Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2021 | 24 | 5-19

Article title

Szkoła z Widokiem na Morze. U Źródeł Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku

Content

Title variants

EN
A School with a View of the Sea. The Genesis of the Fine Arts Academy in Gdansk

Languages of publication

Abstracts

EN
In 2020, the Academy of Fine Arts in Gdansk celebrated its seventy-fifth anniversary. History shows that the idea of establishing an art school in the so-called Trojmiasto (the joint name of the three cities: Gdansk, Sopot and Gdynia) in 1945 arose out of friendship and fascination with the sea. In the first post-war period, the most outstanding Polish artists taught at the College of Fine Arts in Gdansk (Panstwowa Wyzsza Szkola Sztuk Pieknych, based in Sopot). Among them were: Janusz Strzałecki, Juliusz and Krystyna Studnicki, Marian and Józefa Wnuk, Jacek and Hanna Żuławscy, Stefan Listowski, Włodzimierz Padlewski, Adam Haupt, Stanisław Teisseyre, Teresa Pągowska, Stanisław Horno-Popławski, Artur Nacht-Samborski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Pietkiewicz, Stanisław Borysowski, Jan Cybis, and Piotr Potworowski. Before the War, they had their artistic internship abroad, mainly in France. A variety of acquaintances and friendships were made at that time, and persisted through the dark days of the Second World War. Thanks to this, the Sopot (Gdansk) Academy of Fine Arts remained in touch with the artistic avant-garde even in the worst times of communism. It is significant that Piotr Potworowski, who came from England, and who sometimes complained about the artistic conservatism of Polish art, was settled in Sopot. There was an art-friendly climate in the Trojmiasto at that time. The founders of the school were linked by personal friendships, social relations and a community of artistic views. The considerable distance from the capital city meant that the artists working on the Gdansk Coast were often not as strongly constrained by the current politics as those operating in the centre of the country. The artists, mostly embedded in Sopot, which was not damaged by World War II, created an artistic milieu that went down in history under the name of the "Sopot School." From the very beginning, the college authorities aimed at achieving the status of an academy, hence the constant efforts to maintain a high level of education. The attempt to create a strong theoretical unit focused on the problems of theory and history of art, made at the end of the 1950s, was to serve this purpose. Political turmoil made this possible only later, just after the fall of communism in Poland. Today, the tradition of tolerance for artistic diversity and openness to creative exploration, which was based on old friendships, makes the Academy of Fine Arts in Gdansk remember about its great past, while at the same time opening up to the future and modernity, remembering that the master is recognized by the achievements of his students.

