Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2011 | 4 | 118-132

Article title

Mentalistyczna etyka i jej aplikacja do prawa

Content

Title variants

EN
Mentalist Ethics and Its Application in Law

Languages of publication

Abstracts

EN
This article presents a mentalist theory of ethics, developed by two young scholars, lawyers and philosophers: Matthias Mahlmann, a professor of Zurich University, and John Mikhail, a professor of Georgetown University in Washington, DC. They were inspired by Noam Chomsky, a world-famous linguist and explorer of human nature and mind, studying under his supervision in the 1990s at Massachusetts Institute of Technology (Cambridge, MA). The author focuses on the origin of mentalist ethics. Therefore Chomsky's conception of grammar is presented and his idea of a universal grammar of morality, which is further developed by Mahlmann and Mikhail. They do not stop at this point but attempt to use the results of their research in the theory and philosophy of law.
PL
W niniejszym artykule przedstawiona została koncepcja mentalistycznej etyki autorstwa dwóch młodych uczonych, prawników i filozofów, Matthiasa Mahlmanna, profesora z Uniwersytetu w Zurychu, i Johna Mikhaila, profesora z Uniwersytetu Georgtown w Waszyngtonie. Inspirację czerpali od Noama Chomsky’ego, światowej sławy językoznawcy, badacza ludzkiej natury i funkcjonowania ludzkiego umysłu, pod kierunkiem którego studiowali w latach 90. XX w. w Massachusetts Institute of Technology w Cambridge. Szczególny akcent został położony na wyjaśnienie genezy mentalistycznej etyki. Dlatego też przedstawiona została najpierw koncepcja gramatyki w systemie badawczym Noama Chomsky’ego oraz jego idea uniwersalnej gramatyki moralności, którą rozwijają M. Mahlmann i J. Mikhail. Nie poprzestają oni jednak na tym, lecz podejmują próbę zastosowania wyników swoich badań w dziedzinie teorii i filozofii prawa.

Year

Volume

4

Pages

118-132

Physical description

Dates

published
2011

Contributors

  • Katedra Teorii i Filozofii Prawa, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

  • J.P.B. Allen, H.G. Widdowson, Gramatyka a nauczanie języka, tłum. A. Kaznowska, w: J. P.B. Allen, S. Pit Corder (red.), Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. 1: Rozprawy z językoznawstwa stosowanego, red. wyd. pol. J. Rusiecki, Warszawa 1983.
  • T. Barankiewicz, Renesans filozofii umysłu w XX wieku, w: E. Śliwka (red.), Stałem się sługą Ewangelii. Księga Pamiątkowa z okazji jubileuszu 50-lecia kapłaństwa Ks. Doktora Bernarda Wodeckiego SVD, Materiały i Studia Księży Werbistów, nr 65, Pieniężno 2001.
  • N. Chomsky, Syntactic Structures, The Hague 1957.
  • N. Chomsky, Current Issues in Linguistic Theory, The Hague 1964.
  • N. Chomsky, Aspects of the Theory of Syntax, Cambridge 1965 (wyd. pol. Zagadnienia teorii składni, Wrocław 1982).
  • N. Chomsky, Cartesian Linguistics. A Chapter in the History of Rationalist Thought, New York 1966.
  • N. Chomsky, Topics in the Theory of Generative Grammar, The Hague 1966.
  • N. Chomsky, Language and Mind, New York 1968.
  • N. Chomsky, Studies on Semantics in Generative Grammar, The Hague 1972.
  • N. Chomsky, The Logical Structure of Linguistic Theory, New York 1975.
  • N. Chomsky, Language and Responsibility, New York 1979.
  • N. Chomsky, Rules and Representations, New York 1980.
  • N. Chomsky, Knowledge of Language. Its Nature, Origin, and Use, Cambridge 1984.
  • N. Chomsky, Language and Problems of Knowledge, Cambridge 1988.
  • N. Chomsky, A Minimalist Program for Linguistic Theory, Cambridge 1992.
  • N. Chomsky, Bare Phrase Structure, Cambridge 1994.
  • N. Chomsky, The Architecture of Language, New York 2000.
  • N. Chomsky, New Horizons in the Study of Language and Mind, Cambridge 2000.
  • N. Chomsky, Lingwistyka i dziedziny pokrewne: osobisty punkt widzenia, tłum. J. Szafrański, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996.
  • N. Chomsky, Koncepcje języka, tłum. G. Śpiewak, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996.
  • N. Chomsky, Spojrzenie w przyszłość: perspektywy badań nad ludzkim umysłem, tłum. A. Graff, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996.
  • M. Hauser, Moral minus: how nature designer our universal sense of right and wrong, New York 2006.
  • M. Jaworski, Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 1987.
  • H. Kardela, Z. Muszyński (red.), Noam Chomsky: inspiracje i perspektywy, Warszawa 1991.
  • A. Kość, Podstawy filozofii prawa, Lublin 2005.
  • I. Kurcz, Uniwersalna gramatyka jako model umysłu, „Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu” 2006, t. 2: Mózg i jego umysły, s. 269–290.
  • A. Lekka-Kowalik, Chomsky Noam Avram, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 2, Lublin 2001.
  • A. MacIntyre, Tomasz z Akwinu o racjonalność praktycznej i sprawiedliwości, tłum. Ł. Nysler, w: tenże, Czyja sprawiedliwość? Jaka racjonalność?, Warszawa 2007.
  • M. Mahlmann, Elemente einer ethischen Grundrechtstheorie, Baden-Baden 2008.
  • M. Mahlmann, Rationalismus in der praktischen Theorie. Normentheorie und praktische Kompetenz, Baden-Baden 2009.
  • M. Mahlmann, Rechtsphilosophie und Rechtstheorie, Baden-Baden 2010.
  • M. Mahlmann, J. Mikhail, Cognitive Science, Ethics and Law, w: Z. Bankowski (red.), Epistemology and Ontology, Stuttgart 2005.
  • J. Mikhail, Elements of Moral Cognition. Rawls’ Linguistic Analogy and the Cognitive Science of Moral and Legal Judgment, Cambridge 2010.
  • J. Potrzeszcz, Przydatność niepozytywistycznej koncepcji prawa w procesie dochodzenia do słusznego prawa przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5 (94), s. 53–70.
  • J. Potrzeszcz, Uniwersalna gramatyka moralności i prawa, „Forum Prawnicze” 2011, nr 4–5 (6–7), s. 30–45.
  • K. Rosner, Teoria języka i umysłu ludzkiego Noama Chomsky’ego i jej interdyscyplinarna doniosłość, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 1: Język i jego nabywanie. Debata między Jeanem Piagetem i Noamem Chomskim, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1995.
  • M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, t. 1, wyd. 9, Warszawa 1994.
  • S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa–Wrocław 2000.
  • S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.
  • J. Vetulani, Neurobiologiczne podstawy moralności, „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności” 2007/2008.
  • W. Zabrocki, Czy język jest wrodzony? Językoznawstwo Chomsky’ego a hipoteza natywizmu, Poznań 1990.
  • K. Zamiara, Mentalizm Noama Chomsky’ego koncepcji języka – z kulturoznawczego punktu widzenia, „Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu” 2006, t. 2: Mózg i jego umysły, s. 185–197.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
55993157

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_32084_tkp_6373
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.