Natchnienie, prawda i zbawienie w ujęciu Henryka Witczyka

• Authors: Sławomir Zatwardnicki

Abstracts

EN

The review summarises and critically assesses the contents of Henryk Witczyk’s monograph Inspiration. Truth. Salvation. The first part of the review examines the essential concepts of inspiration, truth, and salvation from that author’s point of view. Following the lead of the Pontifical Biblical Commission (PBC) and its document Inspiration and Truth of the Holy Scriptures, Witczyk considers the notion of inspiration as part of the revelation of God, against the backdrop of various origins of biblical books that are, however, all God-given. The faith of hagiographers turns out to be a common denominator for the genesis of sacred scriptures. Witczyk points out that the books of the New Testament are inspired by the Incarnate Word, and he emphasises the Holy Spirit’s activity in both the inspired authors and the inspired texts, i.e. that the books of Scripture are both inspired and inspiring. The author links the truth of the Holy Scriptures with the fact of inspiration, for only the word from God can speak about God. Further, Witczyk shows the original character of the truth of the Bible and lists its most important features according to the PBC. He also provides a persuasive apology of the credibility of the eyewitnesses of key events in the history of salvation, as well as the credibility of their oral testimony. The biblicist then analyses the connection between the revelation of God and the salvation of a man. Here, he focuses on the soteriology of the Book of Revelation. In the end, however, Witczyk does not seem to have fully carried out the intention of pointing out the organic connection between inspiration, truth, and salvation. The second part of the present article contains some critical observations by the reviewer, however, these in no way detract from the significance of Witczyk’s work.

PL

W artykule dokonano prezentacji oraz krytycznej oceny treści monografii Henryka Witczyka Natchnienie. Prawda. Zbawienie. W pierwszej części artykułu przedstawiono zagadnienie natchnienia, prawdy oraz zbawienia w ujęciu autora książki. Za dokumentem Natchnienie i prawda Pisma Świętego Papieskiej Komisji Biblijnej (PKB) rozpatruje on pojęcie natchnienia w ramach objawienia Bożego na tle różnego sposobu pochodzenia ksiąg biblijnych od Boga. Wspólnym mianownikiem genezy świętych pism okazuje się wiara hagiografa w Boga. Witczyk wskazuje następnie, że w Nowym Testamencie księgi są natchnione za pośrednictwem Słowa Wcielonego, podkreśla aktywność Ducha Świętego w autorach natchnionych oraz w natchnionym tekście – księgi Pisma są zarazem natchnione, jak i inspirujące. Prawdę Pisma Świętego autor łączy z faktem natchnienia – tylko słowo od Boga może mówić o Bogu. Witczyk ukazuje oryginalny charakter prawdy Pisma Świętego i za dokumentem PKB wymienia najważniejsze jej cechy. Dokonuje również przekonującej apologii wiarygodności naocznych świadków kluczowych wydarzeń historii zbawienia oraz ich oralnego świadectwa. Biblista analizuje następnie związek między objawieniem Boga a zbawieniem człowieka. Poświęca uwagę przede wszystkim soteriologii Księgi Apokalipsy. Realizacja zamiaru ukazania organicznego związku między natchnieniem, prawdą i zbawieniem wydaje się nie do końca udana. W drugiej części recenzji wyrażone zostały pewne uwagi krytyczne, które nie deprecjonują jednak wagi monografii

Keywords

EN

biblical inspiration; truth of the Holy Scriptures; salvation; revelation of God; Henryk Witczyk; Pontifical Biblical Commission’s Document (2019)

PL

natchnienie biblijne; prawda Pisma Świętego; zbawienie; objawienie Boże; Henryk Witczyk; Papieska Komisja Biblijna

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Verbum Vitae
• Year: 2022
• Volume: 40
• Issue: 1
• Pages: 263-277

