Regulacja poczęć a cykl życia rodziny w świetle badań małżonków

• Authors: Kamila Rzepka

Abstracts

EN

Marital life includes several stages in which spouses have specific tasks to accomplish. This paper deals with the regulation of conception in respondents at different stages of this family life cycle. First, it presents a theoretical framework and describes both the methodology and the research group, 345 individuals of the Sandomierz diocese (Poland). The second part presents the findings of the research: people's understanding of the regulation of conception (as distinct from birth control), their knowledge of family planning methods, and what methods are actually used by couples. We found that these factors all varied according to the stage couples had reached in the family life cycle. Specifically, those who were married without children more often understand "regulation of conception" as the use of contraception or abortion, but they also distinguish more easily between contraceptive methods. Spouses in the “empty nest” stage demonstrated less knowledge of, and interest in, the regulation of conception generally. As to the implications for pastoral care of families, the work proposes strengthening the knowledge of all spouses about the regulation of conception, regardless of their stage in the family life cycle. Suggestions include the pairing of couples in different stages and actively eliciting the exchange of experiences. It is necessary always to take into account people's specific developmental tasks, and to focus pastoral care on supporting couples in the implementation of God's plan for responsible parenthood.

PL

Życie małżeńskie obejmuje kilka etapów, na których małżonkowie mają do zrealizowania konkretne zadania. Niniejszy artykuł podejmuje tematykę regulacji poczęć u respondentów na różnych etapach cyklu życia rodziny. W pierwszej części prezentuje podstawy teoretyczne podjętego zagadnienia, a także opisuje grupę badawczą i metodologię badań. Badania objęły grupę 345 osób zamieszkujących diecezję sandomierską. W drugiej części artykuł ukazuje wyniki badań dotyczących rozumienia regulacji poczęć, wiedzy na temat metod planowania rodziny oraz stosowanych tych metod przez małżonków. Pod uwagę wzięto to, w jaki sposób małżonkowie rozumieją regulację poczęć, a także, czy potrafią odróżnić ją od regulacji urodzeń. Wyniki potwierdziły założenie, że etap w cyklu życia rodziny oddziałuje na posiadaną przez nich wiedzę dotyczącą metod regulacji poczęć oraz rozróżniania metod naturalnego planowania rodziny od metod antykoncepcyjnych. Etapy te różnicowały także stosowanie konkretnego rodzaju regulacji poczęć przez małżonków. W części końcowej artykuł przedstawia wnioski z badań oraz wskazania dla duszpasterstwa rodzin w omawianym zakresie. Wykazano, że małżonkowie, którzy są na etapie małżeństwa bez dzieci (M) częściej rozumieją regulację poczęć jako stosowanie antykoncepcji oraz aborcję. Z większą łatwością rozróżniają również metody antykoncepcyjne od pozostałych. Mniejszą wiedzę oraz zainteresowanie regulacją poczęć deklarują małżonkowie będący w fazie „pustego gniazda” (P). W związku z powyższym wskazane zostały działania zmierzające do umacniania wiedzy małżonków na temat regulacji poczęć niezależnie od fazy w cyklu życia rodziny. W tym celu pomocne może okazać się wzajemne towarzyszenie par będących na różnych etapach oraz aktywizacja i wymiana doświadczeń. Potrzebne wydaje się uwzględnianie w duszpasterstwie rozwojowych zadań małżonków oraz ukierunkowanie troski pastoralnej na wspieranie małżonków w realizacji zamysłu Bożego dotyczącego odpowiedzialnego rodzicielstwa.

Keywords

EN

regulation of conception; birth control; family planning; family life stage; family life cycle; pastoral care of families

PL

regulacja poczęć; kontrola urodzeń; etap życia rodziny; cykl życia rodziny; małżeństwo; duszpasterstwo rodzin

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Verbum Vitae
• Year: 2022
• Volume: 40
• Issue: 1
• Pages: 193-207

