Prawo do równego traktowania a dyskryminacja religijna

• Authors: Helena Pietrzak

Title variants

EN

Right to Equal Treatment and the Question of Religious Discrimination

Abstracts

EN

Apart from conceptual aspects and the analysis of the (national and Community) judicature, this article focuses on two questions: (1) the hierarchy of equality, including the “progressive interpretations” of the Community legislation, which have caused potential conflicts between the Community law and the national law (in particular constitutional law), and (2) the affirmative (in particular procedural law) actions whose scope and nature consistently derogates from the rights of individuals, including the right to equal treatment. The elimination of the principle of proportionality in respect of the basic human rights generates inconsistency of the law as 183 well as hierarchical divisions of individuals into groups or classes subject to unequal treatment those who enjoy legal protection and those who are excluded from it. It is a fairly common aspect of the affirmative actions in question. This article discusses the titular right to equal treatment, including the assessment of how this right is exercised and protected in substantive and procedural law, in view of the common practice of religious discrimination (against Christians).

PL

Oprócz aspektów pojęciowych i analizy orzecznictwa (krajowego i UE) przedmiotem niniejszego opracowania są kwestie: hierarchii równości, w tym „progresywne interpretacje” ustawodawstwa wspólnotowego, które stały się podstawą potencjalnych konfliktów między prawem UE a prawem krajowym (szczególnie w zakresie konstytucyjnym). W zakresie analizy skoncentruje się również na działaniach afirmatywnych (szczególnie prawno-procesowych), których obszar i charakter powszechnie deroguje prawa podmiotowe, a więc także prawo do równego traktowania. Eliminacja towarzyszącej podstawowym prawom człowieka zasady proporcjonalności, generuje zarówno niespójność prawa, jak i podziały hierarchiczne podmiotów na grupy, czy klasy ważniejsze i mniej ważne (chronione i zwolnione z ochrony prawnej). Stanowi zatem dość powszechny czynnik przedmiotowych działań afirmatywnych. Zakres artykułu swoją treścią koncentruje się na tytułowym prawie do równego traktowania, w tym ocenie realizacji tego prawa w aspekcie materialno-procesowym wobec powszechnych praktyk wynikających z dyskryminacji religijnej (religii chrześcijańskiej).

Keywords

EN

equality; discrimination; right to equal treatment; religious discrimination; monotheistic religion

PL

równość; dyskryminacja; prawo do równego traktowania; dyskryminacja religijna; religia monoteistyczna

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2020
• Volume: 15
• Issue: 17 (2)
• Pages: 161-183

Dates

published

2020

Contributors

author

Helena Pietrzak

• Katedra Prawa Wyznaniowego i Konkordatowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000312608139

