DRAMATURGIA RADIOWA WEDŁUG JERZEGO SZANIAWSKIEGO

• Authors: Urszula Motyka

Title variants

EN

RADIO DRAMATURGY BY JERZY SZANIAWSKI

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jerzy Szaniawski, znany także jako „Milczek z Zegrzynka”, niewątpliwie – parafrazując wypowiedź Gombrowiczowskiego profesora Bladaczki – wielkim dramaturgiem radiowym był. Jego dramaty, takie jak chociażby Adwokat i róże, Ptak, Żeglarz, Zegarek, Służbista, obfitują w elementy niezbędne dla sztuki radiowej. Szaniawski w swoich dziełach dążył do maksymalnej uniwersalizacji tematyki, miejsca i czasu. Ukazywał duszę swoich bohaterów, wyraźnie zarysowywał ich portrety psychologiczne. Dramaturg współpracę z radiem rozpoczął Zegarkiem w 1935 roku. Pisarz wykazywał niezwykłą wrażliwość artystyczną, dzięki której z wyczuciem wkomponowywał w swoje dzieła elementy niezbędne do powstania słuchowiska. Są to przede wszystkim elementy dźwiękowe, akustyczne, dialogi oraz relacje, występujące we wszystkich dramatach, retrospekcje, zastosowane wyłączne w trzech utworach – Adwokat i róże, Służbista i Zegarek, oraz niedomówienia i niedopowiedzenia, które autor wplótł w dramaty Adwokat i róże oraz Zegarek. Wszystkie z wymienionych elementów budujących słuchowiska radiowe służą pobudzeniu zmysłu słuchu odbiorcy, a co za tym idzie, budowania świata przedstawionego w jego wyobraźni.

EN

Jerzy Szaniawski was undoubtedly a great radio playwright. His dramas, such as Adwokat i róże / The Attorney and Roses/, Ptak /The Bird/, Żeglarz /The Sailor/, Zegarek /The Watch/, Służbista /The Official, teem with elements that are essential for a radio play. In his works, Szaniawski aimed at full generalisation of the theme, place and time. He pictured the souls of his characters and clearly portrayed their psychological delineation. Szaniawski started his cooperation with radio in 1935 with his play The Watch. Due to his exceptional artistic sensibility he was able to integrate into his works the elements which are crucial for a radio play. These are, primarily, audio elements, dialogues and narratives that are present in all his dramas, retrospections, which appear only in three plays: The Attorney and Roses, The Official and The Watch, as well as reticence and understatements employed in Attorney and Roses and The Watch. All of the above mentioned elements aim at stimulating the listeners’ sense of hearing and consequently creating the represented world in their imagination.

Keywords

PL

Jerzy Szaniawski; radio; dramat; słuchowisko radiowe; dzwięk; dialog

EN

Jerzy Szaniawski; radio; drama; radio play; sound; dialogue

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2017
• Volume: 60
• Issue: 2
• Pages: 373-387

Dates

published

2020-11-03

Contributors

author

Urszula Motyka

Identifiers

DOI

10.31743/zn.2017.60.2.373-387