Realizacja zasady kontradyktoryjności w kanonicznych procesach o nieważność małżeństwa w warunkach pandemii

• Authors: Marta Greszata-Telusiewicz

Title variants

EN

Implementation of the Principle of Contradiction in Matrimonial Nullity Trial in a Pandemic

Abstracts

EN

The principle of contradiction, called also principium contradictori, is the superior goal of all process activities, it is sine qua non of any contentious trial. It’s correct content is striving for objective truth by putting forward the opposite thesis. This is expressed in the utterance of thesis A by one of the subjects, while the other subject expresses the thesis non-A. Process activity in the context of the implementation of the contradiction principle is multidimensional. Obviously, this activity, due to technical difficulties in interpersonal relations because of pandemic, may have slightly reduced dynamics. Nevertheless, this should not have an impact on the contradictional dimension of the process. In some cases, we can note some procedural nuances, which can be discussed whether they are still what they should be, or whether they are no longer what they should be. In some situations, for example, the principle of directness may be slightly modified, as the online meeting of the parties in case with a judge, with poor internet transmission, may significantly affect the lack of diligence in reaching the objective truth. Also, the lack of emotions related to a personal meeting can have a big impact on it, which should be treated as a negative side of what the pandemic reality entails. Negative emotions in interpersonal relationships are usually assessed in an unambiguous way, however, they should be viewed from a different perspective, as they can be an incentive to act. Subjects moved by some fact activate their intellect and intensify their procedural activities, and on such an occasion it is possible to extract from them more facts that may contribute to the issuance of a fair judgment.

PL

Zasada kontradyktoryjności, nazywana również zasadą sporności, jest nadrzędnym celem wszystkich działań procesowych, stanowi sine qua non każdego procesu spornego. Jej właściwą treścią jest dążenie do prawdy obiektywnej poprzez stawianie tezy przeciwnej, co wyraża się w wypowiedzeniu przez jeden z podmiotów tezy A, przy jednoczesnym wypowiadaniu przez drugi podmiot tezy nie-A. Aktywność procesowa w kontekście realizacji zasady kontradyktoryjności jest wieloaspektowa. Oczywiście ta aktywność, ze względu na zaistnienie trudności technicznych w obszarze relacji międzyludzkich z uwagi na pandemię, może mieć nieco zmniejszoną dynamikę. Niemniej jednak nie powinno to mieć wpływu na kontradyktoryjny wymiar procesu. W niektórych przypadkach możemy zauważyć pewne niuanse procesowe, o których można dyskutować, czy one jeszcze są tym, czym być powinny, czy też raczej już tym nie są. W niektórych sytuacjach na przykład zasada bezpośredniości może ulec pewnym modyfikacjom, gdyż spotkanie online stron procesowych z sędzią kościelnym, przy słabym przekazie internetowym, może w bardzo istotny sposób wpłynąć na brak staranności w dotarciu do prawdy obiektywnej. Również brak emocji związanych z osobistym spotkaniem może mieć na to duży wpływ, co należy potraktować jako negatywną stronę tego, co niesie za sobą rzeczywistość pandemiczna. Emocje negatywne w relacjach międzyludzkich są zwykle oceniane w sposób jednoznaczny, jednakże należy na nie spojrzeć z innej perspektywy, gdyż bywają one pobudką do działania. Podmioty poruszone jakimś faktem uaktywniają swój intelekt i intensyfikują swoje czynności procesowe, a przy takiej okazji można od nich wydobyć większą ilość faktów, które mogą się przyczynić do wydania sprawiedliwego wyroku.

Keywords

PL

proces kanoniczny; zasada kontradyktoryjności; pandemia

EN

canonical process; principle of contradiction; pandemic

• Publisher: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Journal: Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Year: 2021
• Volume: 16
• Issue: 18 (2)
• Pages: 65-82