Dates

published

2022

Contributors

author

Kamila Rzepka

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000160934524

References

• Bajda, J., Powołanie małżeństwa i rodziny (Łomianki: Wydział Studiów nad Rodziną UKSW 2010).
• Dudziak, U., „Wartość naturalnego planowania rodziny”, Naturalne planowanie rodziny. Wybrane zagadnienia (red. U. Dudziak – A. Deluga; Szczecinek: Fundacja „Nasza Przyszłość” 2006) 46–53.
• Dzióba, A., Narzeczeni wobec ludzkiej płodności. Studium pastoralne (Rzeszów: Bonus Liber 2009).
• Franciszek, Adhortacja Amoris laetitia (2016) (= AL).
• Gajda, T., „Faza pustego gniazda jako wyzwanie dla duszpasterstwa rodzin”, Family Forum 8 (2018) 141–156. DOI: http://dx.doi.org/10.25167/FF/2018/141–156.
• Goleń, J., „Poradnictwo małżeńsko-rodzinne”, Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna (red. R. Kamiński – G. Pyźlak – J. Goleń; Lublin: Bonus Liber 2013) 378–393.
• Goleń, J., „Rola świadectwa w rodzinie”, Verbum Vitae 28 (2015) 423–458. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1654.
• Goleń, J., „Strengthening the Conjugal Bond”, Catholic Family Ministry. The Scientific Reflection and the Practical Ministry of the Church (red. J. Goleń – R. Kamiński – G. Pyźlak; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018) 250–259.
• Grochowska, I., „Antropologiczny fakt ludzkiej płciowości i seksualności”, Fides et Ratio 4(20) (2014) 58–72.
• Jan Paweł II, Adhortacja Familiaris consortio (1981) (= FC).
• Jankowska, M., „Metody regulacji poczęć a więź małżonków i jakość ich związku małżeńskiego”, Fides et Ratio 4(20) (2014) 144–161.
• Józefik, B., „Strategie rodzinne”, Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (red. B. de
• Barbaro; Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1999) 69–77.
• Kazimierczuk, D., Satysfakcja z małżeństwa wśród kobiet w różnych fazach cyklu życia rodziny a style przywiązania. Badania międzykulturowe (Praca magisterska; KUL; Lublin 2021).
• Komorowska-Pudło, M. – Rawicka, I., „Sposoby planowania rodzicielstwa a jakość małżeństwa młodych dorosłych”, Fides et Ratio 3(43) (2020) 102–127. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v43i3.311.
• Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja Persona humana (1975), Posoborowe dokumenty Kościoła Katolickiego o małżeństwie i rodzinie (red. K. Lubowicki; Kraków: Wydawnictwo M 1999) I, 77–95.
• Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja Donum vitae (1987), Posoborowe dokumenty Kościoła Katolickiego o małżeństwie i rodzinie (red. K. Lubowicki; Kraków: Wydawnictwo M 1999) I, 309–343.
• Kukołowicz, T., „Próba rozeznania w zakresie sotosowania praktyk regulacji poczęć i urodzeń”, Roczniki Nauk Społecznych 6 (1978) 177–213.
• Ostojska-Zawadzka, K., „Cykl życia rodzinnego”, Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (red. B. de Barbaro; Kraków: Wydawnictwo Uniwesytetu Jagiellońskiego 1999) 18–30.
• Paweł VI, Encyklika Humanae vitae (1968) (= HV).
• Pryba, A., Planowanie rodziny a więź małżeńska (Olsztyn: Hosianum 2002).
• Raith, E. – Frank, P. – Freundl, G., Naturliche Familienplanung heute (Berlin et al.: Springer 1994).
• Rostowska, T. – Spryszyńska, M., „Małżeństwo a funkcjonowanie rodziny”, Roczniki Pedagogiczne 6(42)/3 (2014) 29–51.
• Rydz, E., „Psychologia religijności / duchowości rodziny”, Psychologia rodziny (red. I. Janicka –
• H. Liberska; Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2014) 203–219.
• Rzepka, K., Metody regulacji poczęć a więzi małżeńsko-rodzinne. Studium empiryczne z Duszpasterstwa Rodzin na podstawie badań małżonków w diecezji sandomierskiej (Dysertacja doktorska; KUL; Lublin 2019).
• Sobór Watykański II, Konstytucja Gaudium et spes (1965) (= KDK).
• Sujak, E., Kontakt psychiczny w małżeństwie i rodzinie (Katowice: Księgarnia św. Jacka 1971).
• Szymański, Z., „Antykoncepcja i środki wczesnoporonne”, Płodność i planowanie rodziny (red. Z. Szymański; Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej 2004) 228–242.
• Wolicki, M., „Wartość prokreacji w procesie przemian społeczno-gospodarczych”, Rodzina.
• Wartości. Przemiany (red. M.E. Ruszel; Stalowa Wola – Rzeszów: Fundacja Uniwersytecka w Stalowej Woli 2010) 49–59.
• Wołk, K., „Odpowiedzialne rodzicielstwo w kontekście zmiany społecznej”, Roczniki Pedagogiczne 11/4 (2019) 109–121.
• Zajączkowski, P., Postawy wobec prokreacji a więź małżeńska. Studium empiryczne z Duszpasterstwa Rodzin na podstawie badań małżonków w parafii Braci Mniejszych Kapucynów w Lublinie (Dysertacja doktorska; KUL; Lublin 2010).

Identifiers

DOI

10.31743/vv.13445

Biblioteka Nauki

2088039