1-89), red. Dawid Miąsik, Nina Półtorak, Andrzej Wróbel, 336-350. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Matusiak-Frącczak, Magdalena. 2018. „Zatrudnianie przez wspólnoty wyznaniowe lub organizacje religijne a zasada niedyskryminacji ze względu na religię lub przekonania. Glosa do wyroku TS z dnia 17 kwietnia 2018 r., C‑414/16”. LEX/el. 2018.
• Stanisz, Piotr. 2007. Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Stanisz, Piotr, Daria Bębeniec. 2017. „Geneza i treść wytycznych w sprawie realizacji art. 17 TFUE przez Komisję Europejską”. Studia z Prawa Wyznaniowego 20: 383–392. DOI https://doi.org/10.31743/spw.272.
• Świątkowski, Andrzej Marian. 2022. „Obowiązek równego traktowania nauczycieli religii – przypadek Republiki Włoch”. Horyzonty Polityki 43: 135-155. DOI https://doi.org/10.35765/hp.2307.
• Ventura, Marco. 2020. „The formula Freedom of Religion or Belief in the laboratory of the European Union”. Studia z Prawa Wyznaniowego 23: 7-53.

Identifiers

DOI

10.31743/spw.15610

Biblioteka Nauki

23050757