Wartości życia codziennego a sens życia – zmienne relacje

• Authors: Janusz Mariański

Abstracts

EN

This article presents a small selection of research issues related to everyday values as life goals and the relationship between everyday values and the meaning of life: at the macro-scale (adult Poles) and the micro-scale (Polish youth). Also quoted are selected research results from nationwide sociological surveys – conducted mainly by the Public Opinion Research Centre (CBOS) – and the results of selected sociological studies on young people in Poland. The supreme, ordering value, which to a noticeable extent dominates over the others, is family happiness and love. It seems that for many young people and adult Poles the discovered and declared sense of life is connected with more immediate goals, and fails to reach the metaphysical depth of the human existence. Affiliation values and the need for self-fulfilment through direct contact with people in small groups often turn out to be core values. When specific values are associated with multiple meanings, people find it difficult to create a coherent structure of the meaning of life.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono tylko wybrane zagadnienia związane z wartościami codziennymi jako celami życiowymi oraz z relacją między wartościami codziennymi a sensem życia: w makroskali (dorośli Polacy) i w mikroskali (młodzież polska). Przywołano niektóre wyniki z badań ogólnopolskich zrealizowanych głównie przez CBOS i rezultaty z wybranych badań socjologicznych zrealizowanych w środowiskach młodzieżowych. Wartością porządkującą, do pewnego stopnia dominującą nad pozostałymi, jest szczęście rodzinne i miłość. Wydaje się, że dla wielu młodych ludzi i dorosłych Polaków odnajdywany i deklarowany sens życia wiąże się z celami bliższymi, nie dosięga metafizycznej głębi ludzkiej egzystencji. Wartości afiliacyjne i potrzeby samorealizacji poprzez bezpośrednie kontakty z ludźmi w małych grupach nabierają niejednokrotnie charakteru wartości naczelnych. W sytuacji, gdy konkretne wartości wiążą się z wieloma sensami, nie jest łatwo stworzyć spójną strukturę sensu w swoim życiu.

Keywords

PL

Wartości codzienne; cele i dążenia życiowe; sens życia; młodzież; dorośli Polacy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2021
• Volume: 64
• Issue: 1-2
• Pages: 163-184

