Bitwa w Pradolinie Redy-Łeby. Działania bojowe sowieckich wojsk pancernych na kierunku Gdyni (6–16 marca 1945 r.)

• Authors: Kamil Anduła

Title variants

EN

Battle in Reda-Łeba Urstromtal Valley. Combat Operations of Soviet Armoured Forces towards Gdynia (6–16 March 1945)

RU

Битва в Прадолине Реды-Лебы. Боевые действия советских бронетанковых войск в направлении Гдыни (6–16 марта 1945 г.)

Abstracts

EN

The history of battles in Gdańsk Pomerania in 1945 was shaped by Soviet historiography. Relying on the source material from the Central Archives of the Ministry of Defence of the Russian Federation, the article presents the operational activities of Soviet armoured units in the outskirts of Gdynia. Of great importance for the course of the fights for Gdynia was the battle in Reda-Łeba Glacial Valley. On March 6, 1945, the units of the 2nd Belorussian Front began a rapid offensive and quickly seized Sławno, Słupsk and Lębork. Despite the high speed of the offensive, the Soviets did not manage to destroy the retreating German forces. Basing on a system of anti-aircraft defense posts, German 2nd Army units managed to stop the Soviet attack at Wejherowo and Rumia. The thopographical characteristics of Gdańsk Pomerania had a strong influence on the fights. The course and effects of the battle in the Reda-Łeba Glacial Valley forced the command of the 2nd Belorussian Front to reconsider the previous operational assumptions. As consequence of the Soviet failure in the Reda-Łeba Glacial Valley, Marshal Konstantin Rokossovsky ordered to send additional forces to fight for Gdynia. For the sake of propaganda, the Polish 1st Armoured Brigade of the Heroes of Westerplatte was also engaged in the battle, which came at a price of heavy casualties.

RU

Историю сражений в Гданьском Поморье 1945 г. упорядочила советская историография. Цель данной статьи – представить оперативную деятельность советской бронетехники в окрестностях Гдыни на основе материалов из Центрального архива Министерства обороны Российской Федерации. Сражение в Прадолине Реды-Лебы имело большое значение для хода боев за Гдыню. 6 марта 1945 г. войска 2-го Белорусского фронта перешли в насту пление, в результате которого были быстро взяты Славно, Слупск и Лемборк. Несмотря на высокую скорость атаки, советским войскам не удалось уничтожить отступающих немцев. На основе системы противовоздушной обороны частям 2-й немецкой армии удалось остановить наступление советских войск под Вейхерово и Румей. Характер территории Гданьской Померании оказал большое влияние на ход боев. Ход и последствия боя в Прадолине Реды-Лебы заставили командование 2-го Белорусского фронта изменить принятую линию поведения. Следствием неудачи советских войск в Прадолине Реды-Лебы стал приказ маршала Константина Рокоссовского о направлении дополнительных сил для борьбы за Гдыню. Из пропагандистских соображений в сражении в Прадолине Реда-Леба приняла участие 1-я бронетанковая бригада им. Героев Вестерплатте, сформированная из рядов Польской Народной Армии, что привело к большим потерям.

PL

Historia bojów na Pomorzu Gdańskim w 1945 r. została ukształtowana przez historiografię sowiecką. Celem artykułu jest przedstawienie działań operacyjnych sowieckiej broni pancernej prowadzonych na przedpolu Gdyni na podstawie materiału źródłowego z zasobu Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Duże znaczenie dla przebiegu walk o Gdynię miała bitwa w Pradolinie Redy-Łeby. 6 marca 1945 r. wojska 2 Frontu Białoruskiego rozpoczęły ofensywę, skutkiem której było szybkie opanowanie Sławna, Słupska i Lęborka. Pomimo dużej szybkości natarcia wojska sowieckie nie zdołały zniszczyć sił niemieckich. W oparciu o system stanowisk obrony przeciwlotniczej jednostki niemieckiej 2 Armii zdołały zatrzymać sowieckie natarcie pod Wejherowem i Rumią. Ważny wpływ na przebieg walk miało charakterystyczne dla Pomorza Gdańskiego ukształtowanie terenu. Przebieg i skutki bitwy w Pradolinie Redy-Łeby wymusiły na dowództwie 2 Frontu Białoruskiego zmianę przyjętych założeń. Konsekwencją sowieckiego niepowodzenia w Pradolinie Redy-Łeby był rozkaz marszałka Konstantego Rokossowskiego o skierowaniu do walki o Gdynię dodatkowych sił, co wpłynęło na przebieg działań wojennych. Ze względów propagandowych w bitwę w Pradolinie Redy-Łeby została zaangażowana 1 Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte z szeregów ludowego Wojska Polskiego, co zostało okupione dużymi stratami.

