Exceptions to the Application of the Rule Testis Unus Testis Nullus in the Canonical Process

• Authors: Karol Adamczewski

Title variants

PL

Wyjątki w stosowaniu zasady testis unus testis nullus w procesie kanonicznym

Abstracts

EN

Canon 1573 of the 1983 Code of Canon Law confirms the validity of the evidentiary rule testis unus testis nullus in the canonical process. However, the requirement of two concurring witnesses is not absolute. The legislator provided for two exceptions. The first one is the deposition by a qualified witness concerning matters carried out ex officio. The second exception is when the circumstances of things or persons suggest otherwise. These are objective circumstances that reasonably make the judge to believe that the deposition of a single witness in the case can be accepted and that it can amount to full proof. The author takes a closer look at these two exceptions, with a special focus on their historical aspect, the jurisprudence, and the canonical case-law.

PL

Kan. 1573 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. potwierdza obowiązywanie dowodowej zasady testis unus testis nullus w procesie kanonicznym. Niemniej wymóg dwóch zgodnych świadków nie ma charakteru absolutnego. Ustawodawca wskazał dwa wyjątki. Pierwszym jest zeznanie świadka kwalifikowanego złożone w związku ze sprawowanym urzędem. Drugim sytuacja, gdy okoliczności rzeczy lub osób sugerują inaczej. Są to obiektywne okoliczności, które kreują w racjonalny sposób przekonanie sędziego tak, że uzasadnione jest przyjęcie w sprawie zeznania jednego świadka zwykłego i nadanie mu waloru pełnego dowodu. Niniejszy artykuł stanowi analizę wspominanych dwóch wyjątków z uwzględnieniem ich aspektu historycznego i odwołaniem do jurysprudencji oraz judykatury kanonicznej.

Keywords

PL

świadek kwalifikowany; okoliczności rzeczy i osób; pojedyncze świadectwo; testis unus testis nullus

EN

qualified witness; circumstances of persons and things; single testimony; testis unus testis nullus

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2023
• Volume: 18
• Issue: 20 (1)
• Pages: 9-22

Dates

published

2023

Contributors

author

Karol Adamczewski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000312944458

References

• Adamczewski, Karol K. 2022. Biblijne i rzymskie korzenie procesowej zasady testis unus testis nullus. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Arroba Conde, Manuel J. 2006. Diritto processuale canonico. Roma: Ediurcla.
• Bettetini, Andrea. 2019. Iustitia et Fides. Studi di diritto canonico processuale e matrimoniale. Torino: G. Giappichelli.
• Chiappetta, Luigi. 1986. Dizionario del Nuovo Codice di Diritto Canonico. Prontuario teorico-pratico. Napoli: Edizioni Dehoniane.
• Dappa, Rafał. 2016. “Dowód ze świadka jedynego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Teologia Młodych 5:25-33.
• Del Amo, León. 2011. “Dowody.” In Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, edited by Piotr Majer, 1147-190. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Fąka, Marian. 1978. Normy ogólne kanonicznego procesu sądowego. Cz. II. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Grabowski, Ignacy. 1927. Prawo kanoniczne według nowego kodeksu. Wydanie drugie, poprawione i znacznie rozszerzone. Lwów: Nakł. Tow. Bibljoteka Religijna im. X. Arcyb. Bilczewskiego.
• Grzywacz, Jerzy. 1985. “Moc dowodowa zeznań świadków według nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 32, no 5:19-53.
• Karłowski, Kazimierz. 1964. “Z praktyki sądowej: zeznania świadków.” Prawo Kanoniczne 7, no 1-2:387-98.
• Leszczyński, Grzegorz. 2000. “Oświadczenie stron, jako środek dowodowy w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Prawo Kanoniczne 43, no 1-2:107-21.
• Mierzejewski, Krzysztof. 2013. “Poszukiwanie prawdy obiektywnej a pewność moralna sędziego w kanonicznym procesie małżeńskim.” Prawo Kanoniczne 56, no. 1:137-52.
• Milotić, Ivan. 2019. “Testis unus testis nullus u rimsko-kanonskom i važećem kanonskom postupku.” Bogoslovska Smotra 89, no. 4:837-59.
• Myrcha, Alfons M. 1936. Dowód ze świadków w procesie kanonicznym. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Papale, Claudio. 2021. Delicta reservata. 130 casi giuridici. Roma: Urbaniana University Press.
• Pawluk, Tadeusz. 1990. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. IV: Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Pinto, Pio V. 2001. Corpus Iuris Canonici. Vol 1: Commento al Codice di Diritto Canonico. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• Rozkrut, Tomasz. 2015. “Komentarz do kan. 1675-1678 MIDI, art. 10-11 Ratio.” In Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, edited by Piotr Skonieczny, 89-121. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
• Sztychmiler, Ryszard. 2007. “Proces sporny.” In Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. V: Księga VII. Procesy, edited by Józef Krukowski, 123-450. Poznań: Pallottinum.
• Tomasz z Akwinu. 2016. Traktat o sprawiedliwości. Summa teologii, II-II, q. 57-80. Translated by Włodzimierz Galewicz. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
• Zilletti, Ugo. 1963. “Sul valore probatorio della testimonianza nella cognito extra ordinem.” Studia et Documenta Historiae et Iuris 29:124-50.
• Zuanazzi, Ilaria. 2011. “La prova della simulazione del matrimonio canonico con particolare riferimento all’esclusione del bonum prolis e del bonum coniugum.” In La prova della nullità matrimoniale secondo la giurisprudenza della Rota Romana, edited by Associazione Canonistica Italiana, 197-228. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

Identifiers

DOI

10.32084/bsawp.5306

Biblioteka Nauki

20678950