Małżeństwo w świetle księgi pokutnej Discipulus Umbriensium

• Authors: Marek Story

Title variants

EN

Marriage in the Light of the Discipulus Umbriensium Handbook of Penance

Abstracts

EN

The article aims to show the British-Irish Church and the legal and moral problems encountered by this congregation in the light of the Discipulus Umbriensium handbook of penance written by the Bishop of Canterbury. Priests were to ensure that inappropriate behaviors of the members of the Church were eliminated through the sacrament of confession, during which the penitent was also expected to answer the questions asked by the confessor, as well as through meticulous and long-term penance. Such inappropriate behaviors included cases of plural marriage or dissolution of marriage based on mutual consent. The sacrament of confession was also an opportunity to verify if the penitents entered into marriage despite the impediment of impotence or age, and therefore entered into it in an invalid way. The handbook of penance also referred to the then very popular Pauline privilege and the circumstances in which it could be applied. It also spoke about receiving the Communion by the spouses and specific limitations and suggestions when it should be received by them as often as possible.

PL

Celem artykułu, jest ukazanie w świetle księgi pokutnej Discipulus Umbriensium Biskupa Canterbury Kościoła brytyjsko-irlandzkiego i jego problemów prawnych, jak i moralnych, które ta wspólnota napotkała na swojej drodze. Duszpasterze mieli czuwać, aby poprze spowiedź, która polegała także na odpowiadaniu przez penitenta na zadawane pytania przez spowiednika, a zwłaszcza przez nakładanie drobiazgowych i długoczasowych pokut, wyeliminować niewłaściwe postawy wśród członków Kościoła. Zdarzały się bowiem wśród nich przypadki wielożeństwa, czy też rozwiązanie małżeństwa za obopólną zgodą. Spowiedź była także okazją do zweryfikowania, czy wierni mimo przeszkody impotencji lub przeszkody wieku zawarli małżeństwo, zawierając go w sposób nieważny. Księga pokutna podejmowała również bardzo aktualne wówczas zagadnienie przywileju Pawłowego, wskazując okoliczności, kiedy wolno go aplikować. Analizowany penitencjał porusza także temat przyjmowania komunii świętej przez małżonków, wskazując pewne ograniczenia, jak i sugestie, kiedy małżonkowie powinni jak najczęściej przystępować do Stołu Pańskiego.

Keywords

PL

sakrament; małżeństwo; szafarz sakramentu; pokuta; księga pokutna; stwierdzenie nieważności

EN

sacrament; marriage; minister of the sacrament; penance; handbook of penance; declaration of invalidity

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2021
• Volume: 16
• Issue: 18 (2)
• Pages: 307-327

Dates

published

2021

Contributors

author

Marek Story

• Katedra Nauk o Państwie i Prawie, Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszowskiej Szkoły Wyższej

References

• Biniaś-Szkopek, Magdalena. 2019. „Małżeńska przeszkoda impotencji i oziębłości płciowej w świetle akt poznańskiego konsystorza z XV wieku.” Kwartalnik Historyczny 2 (126):253-81.
• Bugaj, Agnieszka. 2009. „Niemoc płciowa jako przyczyna stwierdzenia nieważności małżeństwa w wyrokach Trybunału Metropolitalnego w Warszawie wydanych w latach 1994-1999.” Seminare. Poszukiwania naukowe 26:127-41.
• Cicha, Daria. 2019. „Unieważnienie małżeństwa cywilnego a stwierdzenie nieważności małżeństwa w procesie kanonicznym – analiza porównawcza.” Kościół i Prawo 1 (8):135-56. http://dx.doi.org/10.18290/kip.2019.8.1-9
• Dzierżon, Ginter. 2015. „Jedność i nierozerwalność małżeństwa w pismach łacińskich ojców Kościoła z II i III wieku.” Ius Matrimoniale 1 (26):59-76.
• Erdö, Péter. 2008. Storia delle fonti del diritto canonico. Venezia: Marcianum Press.
• Gajda, Piotr. 2000. Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
• Góralski, Wojciech. 1987. Kościelne prawo małżeńskie. Płock: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Góralski Wojciech. 2015. „Księga XV − De laicis w Dekrecie Burcharda z Wormacji.” Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 28:59-78.
• Insadowski, Henryk. 1935. Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo. Lublin: Drukarnia Państwowa.
• Karp, Sabina. 2019. „Instytucja małżeństwa w prawie kanonicznym.” Studia Prawnicze KUL 3 (79):233-51. https://doi.org/10.31743/sp.8914
• Kieling, Michał. 2017. „Zasady ogólne dotyczące praktyk pokutnych na podstawie Libri Poenitentiale.” Vox Patrum 67:225-40.
• Krajczyński, Jan. 2004. „Nierozerwalność małżeństwa w doktrynie i ustawodawstwie Kościoła.” Ius Matrimoniale 9 (15):47-86.
• Krzywda, Józef. 2003. „Dlaczego nierozerwalność węzła małżeńskiego?” Ius Matrimoniale 8 (14):23-34.
• Kumor, Bolesław. 1973. Historia Kościoła. Wczesne średniowiecze chrześcijańskie. Cz. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kwiatkowski, Dariusz. 2012, „Rzeczywistość grzechu i praktyki pokutne w Paenitentiale Vigilanum (Albeldense).” Liturgia Sacra 1 (18):113-26.
• Leonowicz, Krzysztof. 2015, „Niedopuszczalność rozwodów w prawie kanonicznym.” Kortowski Przegląd Prawniczy 2:142-47.
• Maćkowski, Andrzej. 2008. „Przywilej Pawłowy w obowiązującym ustawodawstwie Kościoła Katolickiego.” Colloquia Theologica Ottoniana 2:117-37.
• Maj, Zuzanna. 2017. „Przeszkody małżeńskie w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.” Ius Matrimoniale 3 (28):35-60.
• Milej, Ewelina. 2016. „Przywilej Pawłowy według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku.” Kościół i Prawo 1 (18):199-213. http://dx.doi.org/10.18290/kip.2016.5.1-11
• Muszala, Andrzej. 2018. „Sposoby rozwiązywania małżeńskich kwestii «nieregularnych» w Kościele starożytnym i wczesnośredniowiecznym.” Teologia i Moralność 1 (23):141-51.
• Ozorowski, Mieczysław. 1996. „Zarys historyczny teologii małżeństwa w średniowieczu.” Studia Teologiczne 14:269-77.
• Pałęcki, Waldemar. 2012. „Nadużycia wobec Eucharystii w świetle średniowiecznych ksiąg pokutnych („Libri Poenitentiales”).” Roczniki Homiletyczno-Liturgiczne 3 (59):127-55.
• Paździor, Stanisław. 2009. Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan.1095. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Stawniak, Henryk. 2000. Niemoc płciowa jako przeszkoda do małżeństwa. Ewolucja czy zmiana koncepcji? Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Story, Marek. 2018. „Wiek wymagany do zawarcia małżeństwa w Polsce.” Administracja: teoria – dydaktyka - praktyka 3 (52):200-13.
• Subera, Ignacy. 1977. Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

Identifiers

DOI

10.32084/sawp.2021.16.2-16

Biblioteka Nauki

22446559