Keywords

PL

2 Front Białoruski; broń pancerna; ludowe Wojsko Polskie; Pradolina Redy-Łeby; Rumia; Konstanty Rokossowski; Wejherowo

EN

2nd Belorussian Front; armoured units; Polish People’s Army; Reda-Łeba Urstromtal Valley; Rumia; Konstantin Rokossovsky; Wejherowo

RU

2-й Белорусский фронт; бронетанковые войска; народное Войско Польское; Прадолина Реды-Лебы; Румя; Константин Рокоссовский; Вейхерово

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2020
• Volume: XXI (LXXII)
• Issue: 4 (274)
• Pages: 42-83

Dates

published

2020

Contributors

author

Kamil Anduła

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika
• Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego

• https://orcid.org/0000000225181376

References

• Русский архив: Великая Отечественная: Ставка Верховного Главнокомандования. Документы и материалы. 1945 год., t. 16 (5–4), red. В. A. Золотариeв, Москва 1999.
• Katukow M., Pancerny grot, tłum. J. Żarek, Warszawa 1976.
• Meisner H., Rok 1945 – Wspomnienia z Pomiłowa [w:] „Mój los był tylko jednym spośród wielu milionów...”. Powiat sławieński w roku 1945. Wspomnienia dawnych mieszkańców, red. J. Sroka, Sławno 2008.
• Rokossowski K., Żołnierski obowiązek, tłum. F. Czuchrowski, Warszawa 1979. Бабаджанян А. X., Дороги победы, Москва 1975.
• Anduła K., 1. Warszawska brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte na froncie (1943–1945), Warszawa 2015.
• Anduła K., Działania bojowe jednostek Armii Czerwonej w bitwie o Kołobrzeg (4–18 marca 1945 r.), „Meritum” 2018, t. X.
• Anduła K., Kaszubska pułapka, pancerne boje pod Sławnem, Słupskiem, Lęborkiem i Wejherowem, część 1, „Wojsko i Technika. Historia” 2019, nr 1; część 2, „Wojsko i Technika. Historia” 2019, nr 2.
• Anduła K., Pancerne preludium. 45. Brygada Pancerna Gwardii w bitwie o Kołobrzeg 4–7 marca 1945 roku, „Technika Wojskowa: Historia” 2017, nr 7.
• Anduła K., Udział 1 Warszawskiej Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte w walkach o Kępę Oksywską (30 marca – 5 kwietnia 1945 r.), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2012, nr 3 (241).
• Barański A., Pogorzelice, 09–10 marca 1945 r. Studium – bitwa czy potyczka?, „Biuletyn Historyczny Lęborskiego Bractwa Historycznego i Muzeum w Lęborku” 2006, nr 29.
• Bieszanow W., 1945 – rok zwycięstwa, tłum. G. Palacz, A. Palacz, Warszawa 2013.
• Боевой состав Советской Армии. Cz. V: (январь–сентябрь 1945 года), red. M. A. Гареев, Mocква 1990.
• Bölscher B., Hitlers Marine im Landkriegseinsatz: Eine Dokumentation, Norderstedt 2015.
• Butter P., Pole walki Prusy: szturm na niemiecki front wschodni 1944–1945, Poznań 2011.
• Flisowski Z., Pomorze: reportaż z pola walki, Warszawa 1978.
• Gliniecki T., Echa pancernego rajdu. Propaganda wojenna i mity wyzwoleńcze na przykładzie operacji mławsko-elbląskiej Armii Czerwonej w 1945 roku, Gdańsk 2017.
