Wybrane problemy badań miejsca pracy w systemie wartości

• Authors: Jagoda Jezior

Abstracts

EN

The article discusses a selection issues in the sociological research on the position of work in the system of values. The examined issues are dealt with in three aspects: theoretical, methodological and empirical. The selection of issues for analysis is determined by the conceptual and methodological approach applied by Jan Szymczyk, which has to do with the fact that Szymczyk’s own analyses of the issues at hand constitute a significant part of his own research legacy. In my article, special importance is attached to Szymczyk’s views on the theory of values, his critical reflections concerning the concept of values, principles of defining values is sociology and on the methodological aspects of the related research. The research material employed is taken from selected research projects carried out in between 1996 and 2019 in the Lublin Voivodship.

PL

W artykule przedstawiono wybrane problemy badań socjologicznych poświęconych miejscu pracy w systemie wartości. Rozważane zagadnienia zostały ujęte w trzech aspektach: teoretycznym, metodologicznym i empirycznym. Kryteriami doboru omawianych kwestii były z jednej strony ujęcia koncepcyjne i metodologiczne, zastosowane w badaniach własnych, z drugiej natomiast omówienia tych zagadnień w dorobku naukowo-badawczym Jana Szymczyka. Szczególne znaczenie mają poglądy tego autora w zakresie teorii wartości, krytyczne refleksje dotyczące koncepcji wartości i zasad ich definiowania na gruncie socjologii, jak również metodologii realizowanych badań. Materiał badawczy, który wykorzystano w celu egzemplifikacji, pochodzi z projektów badawczych zrealizowanych w latach 1996–2019 na terenie województwa lubelskiego.

Keywords

EN

Work; work situation; values; system of values; quantitative studies

PL

Praca; sytuacja pracy; wartości; system wartości; badania ilościowe

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2021
• Volume: 64
• Issue: 1-2
• Pages: 137-161

