Najbardziej Efemeryczna ze Sztuk. Wczesne Realizacje z Użyciem Wideo w Lubelskich Galeriach Labirynt i BWA w Latach 1976–1984

• Authors: Tomasz Załuski

Title variants

EN

The Most Ephemeral Of The Arts. Early Video Works At Labirynt Gallery And Bureau Of Artistic Exhibitions In Lublin, 1976–1984

Abstracts

EN

Previous studies on the emergence and development of video art in Poland have been generally focused on analysis of leading artists' creative concepts and poetics of their works. Such a perspective does not address a wider context of artistic culture – a configuration of material, institutional and social conditions od production, distribution and reception of these practices. This has resulted in a simplified, abstracted image of the beginnings of video art in Poland. A broaden and more historical analysis entails, therefore, re-inscribing its subject into a set of local and translocal conditions: material and technical modes of creating and presenting video works, their various forms, a topography of their production and distribution places, their circulation channels, a network of video art contacts, cooperation and exchange, and finally, the location of Poland as one of socialist countries of East Central Europe on the map of artistic and economic centres and peripheries. The task of analysing the video in such an expanded field of artistic culture also needs a broadened concept of “the work made with the use of the video.” The term refers not only to practices usually deemed to be the video art ‘proper,’ such as videotapes, videoinstallations or videoperformances, but also comprises all conceptual and documental forms of existence, distribution and presentation of video works: textual descriptions, schematic diagrams (which sometimes remain the only material form of a work), exhibition boards with photodocumentation, brochures or catalogues etc. The article offers an analysis of a series of exhibitions and projections of video works which took place at the Labirynt Gallery and Bureau of Artistic Exhibitions (BWA) in Lublin between 1976 and 1984. My approach combines in-depth archival research with the methodology of exhibition history, infrastructure and conditions of artistic production studies, and critical reception history. While doing this research ‘groundwork,’ I attempt to establish who actually participated in the discussed artistic events, describe the works which were showcased there and reflect on how they were or could have been interpreted. I take into account translocal and transnational networks of contacts of both institutions, their contributory programme, co-created by numerous artists and curators, as well as the whole of an expanded field of artistic culture: changing conditions of production, distribution and presentation of works made with the use of the video.

Keywords

PL

Art and Documentation; Sztuka Efemeryczna; Wideo Art; Galeria Labirynt; Galeria BWA; Lublin

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2022
• Issue: 27
• Pages: 181-233