References

• Barcz, Jan. 2010. Traktat z Lizbony. Podstawy Prawne Unii Europejskiej. Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersje skonsolidowane) wraz z protokołami i deklaracjami. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Ustawy dotyczące członkostwa Polski w UE. Wprowadzenie, wybór i opracowanie, red. i oprac. Jan Barcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo.
• Duda, Maciej. 2016. Przestępstwa z nienawiści. Studium prawnokarne i kryminologiczne. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
• Filar, Marian. 1998. „Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania.” W Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, z. 18, red. Marian Filar, i Wojciech Radecki, 71-96. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. Departament Kadr i Szkolenia.
• Hucał, Michał. 2012. Ochrona wolności sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Hypś, Sławomir. 2012. „Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania.” W Prawo karne, red. Alicja Grześkowiak, 331-41. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Jędrejek, Grzegorz, i Tadeusz Szymański. 2002. „Prawna ochrona uczuć religijnych w Polsce (Próba oceny dotychczasowych rozwiązań, czyli o rozdźwięku pomiędzy literą prawa a jego aplikacją).” Studia z Prawa Wyznaniowego 5:171-202.
• Kamiński, Ireneusz C. 2010. „Wolność myśli, sumienia i wyznania w orzecznictwie ETPCz za lata 2008-2009.” Europejski Przegląd Sądowy 11:33-39.
• Kofta, Mirosław, red. 2004. Myślenie stereotypowe i uprzedzenia: mechanizmy poznawcze i afektywne. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
• Koredczuk, Józef. 2018. „Specyfika postępowania dowodowego w przypadku przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania na podstawie Kodeksu postępowania karnego z 1997 roku.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 10:255-66.
• Kotas, Sławomira, i Barbara Lewandowska. 2017. Ochrona uczuć religijnych a wolność wypowiedzi. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
• Kozłowska-Kalisz, Patrycja. 2018. Komentarz do KK. Warszawa: LEX. Kruczoń, Erwin. 2011. „Przestępstwo obrazy uczuć religijnych.” Prokuratura i Prawo 2:38-59.
• Lach, Arkadiusz. 2018. Komentarz do KK. Warszawa: LEX.
• Makarska, Małgorzata. 2005. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Kodeksie karnym z 1997 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Mierzwińska-Lorencka, Joanna. 2020. Kodeks postępowania karnego. Komentarz do nowelizacji 2019. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Mozgawa, Marek. 2018. Komentarz do KK. Warszawa: LEX.
• Mozgawa, Marek, i Magdalena Budyn-Kulik, red. 2019. Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 9. Warszawa: Wolter Kluwer Polska.
• Nowicki, Marek A. 2010. Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Oczkowski, Tomasz. 2018. Komentarz do KK. Warszawa: LEX.
• Paprzycki, Lech K. 2008. „Rzetelność postępowania przyspieszonego.” W Skargowy model procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi, red. Anna Gerecka-Żołyńska, Piotr Górecki, Hanna Paluszkiewicz, i in., 295-305. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Pietrzak, Helena. 2013. Prawo do ustalenia tożsamości w polskim porządku prawnym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Poniatowski, Michał. 2012. „Dyskryminacja ze względów religijnych w zakresie zatrudnienia i pracy w kontekście art. 194 polskiego Kodeksu Karnego z 1997 r.” Studia Redemptorystowskie 10:460-75.
• Sadłoń, Wojciech. 2018. „Wolność religijna w parafiach katolickich w Polsce w latach 2012-2014. Raport z badań.” W Wolność religijna. Wybrane zagadnienia, red. Waldemar Cisło, Marcin Olszówka, i Wojciech Sadłoń, 224-38. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
• Sadłoń, Wojciech, i Beata Wesołowska. 2019. Wolność religijna w Polsce. Raport statystyczny. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC im. Witolda Zdaniewicza.
• Sakowicz, Andrzej, red. 2020. Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Wyd. 9. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Sobczak, Jacek. 2017. „Język nienawiści w kampaniach wyborczych.” Przegląd Wyborczy. Biuletyn Informacyjny 4-6.
• Sobczak, Jacek, i Witold Sobczak. 2012. „Ograniczanie człowieka w jego prawach ze względu na przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 1:67-96.
• Sztompka, Piotr. 2002. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Świecki, Dariusz, red. 2020. Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1-2. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Wencel, Wojciech. 2011. „Dowodzenie w sprawach o dyskryminację. Możliwości i ograniczenia udowodnienia traktowania.” Analizy. Raporty. Ekspertyzy 7.
• Wojciechowska, Janina. 2001. „Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania.” W Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, red. Barbara KunickaMichalska, i Janina Wojciechowska, 71-88. Gdańsk: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Wojciechowska, Janina. 2004. „Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania.” W Kodeks karny, część szczególna. T. 1: Komentarz do artykułów 117-221, red. Andrzej Wąsek, 718-33. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Wyrozumska, Anna. 2008. „Umocnienie ochrony praw podstawowych.” W Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, red. Jan Barcz, 177- 215. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
• Zawiślak, Michał, tłum. 2018. „Wyrok Sądu Administracyjnego z Dijon w sprawie stołówek szkolnych z dnia 28 sierpnia 2017 r.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 10:289-93.
• Zgoliński, Igor. 2018. Komentarz do KK. Warszawa: LEX. Żur, Katarzyna. 2014. „Obraza uczuć religijnych w polskim prawie karnym. Wybrane zagadnienia prawne.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 6:167-78.

Identifiers

DOI

10.32084/sawp.2020.15.2-10

Biblioteka Nauki

22741641