Herchenefreda. Trzy listy do syna Dezyderego

• Authors: Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn

Abstracts

EN

The present paper contains a translation of three letters written in the first half of the seventh century by the Merovingian aristocrat Herchenefreda to her son Deisider, an influential nobleman and future bishop of Cahors. The translation is preceded by an introduction, in which the reader will find a sketch of the context of the period, information on the lives of Herchenefreda and Dezydier, and the subject matter of the individual letters. The correspondence of the Merovingian authoress eventually found its way into the anonymous history of St. Désider and has thus also been saved from oblivion. It undoubtedly enriches the rich Merovingian epistolary tradition. First of all because of the author herself - a secular noblewoman - who in such a predominant group of her male contemporaries pretends to be a rara avis. Also notable is the personal and emotional tone of the maternal discussed correspondence.  The letters are an important testimony to early medieval parental relations, the status of noble matrons, their education, and their duties to their family, husband, sons, and ultimately the entire Christian community. 

PL

Prezentowany tekst zawiera przekład trzech listów, które w pierwszej połowie VII w. merowińska arystokratka Herchenefreda napisała do swojego syna Dezyderego, wpływowego możnego i przyszłego biskupa Cahors. Przekład poprzedzony został wstępem, w którym czytelnik odnajdzie szkicowo zarysowany kontekst epoki, informacje na temat życia Herchenefredy oraz Dezyderego, a także tematykę poszczególnych listów. Korespondencja merowińskiej arystokratki ostatecznie znalazła się w anonimowych dziejach świętego Dezyderego i w ten sposób także ocalała od zapomnienia. Niekwestionowanie ubogaca ona zasobną merowińską tradycję epistolarną. Przede wszystkim z uwagi na samą autorkę – świecką możną - która w tak przeważającym gronie współczesnych jej męskich twórców pretenduje do miana rara avis.  Zwraca uwagę także osobisty i emocjonalny ton omawianej matczynej korespondencji. Listy są ważnym świadectwem wczesnośredniowiecznych relacji rodzicielskich, statusu szlachetnie urodzonych matron, ich wykształcenia oraz powinności względem rodu, męża, synów i wreszcie także całej chrześcijańskiej wspólnoty.        

Keywords

PL

Herchenefreda,; pareneza wczesnośredniowieczna; edukacja w Państwie Franków; listy merowińskie; epoka merowińska; święty Dezydery z Cahors

EN

Herchenefreda; early medieval paraenesis; Merovingian letters; Merovingian era; education in the Frankish state; Saint Didier of Cahors

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Vox Patrum
• Year: 2022
• Volume: 83
• Pages: 507-520

Dates

published

2022

Contributors

author

Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn

• University of Warmia and Mazury, Olsztyn

• https://orcid.org/0000000156317259

References

• Baker D., Medieval Women, Studies in church history, Oxford 1978.
• Beach A.L., Vices from a Distant Land: Fragments of a Twelfth-Century Nuns Letter Collection, „Speculum” 77 (2002), 34-54.
• Bertini F., Heloise und ihre Schwestern. Acht Frauenporträts aus dem Mittelalter, München 1991
• Brunhölzl F., Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters 1, München 1975.
• Cherewatuk K., Speculum matris: Dhuoda’s Manual, „Florilegium” 10 (1988-91), 49-63.
• Claussen M.A., Fathers of Power and Mother of Authority: Dhuoda and the Liber maualis, „French Historical Studies” 19/3 (1996), 785-809.
• Diefenbach S., Müller G.M., Gallien in Spätantike und Frühmittelalter: Kulturgeschichte einer Region, Berlin-Boston 2013.
• Diepgen P., Frau und Frauenheilkunde in der Kultur des Mittelalters, Stuttgart 1963.
• Dronke P., Women Writers of the Middle Ages, Cambridge 1984
• Duckett E.S., Women and their Letters in the Early Middle Ages, Baltimore 1965.
• Epistolae Brunchildis reginae, w: Epistolae Austrasicae, MGH, Epp. 3, ed. E. Dümmler, Berlin 1892, ep. 26, 27, 29, 30, 44, 139-141, 150.
• Feros Ruys J., Mater Litterata: Considerations of Maternity and Latinity in the Post-Medieval Reception of Dhuoda’s Liber Manualis, „New Medieval Literatures” 10 (2008), 191-220.
• J. Feros Ruys, Peter Abelard’s Carmen ad Astralabium and Medieval Parent-Child Didactic Texts, w: Childhood in the Middle Ages and the Renaissance, ed. A. Classen, Berlin-Boston 2005, 203-227.
• Hozeski B.W., Herchenefreda, w: An Encyclopedia of Continental Women Writers, ed. K. M. Wilson, t. 1, New York-London 1991, 550-551.
• Nelson J.L., The Wary Widow w: Property and Power inn the Early Middle Ages, ed. W. Davies, P. Fouacre, Cambridge 2010, 82-113.
• Nelson J.L., Women and the Word in the Early Middle Ages, „Studies in Church History” 27 (1990), 53-78.
• Pieniądz A., Rola kobiet w budowaniu tożsamości rodzinnych i rodowych we wczesnym średniowieczu (VIII-X w.), w: Symboliczne i realne podstawy tożsamości społecznej w średniowieczu, red. S. Gawlas, P. Żmudzki, Warszawa 2017, 407-426.
• Riché P., Edukacja i kultura w Europie zachodniej VI-VIII w., tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1995.
• Rosenthal J.T., Medieval women and the sources of medieval history, Athens 1990.
• Serejski M.H., Idea Imperium Romanum w Galii merowińskiej w VI stuleciu, „Przegląd Historyczny” 25 (1925), 261-314.
• Strzelczyk J., Pióro w wątłych dłoniach. O twórczości kobiet w dawnych wiekach, Warszawa 2007.
• Thiébaux M., The writings of medieval women: An anthology, wyd. II, New York-London 1994.
• Thiebaux M., Introduction, w: Dhuoda, Handbook for her Warrior Son, Liber manualis, red. i tłum. M. Thiebaux, Cambridge 1998, 1-39.
• Tyrell A., Merovingian Letters and Letter Writers, Publications of the Journal of Medieval Latin 12, Turnhout 2019.
• Vita Desiderii Cadurcae urbis episcopi, MGH, SS rer. Merov. 4, red. B. Krusch, Hannover 1902, 547-602.

Identifiers

DOI

10.31743/vp.13598

Biblioteka Nauki

2158116