Dates

published

2022

Contributors

author

Tomasz Załuski

• Uniwersytet Łódzki

References

• Analizy mediów 1971–1978. Łódź: BWA w Łodzi, 1978. Kat. wyst.
• Balsom, Erika. „Original Copies: How Film and Video Became Art Objects.” Cinema Journal, vol. 53, no. 1 (2013): 97–118.
• Banasiak, Jakub. „Arka. Próba rewizji historii Galerii Labirynt i BWA Lublin w dobie PRL-u.” Komputeropis.
• Berger, René. „Twórczość a telewizja.” Biuletyn Rady Artystycznej ZPAP nr 4 (1975): 57–62.
• Ból Tomka Kawiaka 1979–1980. Lublin: LDK Labirynt, 1980. Kat. wyst.
• Bruszewski, Wojciech. Fotograf. Kraków: Korporacja Ha!art, Bunkier Sztuki, 2007.
• Bruszewski, Wojciech i Janusz Kołodrubiec, Tadeusz Porada, red., Sztuka video w Polsce do roku 1980. Maszynopis, 1980, archiwum Tadeusza Porady.
• CAyC. Video Alternativo. Fourth Intenational Open Encounter on Video. Buenos Aires: Centro de Arte y Comunicación, 1975. Kat. wyst.
• Czartoryska, Urszula. „Sztuka video czy kultura video?” Biuletyn Rady Artystycznej ZPAP nr 4 (1975): 63–68.
• Documenta 6 Kassel. Vol. 2. Fotografie, Film, Video. Kassel: Bärenreiter Verlag, 1977. Kat. wyst.
• „Działania grupy niealternatywnej »Łódź Kaliska«.” W Rytm czasu, rytm sztuki, rytm pokoleń. Osieki '81. Koszalin: 1982.
• Elementary Works by Ryszard Wasko, Essen: Museum Folkwang Essen, 1981. Kat. wyst.
• „Galerie niezależne (1971–1974).” W Ogólnopolskie Sympozjum „Sytuacja Sztuki Współczesnej”, brak numeracji stron. Warszawa: Galeria Remont, 1975.
• Gutowski, Maciej. „Wystawy i galerie.” Biuletyn Rady Artystycznej ZPAP nr 4 (1974): 15–18.
• Hołyński, Marek. Sztuka i komputery. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna,” 1976.
• Hołyński, Marek. „Sztuka video (1).” Sztuka nr 5 (1977): 40–43.
• Hołyński, Marek. „Sztuka video (2).” Sztuka nr 6 (1977): 48–51.
• I Międzynarodowa wystawa „INFO.” Druk ulotny, Galeria Labirynt, Lublin, luty 1975, archiwum Galerii Labirynt.
• IJK [Kamiński, Ireneusz Jan]. „»Grupa Lubelska« w »Labiryncie«.” Kamena nr 13, 22 czerwca 1969, 10.
• IJK [Kamiński, Ireneusz Jan]. „INFO i obraz poczciwy.” Kamena nr 5, 9 marca 1975, 13.
• Jankowska, Małgorzata. Wideo, wideo instalacja, wideo performance w Polsce w latach 1973–1994. Historia, artyści, dzieła. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2004.
• Kacunko, Slavko. „Mogę robić lub nie robić, co chcę. Od auto-doświadczeń do eksperymentów z innymi, i z powrotem. Procesy odwracalne w instalacjach wideo Wolfa Kahlena.” Tłum. Agnieszka Kubicka-Dzieduszycka. Dostępny 4 grudnia 2019. https://wrocenter.pl/en/wolf-kahlen-video-tapes-1969-2010/.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „»Duch Labiryntu«.” Kamena nr 20, 28 września 1969, 10.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Ból Tomaszowy.” Kamena nr 11, 24 maja 1970, 12.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Działanie jako sztuka.” Kamena nr 17, 16 sierpnia 1970, 6.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Fochy, fuchy i szczypta optymizmu,” 192–196. W Sztuka w labiryncie. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1976.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Koniec flirtu.” Kamena nr 19, 10 września 1972, 10.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Niedaleko Labiryntu.” Kamena nr 15, 16 lipca 1972, 14.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Noworoczny remanent.” Kamena nr 1, 4 stycznia 1970, 10.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Oferta i co myśleć.” Kamena nr 1, 9 stycznia 1977, 4–5.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Po zjeździe plastyków.” Kamena nr 10, 19 maja 1974, 12.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Show po polsku.” Kamena nr 1, 14 stycznia 1973, 10.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Taka jest sztuka, jakie są wystawy?” Kamena nr 24, 20 października–3 grudnia 1983, 3.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „Vostell, video, malarstwo.” Kamena nr 22, 31 listopada 1976, 16.
