Wybrane problemy związane z definicją groźby bezprawnej (art. 115 § 12 Kodeksu karnego)

• Authors: Krzysztof Kmąk

Title variants

EN

Selected problems related to the definition of unlawful threat (Article 115 § 12 of the Criminal Code)

Abstracts

EN

The purpose of this paper is a critical analysis of Article 115 § 12 of the Penal Code, which defines an unlawful threat. Reference to Article 190 of the Penal Code causes that the formula of unlawful threat is too narrow, because it does not include the threat of committing a contravention against person or against this person’s immediate family member and the threat of committing a crime against other entities. The current regulation raises doubt about concept of “criminal proceeding”, which requires clarification. De lege lata only an unlawful threat in the form of a threat under Article 190 of the Penal Code requires the fear of threat. If the fear does not arise, responsibility for attempting a crime is possible. The above conclusions require a legislative change of Article 115 § 12 of the Penal Code, because this provision is dysfunctional in many cases.

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza art. 115 § 12 k.k., który definiuje groźbę bezprawną. Odesłanie do art. 190 k.k. powoduje, że zakres pojęcia „groźby bezprawnej” jest za wąski, ponieważ nie obejmuje groźby popełnienia wykroczenia na szkodę zagrożonego lub jego osób najbliższych, a także groźby popełnienia przestępstwa na szkodę innych podmiotów. Obecna regulacja wywołuje wątpliwości w zakresie pojęcia „postępowania karnego”, co wymaga doprecyzowania. De lege lata tylko groźba bezprawna w formie groźby z art. 190 k.k. wymaga wystąpienia obawy spełnienia groźby, ale w przypadku niewystąpienia tej obawy możliwa jest odpowiedzialność za usiłowanie przestępstwa. Powyższe wnioski nakazują postulować zmianę legislacyjną art. 115 § 12 k.k., ponieważ jest on w wielu przypadkach dysfunkcjonalny.

Keywords

PL

prawo karne; groźba bezprawna; groźba karalna; usiłowanie; skutek

EN

penal law; unlawful threat; punishable threat; attempting; consequence

• Publisher: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości
• Journal: Prawo w Działaniu
• Year: 2022
• Issue: 51

Dates

published

2022

Contributors

author

Krzysztof Kmąk

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
• Prokuratura Rejonowa Kraków – Śródmieście Wschód

• https://orcid.org/0000000271731076

References

• Berent M., Filar M., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
• Bojarski J., Górniok O., Komentarz do art. 115, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
• Bojarski T., Michalska-Warias A., Piórkowska-Flieger J., Szwarczyk M., Komentarz do art. 115, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
• Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Mozgawa M., Komentarz do art. 115 § 12, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022.
• Ćwiąkalski Z., Komentarz do art. 255, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
• Ćwiąkalski Z., Komentarz do art. 264, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
• Daniluk P., Komentarz do art. 115, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2021.
• Daniluk P., Wzbudzenie w zagrożonym uzasadnionej obawy spełnienia groźby w konstrukcji groźby bezprawnej, Prokuratura i Prawo 2018, nr 1.
• Filar M., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2005.
• Filar M., Komentarz do art. 191, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2005.
• Giezek J., Komentarz do art. 115 § 12, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
• Górniok O., Komentarz do art. 115 § 12, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2005.
• Gruszecka D., Komentarz do art. 264, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
• Herzog A., Komentarz do art. 264, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2021.
• Hypś S., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2021.
• Kardas P., Komentarz do art. 18, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
• Kosonoga J., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2021.
• Królikowski M., Sakowicz A., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
• Królikowski M., Wojciechowska J., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, red. A. Wąsek, Warszawa 2010.
• Lachowski J., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz,red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
• Lachowski J., Komentarz do art. 191, [w:] Kodeks karny. Komentarz,red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
• Majewski J., Komentarz do art. 115 § 12, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
• Majewski J., Komentarz do art. 115 § 20, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
• Majewski J., O wybranych pojęciach odpowiedzialności karnej, [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 2, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
• Michalska-Warias A., Groźba bezprawna jako ustawowe znamię przestępstwa zgwałcenia, Ius Novum 2016, nr 1.
• Michalska-Warias A., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
• Michalska-Warias A., Komentarz do art. 191, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
• Michalska-Warias A., Komentarz do art. 264, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
• Mozgawa M., Komentarz do art. 191, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022.
• Mozgawa M., Komentarz do art. 245, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2022.
• Mozgawa M., Przestępstwa przeciwko wolności, [w:] System Prawa Karnego, t. 10, Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.
• Nawrocki M., Definicje legalne w kodeksie karnym, Państwo i Prawo 2017, nr 9
• Nazar-Gutowska K., Groźba bezprawna w polskim prawie karnym, Warszawa 2012.
• Nazar-Gutowska K., Problem usiłowania przy przestępstwie groźby karalnej, [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
• Piórkowska-Flieger J., Komentarz do art. 245, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
• Raglewski J., Komentarz do art. 116, [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
• Raglewski J., Relacja pojęć „przestępstwo” – „przestępstwo skarbowe” oraz „wykroczenie” – „wykroczenie skarbowe” w polskim systemie prawa karnego materialnego, Prokuratura i Prawo 1998, nr 5.
• Saługa P., Sposoby wyodrębniania definicji legalnych, Państwo i Prawo 2008, nr 5.
• Siwek K., Przestępstwo podżegania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23.02.2016 r., WA 22/15, Przegląd Sądowy 2018, nr 5.
• Siwek K., W sprawie skutkowego charakteru przestępstwa znęcania się, Prokuratura i Prawo 2018, nr 11.
• Szewczyk M., Wojtaszczyk A., Zontek W., Komentarz do art. 245, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
• Wiak K., Komentarz do art. 245, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2021.
• Wojtaszczyk A., Wróbel W., Zontek W., Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, [w:] System Prawa Karnego, t. 8, Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, red. L. Gardocki, Warszawa 2018.
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013.
• Zawłocki R., Komentarz do art. 115, [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do artykułów 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
• Zgoliński I., Komentarz do art. 245, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2012.
• Zoll A., Komentarz do art. 190, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
• Zoll A., Komentarz do art. 191, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.

Identifiers

DOI

10.32041/pwd.5108

Biblioteka Nauki

2171601