Dates

published

2021

Contributors

author

Janusz Mariański

• https://orcid.org/0000000206208000

References

• Badora B., Wartości w czasach zarazy, „Komunikat z badań CBOS” 2020, nr 160.
• Baniak J., Kondycja współczesnej rodziny polskiej – jaka ona jest naprawdę i co jej zagraża?, w: Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństw i rodzin w Polsce , red. J. Baniak, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 7-28.
• Beyga-Cegiołka M., Wachowiak A., Którą drogą? Aksjologiczny i ontologiczny wymiar wyborów związanych z małżeństwem i rodziną w Polsce, w: Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństw i rodzin w Polsce, red. J. Baniak, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 63-84.
• Boguszewski R., Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży, w: Młodzież 2016. Raport z badania sfinansowanego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, CBOS, Warszawa 2016, s. 52-77.
• Boguszewski R., Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży, w: Młodzież 2018, Opinie i Diagnozy nr 43, red. M. Grabowska, M. Gwiazda, CBOS, Warszawa 2019, s. 67-93.
• Boguszewski R., Rodzina – jej znaczenie i rozumienie, w: Współczesna polska rodzina, Opinie i Diagnozy nr 44, red. M. Bożewicz, CBOS, Warszawa 2019, s. 9-19.
• Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, red. J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015.
• Cudak H., Małżeństwo i rodzina w poglądach badanej młodzieży, „Pedagogika Rodziny” 2014, nr 4(4), s. 117-126.
• Dziekoński S., Autentyczne wartości w społeczeństwach ludzkich w katechezie młodzieży, w: Abyśmy podtrzymywali nadzieję. Księga Jubileuszowa ku czci ks. prof. Romana Murawskiego SDB, red. P. Tomasik, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2005, s. 144-160.
• Feliksiak M., Sens życia – wczoraj i dziś, „Komunikat z badań CBOS” 2017, nr 41.
• Frankl V.E., Nieuświadomiony Bóg, tłum. B. Chwedeńczuk, Pax, Warszawa 1978.
• Jabłczyńska G., Walczyna A., Sens życia w świadomości młodzieży studenckiej, w: Człowiek wobec universum. Księga jubileuszowa z okazji 75. rocznicy urodzin Pana Profesora Mariana Filipiaka, red. A. Biała, M. Gwozda, J. Kociuba, E. Krawczak, U. Kusio, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010, s. 41-50.
• Jacyniak A., Płużek Z., Świat ludzkich kryzysów, Wyd. WAM, Kraków 1996.
• Janocha W., Poczucie sensu życia osób z niepełnosprawnością, Wyd. Jedność, Kielce 2008.
• Kasperek A., Poczucie sensu w życiu młodzieży akademickiej. Porównanie wyników badań z lata 1988-1998-2005 i 2017, w: Między konstrukcją a dekonstrukcją Uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2018, s. 51-68.
• Kaźmierska K., Młodzież archidiecezji łódzkiej. Szkic do portretu, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2018.
• Lulek J., Głaz S., Problematyka sensu ludzkiego życia, w: Człowiek i jego życie religijne, red. S. Głaz, Wyd. WAM, Kraków 2009, s. 11-49.
• Mariański J., Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-1998-2005-2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych), Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018.
• Mariański J., Maturzyści puławscy w latach 1994-2016. Szkic do portretu młodych Polaków, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2019.
• Opozda D., Subdyscyplinarny charakter pedagogiki rodziny. Kontekst metodologiczno-postulatywny, w: Pedagogika rodziny. Podejście interdyscyplinarne, red. J. Mariański, M. Marczewski, Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku, Gdańsk 2015, s. 15-40.
• Romanowicz W., Filipczak O., Tomczyszyn D., Ocena możliwości samorealizacji przez młodzież powiatu bialskiego, w: S. Tur, D. Błaszczak, O. Filipiak, W. Romanowicz, D. Tomczyszyn, Aspiracje życiowe i perspektywy rozwoju młodzieży w powiecie bialskim, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska 2018 s. 63-100.
• Skoczylas K., Wartości religijno-moralne młodzieży ponadgimnazjalnej Kujaw wschodnich, Wyd. Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2016.
• Stróżewski W., Byt i sens, w: Byt i sens. Księga pamiątkowa VII Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie, 14-18 września 2004 roku, red. R. Ziemińska, I. Ziemiński, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005, s. 21-32.
• Sułek A., Wartości życiowe dwóch pokoleń, w: Ciągłość i zmiana tradycji kulturowej, red. S. Nowak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 293-313.
• Szymczak W., Partycypacja osób zaangażowanych społecznie. Struktura, funkcje, modele, Wyd. KUL, Lublin 2013.
• Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
• Szymczyk J., Przemiany wartości i więzi we współczesnym społeczeństwie polskim, w: Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce, red. P. Kawalec, A. Błachuta, Wyd. KUL, Lublin 2011, s. 299-319.
• Szymczyk J., Wartości a zachowania i działania społeczne, w: Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, Wyd. KUL, Lublin 2012 s. 9-35.
• Szymczyk J., Socjologiczne rozumienie wartości w aspekcie relacjonistycznym, „Zeszyty Naukowe KUL” 2019, t. 62, nr 3, s. 35-54.
• Świątkiewicz W.K., Światy wartości mieszkańców miasta. Na przykładzie badań socjologicznych w Zabrzu, „Zeszyty Naukowe KUL” 2020, t. 63, nr 1, s. 5-22.
• Tischner J., Sens, w: Katolicyzm A–Z, red. Z. Pawlak, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1997, s. 348-349.
• Tyszka Z., Wachowiak A., Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny, Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 1997.
• Uklańska K., Wartości i sens życia, w: Wolność wyboru czy przymus zwyczaju?, t. 3. Młodzież akademicka w dobie pandemii o sensie życia, relacjach i planach życiowych, red. K. Uklańska, O.A. Kotowska-Wójcik, M. Choczyński, Wyd. Rys, Poznań 2020, s. 15-55.
• Wierzbicka K., Aspiracje i cele życiowe młodzieży średnich szkół zawodowych w kontekście integracji z Unią Europejską, w: Migracje zarobkowe polskiej młodzieży. Badania i analizy, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Departament Analiz Ekonomicznych i Społecznych, Warszawa 2004, s. 27-72.
• Wiśniewski D., Aspiracje młodzieży ponadgimnazjalnej w kontekście zmian społeczno-kulturowych, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Wojciechowska M., Wartości młodzieży i jej rodziców. W kręgu refleksji nad edukacją, Wyd. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2018.
• Zemło M., Wartości w ocenie uczniów białostockich szkół, w: Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport, red. J. Mantur, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku, Białystok 2019, s. 11-36.

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.12980

Biblioteka Nauki

2092153