Dates

published

2021

Contributors

author

Jagoda Jezior

• UMCS

• https://orcid.org/0000000333578821

References

• Aspiracje Polaków w latach 1998, 2008, 2018. Komunikat z badań, CBOS 2018, nr 148, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_148_18.PDF (dostęp: 9.10.2021).
• Bartoszek A., Problemy badań warunków pracy w świetle teorii oraz ocen i opinii pracowni-ków przemysłu, w: Metodologiczne problemy badań zachowań pracowniczych, red. W. Jacher, UŚ, Katowice 1992, s. 23–47.
• Borkowska S., Równowaga między pracą a życiem pozazawodowym, „Acta Universitatis Lo-dziensis. Folia Oeconomica” 2010, nr 240, s. 5–44.
• Bugiel J., Burkiewicz M., Haber L.H., Pawnik W., Praca jako wartość w świadomości załogi przedsiębiorstwa przemysłowego. Raport z badań, AGH, Kraków 1990.
• Bylok F., Swadźba U., Walczak-Duraj D., Praca i konsumpcja w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2017.
• Carland J.W., Hoy F., Boulton W.R., Carland J.A.C., Differentiating Entrepreneurs from Small Business Owners. A Conceptualization, w: Entrepreneurship. Concepts, Theory and Perspective, red. Á. Cuervo, D. Ribeiro, S. Roig, Springer-Verlag, Berlin 2007, s. 73–81, https://www.uv.es/catedrabancajauveg/docs/LibroCuervoRibeiroRoigENG (dostęp 3.07.2021).
• Codzienna aktywność Polaków. Autoportret i obraz środowiska społecznego w latach 1988–2018, Komunikat z badań, CBOS 2018, nr 164, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_164_18.PDF (dostęp: 8.09.2021).
• Dobrowolska D., Wartość pracy dla jednostki w środowisku przemysłowym, Ossolineum, Wro-cław 1984.
• Dyczewski L., Kultura polska w procesie przemian, TN KUL, Lublin 1993.
• Dyczewski L., Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowo-wschodniej Polski i Euroregionu Bug, Norbertinum, Lublin 1997.
• Furnham A., Petride K.V., Tsaousis I., Pappas K., Garrod D., A Cross-Cultural Investigation Into the Relationships Between Personality Traits and Work Values, „The Journal of Psycholo-gy” 2005, t. 139, nr 1, s. 5–32, doi: 10.3200/JRLP.139.1.5-32.
• Giermanowska E., Mrozowicki A., Róg-Ilnicka J., Socjologia pracy w Polsce. Społeczno-gospodarcze i polityczne problemy instytucjonalizacji subdyscypliny, „Przegląd Socjologiczny”, 2019, t. 68, nr 3, s. 11–41. doi: 10.26485/PS/2019/68.3/1.
• Janicka K., Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1997.
• Januszek H., Sikora J., Socjologia pracy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 1998.
• Jezior J., Satysfakcjonująca praca w warunkach indywidualnej działalności gospodarczej, „Konteksty Społeczne” 2019, t. 7, nr 2(14), s. 46–66. doi: 10.17951/ks.2019.7.2.46-66.
• Jezior J., Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębior-ców. Na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009.
• Jezior J., Wartość pracy. Studium socjologiczne na podstawie badań mieszkańców regionu środkowowschodniej Polski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Kiersztyn A., Niepewność zatrudnienia młodych dorosłych. Analiza sekwencji karier zawodo-wych, „Studia BAS” 2020, nr 2(62), s. 73–90.
• Kłoskowska A., Socjologia kultury, PWN, Warszawa 1983.
• Konecki K., Praca w koncepcji socjologii interakcjonistycznej, „Studia Socjologiczne” 1988, nr 1(108), s. 225–245.
• Kozek W., Praca w warunkach zmian rynkowych. Wybrane zagadnienia, Prywatne Policealne Studium Handlowe First Business College, Warszawa 1994.
• Lee S.M., Peterson S.J., Culture, Entrepreneurial Orientation, and Global Competitiveness. „Journal of World Business” 2000, t. 35, nr 4, s. 401–416, DOI: 10.1016/S1090-9516(00)00045-6.
• Mariański J., Etos pracy bezrobotnych (raport z badań empirycznych), TN KUL, Lublin 1994.
• Misztal M., Elementy systemu wartości współczesnego społeczeństwa polskiego, PWN, War-szawa 1990.
• Misztal M., Problematyka wartości w socjologii, PWN, Warszawa 1980.
• Nowak S., Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 1985.
• Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, PWN, Warszawa 1983.
• Piwowarski W., Postawy religijne a postawy wobec pracy, w: Człowiek i praca. Studia i szkice wokół chrześcijańskiej koncepcji pracy, red. J. Wołkowski, Instytut Wydawniczy „Pax”, War-szawa 1979, s. 305–330.
• Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, red. E. Kryńska, IPiSS, Warszawa 2007.
• Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań, CBOS 2019, nr 22, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_022_19.PDF (dostęp: 31.08.2021).
• Sikorska M., Zmiany postaw Polaków wobec pracy. Lęk przed bezrobociem i samorealizacja, w: Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów euro-pejskich, red. A. Jasińska-Kania, M. Marody, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
• Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
• Swadźba U., Śląski etos pracy. Studium socjologiczne, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2001.
• Szczepański J., Uwagi o przedmiocie i zadaniach socjologii pracy, w: Jak pracuje człowiek. Z badań polskich psychologów, socjologów i ekonomistów, red. B. Biegeleisen-Żelazowski, T. Tomaszewski, A. Sarapata, J. Rosner, Książka i Wiedza, Warszawa 1961, s. 169–184.
• Szefer-Timoszenko J., Stolorz-Raab T., Praca jako wartość, w: Wartość pracy zawodowej, red. J. Szefer-Timoszenko, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1978, s. 9–35.
• Szylko-Skoczny M., Zmiany w modelu pracy, „Studia Ekonomiczne” 2014, nr 167, s. 174–183.
• Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
• Szymczyk J., Pomiędzy marzeniami a faktami. Szkice socjologiczne, Norbertinum, Lublin 2005.
• Szymczyk J., Socjologiczne rozumienie wartości w aspekcie relacjonistycznym, „Zeszyty Nau-kowe KUL” 2019, t. 62, nr 3(247), s. 34–54, doi: 10.31743/zn.2019.62.3.03.
• Szymczyk J., W świecie ludzkich kreacji. Stanisława Ossowskiego koncepcja rzeczywistości społecznej, Wydawnictwo KUL, Lublin 2005.
• Świda-Zięba H., Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo UW, Warszawa 1999.
• Thurik A.R., Carree M.A., van Stel A.J., Audretsch D.B., Does Self-Employment Reduce Un-employment? “Journal of Business Venturing” 2007, t. 23, nr 6, s. 673–686, doi: 10.1016/j.jbusvent.2008.01.007.
• Urbaniak B., Polityka państwa wobec osób starszych na rynku pracy, „Problemy Polityki Spo-łecznej. Studia i Dyskusje” 2016, nr 34(3), s. 71–88.
• Walczak-Duraj D., Miejsce pracy w systemie wartości. Wyzwania wynikające z rozwoju tech-nologii cyfrowych, „Zeszyty Naukowe KUL”, 2019 t. 62, nr 4(248), s. 91–115, doi: 10.31743/zn.2019.62.4.05.
• Walczak-Duraj D., Procesy przewartościowania pracy – główne uwarunkowania i tendencje, w: Przemiany pracy, postaw i ról zawodowych, red. D. Walczak-Duraj, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2011, s. 29–51.
• Wiśniewski J., Istota samozatrudnienia, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządza-nia” 2013, t. 3, s. 35–59.
• Zadowolenie z życia. Komunikat z badań, CBOS 2020, nr 2, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_002_20.PDF (dostęp: 8.09.2021).

Identifiers

DOI

10.31743/znkul.13161

Biblioteka Nauki

2092169