• Kamiński, Ireneusz Jan. „W onucach intelektu.” Kamena nr 1, 13 stycznia 1985, 10.
• Kluszczyński, Ryszard W. „Mechaniczna wyobraźnia – kreatywność maszyn. Warsztat Formy Filmowej (1970-1977).” W Warsztat Formy Filmowej 1970-1977, red. Ryszard W. Kluszczyński, 9–51. Warszawa: CSW Zamek Ujazdowski, 2000.
• Kluszczyński, Ryszard W. „Początki i rozwój sztuki video w Polsce.” W Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, 101–112. Warszawa: Instytut Kultury, 1998.
• Kołodrubiec, Janusz. Nowe medium sztuki – video. Łódź: Art Forum, 1980.
• Krajewski, Piotr. „Klocki do dziejów sztuki medialnej w Polsce.” W Polska sztuka wideo, red. Halina Kuśmirek, Roman Bromboszcz, Sławomir Sobczak, i Tomasz Wendland, 8–29. Poznań: IF Museum Inner Spaces, Stowarzyszenie Kontekst Sztuki, 2006.
• Kuśmirek, Halina. „Ukryta dekada. Zarys historii polskiej sztuki wideo w latach 1985–1993.” W Ukryta dekada. Polska sztuka wideo 1985–1993, red. Piotr Krajewski i Violetta Kutlubasis-Krajewska, 11–57. Wrocław: Fundacja WRO Centrum Sztuki Mediów, 2010.
• Kuźmicz, Marika. Historia wideo lat 70. w Polsce. Warszawa: Fundacja Arton, 2016. Dostępny 29 lipca 2020.
• http://repozytorium.fundacjaarton.pl/index.php?action=view/object&objid=3696&tagid=1547&lang=pl.
• Kuźmicz, Marika. Kilka przeczuć oraz wiele drobnych naruszeń. Archiwum Jolanty Marcolli. Dostępny 10 lipca 2019. http://repozytorium.fundacjaarton.pl/index.php?action=view/object&objid=2786&colid=70&catid=5&lang=pl.
• Kuźmicz Marika, red., Laboratorium Technik Prezentacyjnych. Warszawa: Fundacja Arton, 2020.
• Kuźmicz Marika, red., Paweł Kwiek. Fotografia, film, wideo. Warszawa: Fundacja Arton, 2013.
• Kwiek, Przemysław, i Zofia Kulik. „Lublin 5 XII–7 XII 84 r. Nurt intelektualny w sztuce polskiej po II wojnie światowej.” Rękopis, archiwum KwieKulik.
• Le Grice, Malcolm. „Film Experiment in Poland.” Studio International no. 2 (1977): 132–134.
• Leszkowicz, Paweł. „Sztuka a płeć. Szkic o współczesnej sztuce polskiej.” Magazyn Sztuki nr 2 (1999): 86–104.
• Leśniewska, Anna Maria. „Kalendarium,” 70–190. W Antoni Mikołajczyk. Przestrzeń światła, red. Anna Maria Leśniewska. Warszawa: Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego, Odział Muzeum Narodowego w Warszawie, 1998. Kat. wyst.
• [Ireneusz J. Kamiński ?]. „Magnetowid tworzywem sztuki.” Kamena nr 7, 8 kwietnia 1973, 2.
• Marcolla, Jolanta. „Scenariusze artystycznych realizacji w zapisie video.” Maszynopis, 2.07.1975. Dostępny 15 sierpnia 2019. http://repozytorium.fundacjaarton.pl/index.php?action=view/object&objid=3276&colid=76&catid=5&lang=pl.
• Marcolla, Jolanta. „Badanie aktywności struktury wizualnej przekazu telewizyjnego dla potrzeb reklamy i propagandy.” maszynopis, praca magisterska zrealizowana pod kierunkiem prof. Leszka Kaćmy w Pracowni Działań i Struktur Wizualnych, Katedra Wiedzy Wizualnej, PWSSP we Wrocławiu, Wrocław 1974.
• Markowska, Anna. „Trzeba przetrzeć tę szybę. Powikłane dzieje wrocławskiej Galerii Sztuki Najnowszej (1975–1980) w Akademickim Centrum Kultury Pałacyk.” W Galeria Sztuki Najnowszej. Awangarda nie biła braw, cz. 1, red. Anna Markowska, 22–133. Wrocław: Muzeum Współczesne Wrocław, 2014.
• Markowska, Anna. „Z Wrocławia do Lublina, nocnym pociągiem, w epoce blu.” Komputeropis.