• Gliniecki T., Walki Armii Czerwonej w delcie Wisły (styczeń–maj 1945), Gdynia–Sztutowo 2019.
• Gliniecki T., Panto D., Krzywy obraz wojny. Armia Czerwona w Gdańsku i Prusach w 1945 r., Gdańsk 2019.
• Hamilton S., The Oder Front 1945, t. 2, Solihull 2014.
• Historia wielkiej wojny narodowej Związku Radzieckiego 1941–1945 w 6 tomach, t. 5: Zwycięskie zakończenie wojny z hitlerowskimi Niemcami. Klęska imperialistycznej Japonii (1945 r.), red. P. N. Pospiełow, tłum. I. Bukowski, K. Cis, J. Nowacki, Warszawa 1965.
• Husemann F., Die guten Glaubens waren: Geschichte der SS-Polizei-Division (4.SS-Polizei-Panzer-Grenadier-Division), t. 2: 1943–1945, Osnabrück 1971.
• Jarosz J., Artyleria nadbrzeżna polskiego wybrzeża, Gdynia 2018.
• Kardas M., Wybrzeże gdańskie jako pole bitwy w 1945 roku. Na obrzeżach działań wojennych frontu wschodniego [w:] Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej, red. A. Olejko, Oświęcim 2014.
• Marsz A. A., Główne cechy geomorfologiczne [w:] Pobrzeże Pomorskie, red. B. Augustowski, Wrocław–Warszawa 1984.
• Mitcham jr. S. W., Dywizje strzeleckie i lekkie. Ordre de Bataille, tłum. R. Michulec, Warszawa 2010.
• Murawski E., Bój o Pomorze: ostatnie walki obronne na wschodzie, Oświęcim 2017.
• Pagel K.-H., Der Landkreis Stolp in Pommern. Zeugnisse seiner deutschen Vergangenheit, Lübeck 1989.
• Perzyk B., Baterie przeciwlotnicze niemieckiej marynarki, 1937–1945, cz. II, „Archeologia Wojskowa” 1995, nr 6.
• Przytocki K., Warszawska Pancerna: z dziejów 1 Warszawskiej Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte 1943–1946, Warszawa 1981.
• Rutkowski, T., Adam Bromberg i „encyklopedyści”. Kartka z dziejów inteligencji w PRL, Warszawa 2010.
• Schön H., Ostsee ’45. Menschen – Schiffe – Schicksale, Stuttgart 1985.
• Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, red. M. I. Mileska, Warszawa 1998.
• Studium geograficzno-przyrodnicze i ekonomiczne województwa gdańskiego, red. J. Moniak, Gdańsk 1974.
• Великая Отечественная война 1941–1945 годов в двенадцати томах, t. 5: Победный финал. Завершающие операции Великой Отечественной войны в Европе. Война с Японией, red. Г. Н. Севостьянов, Москва 2013.
• Завьялов А. С., Калядин Т. Е., Восточно-померанская наступательная операция советских войск. Февраль–март 1945 г., Mocква 1960.
• https://forum.axishistory.com/viewtopic.php?t=89403 (dostęp 1 XII 2018 r.).
• http://tankfront.ru/ussr/mk/gvmk08.html (dostęp 18 X 2018 r.).
• http://www.fortyfikacje.eksploracja.pl/fr_markowiec.htm (dostęp 22 III 2018 r.).
• http://www.nevskye.narod.ru/2_nevskyh/bykovsky.htm (dostęp 25 X 2018 r.).

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2020.4(274).0002

Biblioteka Nauki

1916662