Dates

published

2021

Contributors

author

Marta Greszata-Telusiewicz

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Adamowicz, Leszek. 1999. Wprowadzenie do prawa o sakramentach świętych według Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich. Lublin: Polihymnia.
• Bonvenuti, Francesco. 1961. „Contraddittorio (dir. amministr.).” W Enciclopedia del diritto, t. 9, 738. Roma: Giuffrè.
• Cales Otero, Francisco. 1979. „Contradicción.” W Gran Enciclopedio Rialp, t. 4, 389-91. Madrid: Ediciones Rialp.
• Dzięga, Andrzej. 1992. „Udział stron procesowych w ustaleniu formuły sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa.” Ius Matrimoniale 3:158-63.
• Dzięga, Andrzej. 1994. Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa. Warszawa: Oficyna Kalamus.
• Dzięga, Andrzej. 1999. „Zadania procesowe obrońcy węzła małżeńskiego.” W Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia, red. Andrzej Dzięga, t. 1, 23-40. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Fąka, Marian. 1978. Normy ogólne kanonicznego procesu sądowego. Cz. 2. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Góralski, Wojciech. 2000. Kanoniczne prawo małżeńskie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris.
• Greszata, Marta. 2002. „Pojęcie cytacji i notyfikacji w świetle norm VII Księgi Kodeksu Prawa Kanonicznego.” Prawo – Administracja – Kościół 9, nr 1:149-66.
• Greszata, Marta. 2003a. Litispendencja w procesie kanonicznym. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Greszata, Marta. 2003b. „Problem kontradyktoryjności w kanonicznym postępowaniu o nieważność małżeństwa.” W Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia, red. Andrzej Dzięga, i Mirosław Wróbel, t. 3, 239-58. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Greszata, Marta. 2004. „Istota litis contestatio w procesie kanonicznym.” Roczniki Nauk Prawnych 14, z. 2:137-59.
• Greszata, Marta. 2008. Iudicium cum principiis. Kodeksowa weryfikacja wybranych zasad procesowych w kanonicznych sprawach o nieważność małżeństwa. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Greszata-Telusiewicz, Marta. 2019. Salus animarum jako istota reformy procesowej Papieża Franciszka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Gręźlikowski, Janusz. 2002. Przed nami małżeństwo. Informator dla pragnących zawrzeć małżeństwo. Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
• Grzywacz, Jerzy. 1974. Promotor sprawiedliwości i jego udział w sprawach małżeńskich. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Janczewski, Zbigniew. 1995. „Właściwość trybunałów kościelnych w sprawach małżeńskich w okresie od 1917 do 1983 roku.” Prawo Kanoniczne 38, nr 3-4:165-204.
• Kasprzyk. Piotr. 1999. Instytucja separacji małżeńskiej w świetle ustawy z dnia 21 maja 1999 roku. Lublin–Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Kasprzyk. Piotr. 2003. Separacja prawna małżonków. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Kumaniecki, Kazimierz. 1979. Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
• Ludwikowska, Anna. 1999. System prawa Stanów Zjednoczonych. Toruń: TNOiK.
• Majer, Piotr. 2002. „Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 7 (13):167-90.
• Mądrzak, Henryk, Dariusz Krupa, i Elwira Marszałkowska-Krześ. 1997. Postępowanie cywilne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Miszewski, Wacław. 1946. Proces cywilny w zarysie. Cz. 1. Warszawa–Łódź: Księgarnia Wydawnictw Prawniczych.
• Nasi, Angelo. 1961. „Contraddittorio (dir. proc. civ.).” W Enciclopedia del diritto, t. 9, 270. Roma: Giuffrè.
• Pastwa, Andrzej. 2007. Istotne elementy małżeństwa. W nurcie odnowy personalistycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Pikus, Szymon. 2002. „Sędzia kościelny w świetle zadań i uprawnień procesowych.” Prawo Kanoniczne 45, nr 3-4:279-80.
• Popiołek, Wojciech. 2000. „Separacja w prawie prywatnym międzynarodowym.” W Valeat aequitas. Księga pamiątkowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu, red. Maksymilian Pazdan, 351-61. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ramos, Francisco J. 2000. I tribunali ecclesiastici. Costituzione, organizazzione, norme processuali. Roma: Millennium.
• Rodríguez-Ocaña, Rafael. 1998. „El recurso contra el decreto de inadmisión de la demanda.” Ius Canonicum 76:483-521.
• Sobański, Remigiusz. 1991. „Czy od dekretu kolegium zatwierdzającego dekret przewodniczącego odrzucający skargę powodową przysługuje prawo rekursu do drugiej instancji?” Prawo Kanoniczne 34, nr 3-4:211-13.
• Sobański, Remigiusz. 1996. „Przyjęcie skargi o orzeczenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 1 (6-7):143-52.
• Sztychmiler, Ryszard. 2001. „Zawiązanie sporu w procesie kanonicznym.” Ius Matrimoniale 6 (12):101-25.
• Sztychmiler, Ryszard. 2007. „Część II. Proces sporny.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. 5: Księga VII. Procesy, red. Józef Krukowski, 123-315. Poznań: Pallotinum.
• Villeggiante, Sebastiano. 2003. „Ammissione del libello e contestuale citazione nelle cause di nullità matrimoniale: rilievi, critiche e proposte.” Ius Ecclesiae 3:657-690.
• Żurowski, Marian A. 1987. Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Katowice: Księgarnia Św. Jacka.

Identifiers

DOI

10.32084/sawp.2021.16.2-4

Biblioteka Nauki

22446457