• Mechelen, Marga van. De Appel. Performances, Installations, Video, Projects, 1975–1983. Amsterdam: De Appel, 2006.
• Męderowicz, Jolanta i Andrzej Mroczek, red. Galeria Labirynt 1974–1994. Lublin: BWA w Lublinie, 1995.
• Mroczek, Andrzej. „Sztuka innego obszaru.” W Labirynt, red. Andrzej Mroczek. Lublin: BWA w Lublinie, 2004. Kat. wyst.
• „Nurt intelektualny w sztuce polskiej po II wojnie światowej. Fotografia, film, video – lista (opracowanie Józef Robakowski).” Maszynopis, 1984, archiwum Galerii Wymiany.
• Piątkowski, Franciszek. „Jaka jest sztuka – takie są wystawy. Rozmowa z Andrzejem Mroczkiem, dyrektorem Biura Wystaw Artystycznych.” Sztandar Ludu nr 250, 28 października 1983, 6.
• Przesmycka, Maria. „O plastyce lubelskiej. Rozmowa z prezesem Zarządu Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków – Andrzejem Kołodziejkiem.” Sztandar Ludu nr 27, 1–2 lutego 1975, 6.
• Robakowski, Józef. Stan świadomości / The State of Consciousness 1970–1980. Amsterdam 1980. ksero, wydawnictwo bezdebitowe, archiwum Galerii Wymiany.
• Ronduda, Łukasz. „Analityczna sztuka wideo lat 70. na przykładzie twórczości Wojciecha Bruszewskiego, Pawła Kwieka, Janusza Szczerka.” W Polska sztuka wideo, red. Halina Kuśmirek, Roman Bromboszcz, Sławomir Sobczak i Tomasz Wendland, 48–61. Poznań: IF Museum Inner Spaces, Stowarzyszenie Kontekst Sztuki, 2006.
• Samosionek, Tomasz. „Sztuka video w Polsce.” Maszynopis, praca mgr napisana pod kierunkiem ad. Józefa Robakowskiego na Wydziale Operatorskim i Realizacji Telewizyjnej, Łódź 1989.
• Samosionek, Tomasz. Videoart. Sztuka video w Polsce 1973–1985. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi, 2021.
• Siatka, Krzysztof. Neoawangarda w Krakowie. Lata siedemdziesiąte. Kraków: Universitas, 2021.
• Stanisławski, Leszek. „Transmisja ze wschodu słońca.” Tak i nie nr 26, 29 czerwca 1984, 4.
• Stawecki, Marian Adam. „Sympozjum i co dalej?” Sztandar Ludu nr 303, 21 grudnia 1984, 6.
• Stepken, Angelika i Ewa Partum, „Monografia twórczości Ewy Partum.” W Ewa Partum, red. Aneta Szyłak, Berenika Partum, i Ewa Małgorzata Tatar, 122–183. Gdańsk: Instytut Sztuki Wyspa & Fundacja Wyspa Progress, 2012–2013.
• Video art. Lublin: Galeria Labirynt, 1976. Kat. wyst.
• Wasiak, Patryk. Kontakty między artystami wizualnymi z Polski, Węgier, Czechosłowacji i NRD w latach 1970-1989. Warszawa: IPN, 2019.
• Wróbel, Karolina. „Nie takie wideo straszne czyli szkice do historii sztuki wideo w Polsce.” Quart nr 3 (2010): 53–73.
• Wróbel, Karolina. „Polska sztuka wideo 1989–1995.” Maszynopis, praca magisterska napisana pod kierunkiem dr hab. Anny Markowskiej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
• z. „Lubelska Wenus.” Sztandar Ludu nr 77, 1 kwietnia 1974, 7.
• Zagrodzki, Janusz. „Wojciech Bruszewski (8 marca 1947–6 września 2009). Kalendarium działań artystycznych.” W Wojciech Bruszewski. Fenomeny percepcji, red. Janusz Zagrodzki, i Elżbieta Fuchs, 32–253. Łódź: Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2010. Kat. wyst.
• Zając, Bartosz. „Cogito ergo video – audiowizualny esej w dobie elektronicznych i cyfrowych obrazów.” W Wideo w sztukach wizualnych, red. Ryszard W. Kluszczyński i Tomasz Załuski, 123–154. Łódź, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, 2018.
• Załuski, Tomasz. „Infermental. Pierwszy międzynarodowy magazyn na kasetach wideo (1981–1991).” W Wideo w sztukach wizualnych, red. Ryszard W. Kluszczyński, i Tomasz Załuski, 205–246. Łódź, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, 2018.

Identifiers

DOI

10.32020/ArtandDoc/27/2022/15

Biblioteka Nauki

2170560