Year

Issue

24

Pages

5-19

Physical description

Dates

published
2021

Contributors

  • Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

References

  • Archiwalia
  • Haup Adam, Archiwum ASP w Gdańsku, Zbiór: Teczki Osobowe Pracowników, syg. H22.
  • Sierant Teresa, Archiwum ASP w Gdańsku, Zbiór: Teczki Osobowe Pracowników, syg. S158.
  • Teisseyre Stanisław, Archiwum ASP w Gdańsku, Zbiór: Teczki Osobowe Pracowników, syg. T7
  • Żuławska Hanna, Archiwum ASP w Gdańsku, Zbiór: Teczki Osobowe Pracowników, syg. Ż9
  • Publikacje
  • Afanasjew z Sopotu [Afanasjew Jerzy], Sezon kolorowych chmur. Bim-Bom…, Co-To…, Cyrk…, Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1968.
  • Bilewicz Hubert (red. i oprac.), Włodzimierz Padlewski: architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2008.
  • Cackowska Małgorzata, „Być uczniem, być nauczycielem” (rozmowa przeprowadzona z profesorem Włodzimierzem Padlewskim), W Włodzimierz Padlewski: architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, Hubert Bilewicz (red. i oprac.), Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2008.
  • Chojnowska-Listkiewicz Krystyna, „Kapitan Jacek Żuławski”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987, ss.127-142.
  • Friedrich Jacek, „Odbudowa” (rozmowa przeprowadzona z profesorem Włodzimierzem Padlewskim), W Włodzimierz Padlewski: architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, Hubert Bilewicz (red. i oprac.), Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2008.
  • Groch Gabriel, „Wspomnienia żeglarskie”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987, ss.115-126.
  • Gursztyn Piotr, Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona, Warszawa: Wydawnictwo Demart, 2018.
  • Kal Elżbieta, Malarstwo gdańskie 1945-1959. Ludzie, słowa, obrazy, Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, 2009.
  • Kal Elżbieta, „Od akademii in spe w Sopocie do Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku”, W Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, red. Wojciech Zmurzyński, ss. 15-103, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku.
  • Kenarowa Halina, „Dzieje Przyjaźni”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, ss. 39-52, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987.
  • Kępiński Zdzisław, „Wstęp”, W Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku. 1945-1965, red. Józefa Wnukowa, Gdańsk: PWSSP w Gdańsku, 1965, s. 2-3.
  • Konarski Stanisław, „Janusz Strzałecki”, W Polski Słownik Biograficzny, t. XLIV, cyt. za: https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/janusz-strzalecki, [online: 21.06.02]
  • Mansfeld Bogusław, „Wstęp”, W Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, red. Wojciech Zmurzyński, ss. 9-13, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku.
  • Micińska-Kenarowa Halina, Długi wdzięczności, wybór tekstów i posłowie Jerzy Timoszewicz, Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2003.
  • Suchocki Wojciech, „Zdzisław Kępiński (1911–1978)”, Rocznik Historii Sztuki, T. 37 (2012), ss. 51-67.
  • Tomczyk-Watrak Zofia, Wybory i przemilczenia. Od szkoły sopockiej do nowej szkoły gdańskiej, Gdańsk: słowo/obraz, 2001.
  • [Tomorowicz Kazimierz], „Ramowy program szkolnictwa artystycznego plastyki w Polsce. Projekt Związku Polskich Artystów Plastyków”, Przegląd Artystyczny. Biuletyn informacyjny Związku Zawodowego polskich Artystów Plastyków, nr 1 (Wrzesień 1945), s. 3-6.
  • Wnukowa Józefa, „Długie życie upartej dziewczynki”, z prof. Józefą Wnukową rozmawia Henryka Dobosz, cz. 2, Pomerania, nr 3/1995, s. 20-27.
  • Wnukowa Józefa, „Długie życie upartej dziewczynki”, z prof. Józefą Wnukową rozmawia Henryka Dobosz, cz. 3, Pomerania, nr 4/1995, s. 16-24.
  • Wnukowa Józefa, „Długie życie upartej dziewczynki”, z prof. Józefą Wnukową rozmawia Henryka Dobosz, cz. 4, Pomerania, nr 5/1995, s. 42-45.
  • Wnukowa Józefa, „Śladami Jacka Żuławskiego”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, ss. 53-88, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987.
  • Wnukowa Józefa, red., Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku. 1945-1965, Gdańsk: PWSSP w Gdańsku, 1965.
  • „Zebranie Zarządu Głównego ZPAP”, Przegląd Artystyczny. Biuletyn informacyjny Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków, nr 1 (Wrzesień 1945), s. 9-11, cyt. za: https://kpbc.umk.pl/Content/215903/Publikacja-WiMBP-070727.pdf, [online: 21.06.03].
  • Żuławska Hanna, Lata młodzieńcze, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, ss. 25-38, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987.
  • Żuławski Juliusz, „Jacek na zawsze zapamiętany”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, ss. 17-24, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987.
  • Żuławski Marek, „Jacek”, W Jacek Żuławski, red. Hanna Żuławska, ss. 7-24, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
2171435

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_32020_ARTandDOC_24_2021_2
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.