Ortodoksja jako droga twórczego rozwoju dziecka w "Panarionie" Epifaniusza z Salaminy

• Authors: Marek Gilski , Marcin Wysocki

Abstracts

EN

The article deals with the issue of a child in Epiphanius of Salamis’ Panarion. The paper consists of three main parts: the first shows the meaning of childhood according to Epiphanius, the second presents the negative attitudes of heretics towards children, and in the last the Christ’s childhood is analysed. As a result of analysis we can state that according to Epiphanius 1. Childhood is an important stage in the life of every person and the human kind, and should be creatively developed. It is a mistake to try to distance oneself from the values obtained in childhood; 2. In Panarion there is no details of the childhood of heresiarchs with few exceptions; 3. The image of a child closely related to orthodox theology emerges from the pages of the catalogue of heresies. Negative attitudes towards children are related to the activities of heretics; 4. Panarion is a proof that in the first centuries, in the time of persecution and the rise of various heresies, many Christian families failed in religious education as their children did not persist in the orthodox faith in which they were raised.

PL

Artykuł podejmuje problematykę dziecka w Panarionie Epifaniusza z Salaminy. Składa się z trzech części: pierwsza ukazuje znaczenie dzieciństwa, w drugiej prezentowane są negatywne postawy sekt wobec dzieci, w ostatniej analizie poddano dzieciństwo Zbawiciela. Do najważniejszych wniosków płynących z analiz należą: 1. Dzieciństwo jest ważnym etapem w życiu pojedynczego człowieka i całej ludzkości, który należy twórczo rozwinąć. Błędem są próby odcinania się od wartości otrzymanych w dzieciństwie; 2. Brak jest w Panarionie, poza nielicznymi wyjątkami, szczegółów na temat dzieciństwa herezjarchów; 3. Z kart katalogu herezji wyłania się obraz dziecka ściśle związany z poprawną teologią. Negatywne postawy względem dzieci są związane z działalnością sekt; 4. Panarion jest dowodem na to, że w pierwszych wiekach, w epoce prześladowań i powstawania wielu herezji, wiele chrześcijańskich rodzin poniosło wychowawczą porażkę. Ich dzieci nie wytrwały w wierze, w której zostały wychowane.

Keywords

EN

Epiphanius of Salamis; Panarion; child; heresy

PL

Epifaniusz z Salaminy; Panarion; dziecko; herezja

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Vox Patrum
• Year: 2022
• Volume: 83
• Pages: 205-220

Dates

published

2022

Contributors

author

Marek Gilski

• Pontifical University of John Paul II, Kraków

• https://orcid.org/0000000345882038

author

Marcin Wysocki

• The John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000154485566

References

• Epiphanius, Panarion, w: K. Holl, Epiphanius, Ancoratus und Panarion haer. 1-33, Bd. 1, GCS 25, Leipzig 1915; 34-64, Bd. 2, GCS 31, Leipzig 1922; 65-80. De fide, Bd. 3, GCS 37, Leipzig 1933.
• Beaumont L.A., Defining Childhood and Youth. A Regional Approach to Archaic and Classical Greece: the case of Athens and Sparta, w: Children in Antiquity. Perspectives and Experiences of Childhood in the Ancient Mediterranean, red. L.A. Beaumont, M. Dillon, N. Harrington, London-New York 2021, s. 60-77.
• Becoming Byzantine; Children and Childhood in Byzantium, red. A. Papaconstantinou, A.-M. Talbot, Washington DC 2009.
• Benko S., The Libertine Gnostic Sect of the Phibionites According to Epiphanius, „Vigiliae Christianae” 21 (1967) s. 103-119.
• Children and Everyday Life in the Roman and Late Antique World, red. Ch. Laes, V. Vuolanto, London-New York 2019.
• Children in Antiquity. Perspectives and Experiences of Childhood in the Ancient Mediterranean, red. L.A. Beaumont, M. Dillon, N. Harrington, London-New York 2021.
• Children in the Late Ancient Christianity, red. C.B. Horn, R.B. Phenix, Tűbingen 2009;
• Gilski M., Cholewa M., Problematyka ochrony dziecka w literaturze wczesnochrześcijańskiej, w: Wykorzystanie seksualne osób małoletnich. Ujęcie interdyscyplinarne, cz. II, red. M. Cholewa, P. Studnicki, Kraków 2021, s. 37-71.
• Gilski M., Epifaniusza z Salaminy krytyka antyprokreacyjnej postawy borborytów, „Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne” 15 (2014) s. 97-104.
• Horn C.B., Martens J.W., ‘Let the Little Children Come to Me’. Childhood and Children in Early Christianity, Washington DC 2009.
• Jacobs A.S., Epiphanius f Cyprus. A Cultural Biography of Late Antiquity, California 2016.
• Kim Y.R., Reading the „Panarion” as collective biography. The heresiarch as unholy man, „Vigiliae Christianae” 64 (2010) s. 382-413.
• Laes Ch., Children in the Roman Empire. Outsiders Within, Cambridge 2011.
• Laes Ch., Strubbe J., Youth in the Roman Empire. The Young and Restless Years?, Cambridge 2017.
• Prinzing G., Observation on the Legal Status of Children and the Stages of Childhood in Byzantium, w: Becoming Byzantine; Children and Childhood in Byzantium, red. A. Papaconstantinou, A.-M. Talbot, Washington DC 2009, s. 15-34.
• Schroeder C.T., Children and Family in Late Antique Egyptian Monasticism, Cambridge 2020.
• Scott Manor T., Epiphanius’ Alogi and the Johannine Controversy. Reassessment of Early Ecclesial Opposition to the Johannine Corpus, Leiden-Boston 2016.
• The Dark Side of Childhood in Late Antiquity and the Middle Ages, red. K. Mustakallio, Ch. Laes, Oxford 2011.
• Wysocki M., Can Children be Mature in the Faith? A Study of the Works of St. Ambrose, w: Il bambino nelle fonti christiane, Studia Ephemeridis Augustinianum 154, red. M. Ghilardi, Roma-Lugano 2019, s. 295-303.
• Wysocki M., Figura Maryi w pastoralnym przepowiadaniu wybranych Ojców Kościoła, „Vox Patrum” 80 (2021) s. 25-36.
• Wysocki M., Maryja w pismach Tertuliana, "Salvatoris Mater" 2 (2009) s. 109-135.
• Wysocki M., Starożytne korepetycje z mariologii? Mariologia Paulina z Noli na kanwie Listu 50 Paulina i 149 Augustyna, w: Maryja w Biblii i refleksji Ojców Kościoła, red. P. Wygralak, Teologia Patrystyczna 17, Poznań 2020, s. 147-165.
• Wysocki M., To be a father is it only “looking after possessions and sons” (cfr. Epist. 39,2)? Paulinus of Nola’s view on the figure and the role of the father, w: La figura e il ruolo del padre nell'antichità classica e cristiana, red. C. Cheung – P. Mbote Mbote, Flumina ex Fontibus 22, Roma 2021, s. 293-304.

Identifiers

DOI

10.31743/vp.14203

Biblioteka Nauki

2158105