Judicial search for a legal definition of religion

• Authors: Jakub Kříž

Title variants

PL

Sądowe poszukiwania prawniczej definicji religii

Abstracts

PL

Przesłanką właściwej aplikacji prawa jest pewne zdefiniowanie używanych w nim pojęć. Zmienność takich definicji pozostaje w sprzeczności z wymogiem pewności prawa, a nazbyt wąskie lub nazbyt szerokie zdefiniowanie danego pojęcia (w zestawieniu z powszechnym postrzeganiem jego treści) może prowadzić do wątpliwości co do słuszności regulacji prawnej. Chociaż pojęcie religii używane jest w systemach prawnych relatywnie często, nie jest w nich ono zwykle definiowane expressis verbis. W większości przypadków nie powoduje to problemów, ponieważ nie ma racjonalnych wątpliwości co do tego, czy w danym przypadku mamy do czynienia z elementem religijnym. Jednak w trudniejszych sprawach istnieje konieczność podjęcia decyzji dotyczącej przeprowadzenia granicy pomiędzy religią i innymi typami przekonań. Alternatywą jest zaprzestanie dokonywania pomiędzy nimi rozróżnień, a więc pozbawienie specjalnego statusu tego, co religijne. W naukach społecznych wyróżnia się cztery zasadnicze podejścia do definiowania zjawiska religijnego. Definicje substancjalne starają się uchwycić, jakie treści mają być uwzględnione w danym zespole przekonań, aby mógł on zostać uznany za religijny. W podejściu esencjalistycznym podkreśla się znaczenie doświadczenia religijnego osób wierzących. Definicje funkcjonalne koncentrują się na funkcji, jaką religia pełni w życiu wyznawców. Natomiast podejście oparte na analogii nie dąży do uchwycenia istoty religii, lecz raczej skupia się na jej przejawach oraz na  cechach wspólnych różnych religii. Niniejszy artykuł omawia przykłady aplikacji tych teoretycznych ujęć w praktyce orzeczniczej. Autor dochodzi do wniosku, że sądy podchodzą do pojęcia religii w sposób elastyczny i nierzadko przypisują mu różną treść, w zależności od kontekstu analizowanej sprawy.

EN

A prerequisite for the proper application of the law is a certain definition of the terms used in the law. A variable definition of a concept undermines the requirement of legal certainty, and an overly narrow or broad definition of a concept (compared with the general idea of its content) may lead to doubts about the fairness of legal regulation. Although the legal system uses the term “religion” relatively frequently, it does not generally define it explicitly. In most cases, this does not cause problems because there is no reasonable doubt as to whether we are dealing with a religious element. In hard cases, however, there is no choice but to decide where to draw the line between religion and other types of beliefs. The alternative is to stop distinguishing between them, thus depriving the religious element of its special legal status. The social sciences distinguish four basic approaches to the definition of a religious phenomenon. The substantive definition seeks to capture the content that a particular belief must satisfy in order to be labelled religious. The essentialist approach emphasises the experience of the believer. The functionalist definition notes the function that religion serves in the life of the believer. The analogical approach does not seek to capture the essence of religion but rather notes its manifestations and what different religions have in common. This article offers examples of the application of these theoretical approaches in jurisprudential practice. It also highlights the fact that courts work flexibly with the concept of religion and often give it a different content depending on the context under consideration.

Keywords

PL

religia; wolność religii; Sąd Najwyższy USA; Europejski Trybunał Praw Człowieka; sprzeciw sumienia; definicja prawna; Sąd Najwyższy Kanady; Trybunał Sprawiedliwości UE

EN

religion; US Supreme Court; freedom of religion; European Court of Human Rights; conscientious objection; legal definition; Supreme Court of Canada; ECtHR; High Court of Australia; UK Supreme Court; Court of Justice of the EU

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2023
• Volume: 26
• Pages: 11-31

Dates

published

2023

Contributors

author

Jakub Kříž

• Univerzita Karlova, Praha

• https://orcid.org/0000000313746488

References

• Alexy, Robert. 2009. Pojem a platnosť práva. Bratislava: Kalligram.
• Baroš, Jiří. 2017. “Náboženská svoboda v krizi.” Právník 156(8): 707–720.
• Bobek, Michal. 2012. “Svoboda myšlení, svědomí a náboženského vyznání.” In: Evropská úmluva o lidských právech. Komentář, ed. Jiří Kmec, David Kosař, Jan Kratochvíl, Michal Bobek. Praha: C.H. Beck.
• Durham, W. Cole, Elizabeth A. Sewell. 2006. “Definition of religion.” In: Religious organizations in the United States: A study of identity, liberty, and the law, ed. James A. Serritella et al., 3–84. Durham: Carolina Academic Press.
• Durham, W. Cole. 2004. “Facilitating freedom of religion or belief through Religious Association Laws.” In: Facilitating freedom of religion or belief: A deskbook, ed. Tore Lindholm et al., 321–405. Leiden: Martinus Nijhoff.
• Eliade, Mircea. 2008. Dějiny náboženského myšlení, vol. 1: Od doby kamenné po eleusinská mystéria. Praha: Oikoymenh.
• Gunn, T. Jeremy. 2003. “The complexity of religion and the definition of ‘religion’ in International Law.” Harvard Human Rights Journal 16: 189–215.
• Holländer, Pavel. 2017. Příběhy právních pojmů. Plzeň: Aleš Čeněk.
• Choper, Jesse H. 1982. “Defining religion in the First Amendment.” University of Illinois Law Review 3: 579–614.
• Leiter, Brian. 2012. Why tolerate religion? Princeton: Princeton University Press.
• Movsesian, Mark. 2022. “The new Thoreaus.” Loyola University Chicago Law Journal, Forthcoming, St. John’s Legal Studies Research Paper Series 22-0012. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4181953.
• Movsesian, Mark. 2023. “Defining religion in the court.” First Things June 2023. https://www.firstthings.com/article/2023/06/defining-religion-in-the-court [accessed: 2.10.2023].
• Palomino, Rafael. 2011. “El concepto de religión en el derecho eclesiástico del estado.” Ius Ecclesiae 23: 57–74.
• Palomino, Rafael. 2014. Neutralidad del Estado y espacio público. Pamplona: Cizur Menor.
• “Toward a constitutional definition of religion.” 1978. Harvard Law Review 91(5): 1056–1089. DOI: https://doi.org/10.2307/1340348.
• Voice, Paul. 2014. “Comprehensive doctrine.” In: The Cambridge Rawls Lexicon, ed. Jon Mandle, David A. Reidy, 126–129. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139026741.041.
• Zucca, Lorenzo. 2014. “A new legal definition of religion.” King’s Law Journal 25(1): 5–7. DOI: https://doi.org/10.5235/09615768.25.1.5.

Identifiers

DOI

10.31743/spw.16340

Biblioteka Nauki

23050633