EN
The article analyses late ancient Christian appeals to recognize human dignity, specifically those formulated by Basil of Caesarea, Ambrose of Milan, Leon the Great and an anonymous Master of Verona. The analyses is divided into parts pertaining to each listed author and finalized with sections investigating firstly, the interrelations between the presented texts as well as a hypothesis of Leo’s reliance on Basil’s and Ambrose’s texts, and secondly, the influences of the appeals on the subsequent centuries. The study points to biblical, ancient Greek and Roman inspirations of various calls. I argue that Leo’s formulation is indirectly inspired by the Delphic gnothi seauton formula that was specified by the Christian thinkers to human axiological status and filled in with biblical expressions.
PL
Artykuł omawia późnostarożytne chrześcijańskie apele o uznanie godności ludzkiej sformułowane przez Bazylego z Cezarei, Ambrożego z Mediolanu, Leona Wielkiego i anonimowego Mistrza z Werony. Analiza podzielona jest na części odnoszące się do każdego z wymienionych autorów, a kończy ją sekcja poświęcona, po pierwsze, wzajemnym powiązaniom między przedstawionymi tekstami i hipotezie o wzorowaniu się Leona tekstami Bazylego i Ambrożego, a po drugie, wpływom tychże apeli na myśl późniejszych wieków. Badanie wskazuje biblijne, starogreckie i rzymskie źródła chrześcijańskich wezwań. Twierdzę, że sformułowanie Leona jest pośrednio inspirowane delficką formułą gnothi seauton, która została przez chrześcijańskich myślicieli doprecyzowana do statusu aksjologicznego człowieka i uzupełniona wyrażeniami biblijnymi.