Dobro małoletniego pokrzywdzonego a realizacja prawa do obrony – rozważania na kanwie sądowej praktyki ustanawiania obrońcy w fazie in rem w celu przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego

• Authors: Mateusz Kosmowski

Title variants

EN

The well-being of the minor victim and the exercise of the right to defence – considerations on the basis of the judicial practice of appointing a defence lawyer in the in rem phase to interrogate the minor victim

Abstracts

EN

The article presents the practice, followed by common courts and noticed by the Supreme Court, of appointing a defence counsel at in rem proceedings for a person who is not yet charged and absent from criminal proceedings as well as for de facto suspect, ordered to allow such a counsel to participate in the interrogation of a minor victim in accordance to Article 185a of the Code of Criminal Procedure. The Polish Code of Criminal Procedure provides for the absence of a defence counsel during the first interrogation as one of the grounds for repeating the interrogation of a minor victim. The author analyses the practice described above in the context of the doctrinal construction of the defence counsel in Polish criminal procedural law, as well as the institution of a non-party’s attorney and also tries to place it in the context of international regulations, including the standards of the right to defence arising from Directive 2013/48/UE and set out in the case law of the European Court of Human Rights.

PL

Artykuł przedstawia stosowaną przez sądy powszechne, a dostrzeżoną przez Sąd Najwyższy, praktykę ustanawiania obrońcy na etapie postępowania in rem, dla osoby jeszcze niebędącej oskarżonym i nieobecnej w postępowaniu karnym, jak również osoby podejrzanej, w celu umożliwienia takiemu obrońcy wzięcia udziału w przesłuchaniu małoletniego pokrzywdzonego w trybie art. 185a Kodeksu postępowania karnego. Polski Kodeks postępowania karnego jako jedną z przesłanek powtórzenia przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego przewiduje nieobecność obrońcy w trakcie pierwszego przesłuchania. Autor pochyla się nad opisaną wyżej praktyką w kontekście doktrynalnej konstrukcji obrońcy w polskim prawie karnym procesowym oraz instytucji pełnomocnika osoby niebędącej stroną, a także stara się usytuować ją w kontekście uregulowań międzynarodowych, w tym standardów prawa do ochrony wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE oraz wyznaczonych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Keywords

PL

postępowanie karne; małoletni pokrzywdzony; prawo do obrony; obrońca; postępowanie przygotowawcze in rem

EN

criminal proceedings; minor victim; right to defence; defence counsel; preparatory proceedings in the case

• Publisher: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości
• Journal: Prawo w Działaniu
• Year: 2022
• Issue: 53
• Pages: 195-210

Dates

published

2023

Contributors

author

Mateusz Kosmowski

• https://orcid.org/0000000222674888

References

• Baj A., Czy osoba podejrzana jest stroną postępowania przygotowawczego?, Prokuratura i Prawo 2016, nr 10.
• Cieślak M., Doda Z., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie postępowania karnego (I półrocze 1974 r.), Palestra 1975, nr 3.
• Cieślak M., Polska procedura karna, Warszawa 1974.
• Cieślak M., Sytuacja prawna obrońcy w świetle nowego ustawodawstwa polskiego, Palestra 1969, nr 8.
• Eichstaedt K., [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2022.
• Grzegorczyk T, Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Łódź 1988.
• Grzegorczyk T., Pozycja obrońcy w procesie karnym, Palestra 1979, nr 4.
• Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. P. Hofmański, Warszawa 1998.
• Kierska M., Prawo do przesłuchania świadków oskarżenia w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Palestra 2017, nr 6.
• Koper R., Prawo do obrony osoby podejrzanej, Prokuratura i Prawo 2016, nr 2.
• Kruszyński P., Stanowisko prawne obrońcy w procesie karnym, Białystok 1991.
• Kulesza C., Radca prawny jako pełnomocnik w postępowaniu karnym skarbowym, Radca Prawny 2001, nr 3.
• Kulesza C., Skutki nieefektywnej reprezentacji procesowej oskarżonego w postępowaniu karnym – standard europejski i prawo polskie, [w:] Skutki czynności procesowych w świetle standardów europejskich, red. D. Gil, Lublin 2014.
• Kwapisz K., Ustawa o radcach prawnych. Komentarz, Warszawa 2011.
• Sobolewski Z., Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo ipsum accusare tenetur), Warszawa 1982.
• Stefański R.A., Komentarz do art. 87, [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–166, red. S. Zabłocki, Warszawa 2017.
• Stefański R.A., Pełnomocnik w procesie karnym, Prokuratura i Prawo 2007, nr 2.
• Stefański R.A., Prawo do obrony osoby podejrzanej, [w:] Z problematyki funkcji procesu karnego, red. T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2013.
• Steinborn S., Wąsek-Wiaderek M., Moment uzyskania statusu biernej strony postępowania karnego z perspektywy konstytucyjnej i międzynarodowej, [w:] Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego, red. M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewska-Kraczkowska, B. Bieńkowska, Warszawa 2015.
• Śliwiński S., Proces karny. Zasady ogólne, Warszawa 1948.
• Tęcza-Paciorek A., Pojęcie osoby podejrzanej i jej uprawnienia, Prokuratura i Prawo 2011, nr 11.
• Vitkauskas D., Dikov G., Ochrona prawa do rzetelnego procesu w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, Strasburg 2012.
• Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Kraków 2006.
• Wróbel P., Prawo do obrony osoby podejrzanej w polskim procesie karnym, Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM 2017, nr 7.
• Zagrodnik J., [w:] Proces karny, red. K. Marszał, J. Zagrodnik, Warszawa 2019.
• Zagrodnik J., Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym i karnym skarbowym, Warszawa 2020.

Identifiers

DOI

10.32041/pwd.5310

Biblioteka Nauki

2188114