Dates

published

2022

Contributors

author

Sławomir Zatwardnicki

• Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

References

• Alonso Schökel, L., Słowo natchnione. Pismo święte w świetle nauki o języku (tł. A. Malewski; Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne w Krakowie 1983).
• Austin, J.L., How to Do Things with Words. The Williams James Lectures Delivered at Harvard University at 1955 (London: Oxford Universtity Press 1962).
• Benedykt XVI, Adhortacja Verbum Domini (2010).
• Borto, P., Tradycja i objawienie w teologii Yves’a Congara i Henri de Lubaca (Kielce: Jedność 2007).
• Farkasfalvy, D.M., Inspiration and Interpretation. A Theological Introduction to Sacred Scripture (Washington, D.C.: Catholic University of America Press 2010).
• Kasprzak, D., „Teologia natchnienia biblijnego w okresie patrystycznym”, Gwiazda z Jakuba – demony – niewiasta Apokalipsy (red. T. Jelonek; Kraków: Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe 2007) 93–129.
• Katechizm Kościoła katolickiego (Poznań: Pallottinum 2009).
• Kluska, B., „Duch Paraklet a pamięć Kościoła w ujęciu czwartej Ewangelii”, Verbum Vitae 37 (2020) 91–109. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.7133.
• Leks, P., „Słowo Twoje jest prawdą…”. Charyzmat natchnienia biblijnego (Katowice: Księgarnia Św. Jacka 1997).
• Levering, M., The Inspiration of Scripture. A Status Quaestionis, Letter and Spirit 6 (2010) 281–314.
• Levering, M., Engaging the Doctrine of Revelation. The Mediation of the Gospel through Church and Scripture (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2014).
• Müller, G.L., „Przedmowa”, Papieska Komisja Biblijna, Natchnienie i prawda Pisma Świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat (tł. H. Witczyk; Kielce: Verbum 2014) 5–7.
• Muszyński, H., Słowo natchnione. Zarys teologicznych treści natchnienia biblijnego (Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne 1983).
• Muszyński, H., „Charyzmat natchnienia biblijnego”, Wstęp ogólny do Pisma Świętego (red. J. Szlaga; Poznań: Pallottinum 2008).
• Napiwodzki, P., Bliżej, niż się wydaje. O końcu świata, millenaryzmie i chrześcijańskiej nadziei (Poznań: W drodze 2010).
• O’Collins, G., Revelation. Towards a Christian Interpretation of God’s Self-revelation in Jesus Christ (Oxford: Oxford University Press 2016).
• O’Collins, G., Inspiration. Towards a Christian Interpretation of Biblical Inspiration (Oxford: Oxford University Press 2018).
• Papieska Komisja Biblijna, „Instrukcja w sprawie historyczności Ewangelii Sancta Mater Ecclesia” [tł. A. Klawek], Ruch Biblijny i Liturgiczny 17/4 (1964) 197–207.
• Papieska Komisja Biblijna, Biblia a moralność. Biblijne korzenie postępowania chrześcijańskiego (tł. R. Rubinkiewicz; Kielce: Verbum 2009).
• Papieska Komisja Biblijna, Natchnienie i prawda Pisma Świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat (tł. H. Witczyk; Kielce: Verbum 2014).
• Przyślak, P., „Via biblica”, Via Benedicta. Warsztat naukowy Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (red. B. Ferdek – W. Trojnar; Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu 2020) 13–32.
• Ratzinger, J., „Kontrowersje wokół interpretacji Pisma”, J. Ratzinger, Słowo Boga. Pismo – Tradycja – Urząd (tł. W. Szymona; Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008) 89–123.
• Ratzinger, J., Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii (tł. M. Górecka – W. Szymona; Opera Omnia 6/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2015).
• Ratzinger, J., Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach (tł. J. Merecki; Opera Omnia 9/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018) I.
• Seweryniak, H., Teologia fundamentalna (Warszawa: Towarzystwo „Więź” 2010) I.
• Skibiński. T., „Miejsce i rola Apokalipsy św. Jana w początkach millenaryzmu chrześcijańskiego”, Communio 20/4 (2000) 40–53.
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (1964).
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum (1965).
• Szlaga, B., „Tomasza z Akwinu koncepcja natchnienia Pisma Świętego”, Studia Pelplińskie 33 (2002) 109–119.
• Szymik, S., „Słowo i Duch Chrystusa. Charyzmat natchnienia biblijnego odczytany w kluczu chrystologicznym”, Scripturae sacrae propagator. Księga wydana z okazji 80. rocznicy urodzin ks. profesora Janusza M. Czerskiego (red. K. Ziaja; Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2015) 215–230.
• Szymik, S., „Natchnienie Pisma świętego”, Nowy słownik teologii biblijnej (red. H. Witczyk; Lublin – Kielce: Towarzystwo Naukowe KUL – Jedność 2017) 605–613.
• Wahlberg, M., Revelation as Testimony. A Philosophical-Theological Study (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2014).
• Webster, J., Holy Scripture. A Dogmatic Sketch (Cambridge: Cambridge University Press 2003).
• Witczyk, H., „Bóg Ojciec a Maryja w tajemnicy zwiastowania”, Salvatoris Mater 1/2 (1999) 113–131.
• Witczyk, H., „«Matka Jezusa» – jej tożsamość i rola w historii zbawienia (J 19,25–27)”, Verbum Vitae 19 (2011) 131–148.
• Wolterstorff, N., Divine Discourse. Philosophical Reflections on the Claim That God Speaks (Cambridge: Cambridge University Press 1995).
• Work, T., Living and Active. Scripture in the Economy of Salvation (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2002).
• Wróbel, M. – Szymik, S. – Napora, K. (red.), Natchnienie Pisma Świętego. W świetle świadectwa tekstów o nich samych (Lublin: Wydawnictwo KUL 2017).
• Zatwardnicki, S., Księgi natchnione i ich interpretacja. Inspirujące przesłanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (Lublin: Academicon 2021).
• Zatwardnicki, S., „Obecność eucharystyczna a uobecnienie Chrystusa w słowie Bożym. Studium inspirowane poglądami Roberta Sokolowskiego”, Collectanea Theologica 91/3 (2021) 95–123. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2021.91.3.04.

Identifiers

DOI

10.31743/vv.13578

Biblioteka Nauki

2088044