Zasiewy Teresy Murak jako Medium Kształtowania Tożsamości w Miejskiej Przestrzeni Publicznej

Title variants

EN

Sowings by Teresa Murak as a Medium of Constructing Identity in the Urban Public Space

Abstracts

EN

The article discusses Teresa Murak's performative actions Procesja/ Procession (1974) and Zasiewy/ Sowings in telephone booths (1990-1991), in which the artist uses the form of sowing to enter urban public space that is characteristic for her works. The performative gesture, the visuality of which manifests itself in a plant coat, leads to disorder and confrontation, thus concentrating the attention of co-participants on the female subject - the performer. Striving to break the balance allows the participants of the performance to feel that they are participating in an event that goes beyond everyday life. Such properties are also present in the ritual and celebration, to which the artist formally refers in her works. These activities are the opposite of the daily routine and are referred to as liminal events, serving the purpose of transition or change, directed not only to the experience of the performer but also to the outside, thanks to which they gain social dimension. The performance as a medium makes possible to create a sphere of social co-participation, which I call performative space, using Erika Fisher-Lichte's concept of aesthetics of the performative. Elzbieta Matynia referring to the agonistic model of public space by Hannah Arendt, calls these common areas spaces of appearance. The perspective I propose assumes that performance contributes to being a visible and active participant of the common space, and thus to the formation of political identity. Therefore, performances can be treated as a political gesture resulting from an affective need to participate in public life and space. The juxtaposition of works made in different historical periods indicates the narration, consistently built by Murak, around a plant gown - her artistic manifesto. On the other hand, it points to significant changes that took place in the artist’s creative strategy, resulting from the formation of a democratic public domain, as well as the commercialization of the artistic scene and institutions after 1989 in Poland.

PL

Artykuł omawia performatywne działania Teresy Murak Procesję (1974) oraz Zasiewy w budkach telefonicznych (1990 - 1991), w których artystka wykorzystuje charakterystyczną dla swojej twórczości formę zasiewu, aby wkroczyć do miejskiej przestrzeni publicznej. Gest performatywny, którego wizualność przejawia się w roślinnym płaszczu, prowadzi do zaburzenia porządku i konfrontacji, koncentrując w ten sposób uwagę współuczestników przestrzeni na kobiecym podmiocie – performerce. Dążenie do zaburzenia równowagi pozwala uczestnikom performansu poczuć, że biorą udział w wydarzeniu wykraczającym poza codzienność. Takie właściwości posiada również rytuał i celebracja, do których formalnie nawiązuje w swojej twórczości artystka. Czynności te stanowią przeciwieństwo codziennej rutyny i określane są mianem zdarzeń liminalnych, służących przejściu lub zmianie, nakierowanej nie tylko na wykonawcę ale także na zewnątrz, dzięki czemu zyskują wymiar społeczny. Medium performatywne umożliwia wytworzenie sfery społecznego współuczestnictwa, którą korzystając z estetyki performatywności Eriki Fisher-Lichte, określam mianem przestrzeni performatywnej. Natomiast Elżbieta Matynia te obszary wspólne nazywa przestrzeniami widzialności, nawiązując do agonistycznego modelu przestrzeni publicznej Hannah Arendt. Proponowane przeze mnie spojrzenie zakłada, iż performans przyczynia się bycia widzialnym i czynnym uczestnikiem przestrzeni wspólnej, a tym samym kształtowania się tożsamości politycznej. Można zatem potraktować omawiane performansy jako działania o charakterze politycznym wynikające z afektywnej potrzeby uczestnictwa w przestrzeni i życiu publicznym. Zestawienie dzieł wykonanych w różnych okresach pozwala na ukazanie konsekwentnie budowanej przez Murak narracji wokół roślinnej sukni – artystycznego manifestu. Z drugiej strony wskazuje na istotne zmiany, jakie zachodziły w strategii twórczej, wynikające z kształtowania się demokratycznej przestrzeni i sfery publicznej, a także komercjalizacji środowiska artystyczno-instytucjonalnego po 1989 roku.

Keywords

PL

performans; przestrzeń performatywna; przestrzeń publiczna; sfera publiczna; tożsamość polityczna; zasiew; teresa murak

EN

performance art; performative space; political identity; public space; sowing; teresa murak

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2020
• Issue: 23
• Pages: 199-212

Dates

published

2020

Contributors

other

Małgorzata Sobocińska

• Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Identifiers

DOI

10.32020/ARTandDOC/23/2020/24