Pancerne preludium. Udział francuskiej broni pancernej w offensive pour la Pologne (9–14 września 1939 r.) Wstęp do zagadnienia

• Authors: Wojciech Mazur

Title variants

EN

Armoured Prelude. The Participation of French Armoured Units in the offensive pour la Pologne (9–14 September 1939). An Introduction to the Issue

DE

Gepanzertes Präludium. Beteiligung französischer Panzerwaffen an der offensive pour la Pologne (9.–14. September 1939). Eine Einführung in die Thematik

Abstracts

EN

The military action planned by the French General Staff during the spring/summer of 1939 in the event of an attack on Poland by the Third Reich, was to be relatively limited in scope. Significant forces were allocated to its implementation – including armoured units. After France entered the war on 3 September orders were issued to implement the plan. French tanks first engaged German forces on 8 September, with the proper offensive pour la Pologne starting the next morning. The well-prepared defence of the enemy, as well as the decision to disperse its own armoured forces for tactical purposes, made it impossible for the French to effectively exploit their use. The belief that the Third Reich was preparing to counterattack the French units in front of its fortifications was not conducive to the rapid progress of operations. Ultimately, the offensive pour la Pologne was cancelled by a series of orders issued on 13 and 14 September 1939. Approximately 250 French tanks had taken part in the action. The experiences gathered during the fighting were subjected to detailed analyses, which largely identified the most important problems encountered. However, overcoming these shortcomings turned out to be difficult and many of them still existed when the Third Reich invaded France on 10 May 1940.

DE

Die Kampagne, die der französische Generalstab im Frühjahr/Sommer 1939 für den Fall eines Angriffs des Dritten Reichs auf Polen plante, sollte über eine relativ begrenzte Reichweite verfügen. Für seine Umsetzung wurden umfangreiche Streitkräfte, darunter auch gepanzerte, bereitgestellt. Nachdem Frankreich am 3. September in den Krieg eingetreten war, wurde der Befehl zur Maßnahmenergreifung erteilt. Am 8. September traten die französischen Panzer zum ersten Mal gegen die Deutschen an, um am Morgen des folgenden Tages die eigentliche offensive pour la Pologne zu beginnen. Die gut vorbereitete gegnerische Verteidigung und die Entscheidung, die eigenen Panzertruppen ausschließlich zu taktischen Zwecken in großer Streuung einzusetzen, machten es unmöglich, sie wirksam zu nutzen. Der rasche Fortgang der Maßnahmen wurde auch dadurch behindert, dass in der französischen Führung zunehmend die Überzeugung vorherrschte, das Dritte Reich bereite einen Gegenangriff auf die vor den eigenen Befestigungslinien vorrückenden französischen Einheiten vor. Schließlich wurde die offensive pour la Pologne durch eine Reihe von Befehlen vom 13. und 14. September 1939 gestoppt. Insgesamt nahmen an ihr rund 250 französische Panzer teil. Die während der Kämpfe gesammelten Erfahrungen wurden einer sorgfältigen Analyse unterzogen, bei der die wichtigsten der aufgetretenen Probleme weitgehend ermittelt wurden. Die Beseitigung der festgestellten Mängel erwies sich jedoch nicht als einfach. Ein großer Teil von ihnen war bis zum Angriff des Reiches am 10. Mai 1940 von den Franzosen nicht behoben worden.

PL

Akcja, którą wiosną–latem 1939 r. francuski Sztab Generalny zaplanował w razie podjęcia przez III Rzeszę ataku na Polskę, miała mieć w założeniu relatywnie ograniczony zasięg. Do jej realizacji przeznaczono spore siły – w tym także pancerne. Po przystąpieniu Francji do wojny 3 września wydane zostały rozkazy podjęcia działań. Francuskie czołgi pierwsze akcje przeciw Niemcom podjęły 8 września, właściwą offensive pour la Pologne rozpoczynając rankiem dnia następnego. Dobrze przygotowana obrona przeciwnika oraz decyzja, by własne siły pancerne wykorzystywać w wielkim rozproszeniu, wyłącznie dla celów taktycznych, uniemożliwiły efektywne ich wyzyskanie. Szybkim postępom działań nie sprzyjało też narastające we francuskich dowództwach przekonanie, że III Rzesza sposobi się do kontrataku na wysunięte przed linie własnych fortyfikacji francuskie jednostki. Ostatecznie offensive pour la Pologne zahamowana została serią rozkazów z 13 i 14 września 1939 r. Wzięło w niej udział łącznie około 250 francuskich czołgów. Zebrane w czasie walk doświadczenia poddano drobiazgowym analizom, w znacznej mierze identyfikując najistotniejsze z napotkanych problemów. Usunięcie konstatowanych mankamentów okazało się jednak niełatwe. Z dużą ich częścią Francuzi nie zdołali się uporać do czasu uderzenia Rzeszy 10 maja 1940 r.

Keywords

PL

Offensive pour la Pologne; francuska ofensywa w Saarze 1939; francuska broń pancerna 1939; czołgi 1939

EN

Offensive pour la Pologne; French offensive in Saarland 1939; French armour 1939; tanks 1939

DE

Offensive pour la Pologne; Französische Offensive im Saarland 1939; Französische Panzerwaffen 1939; Panzer 1939

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2022
• Volume: XXIII (LXXIV)
• Issue: 1 (279)
• Pages: 48-80

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Mazur

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000235244094

References

• Bèdarida, François. La stratégie secrète de la drôle de guerre. Le Conseil Suprême Interallié: septembre 1939 – avril 1940. Paris: Presses de la Fondation nationale des sciences politiques & Éditions du CNRS, 1979.
• Bonnaud, Stéphane. „Le 9e Bataillon de Chars de Combat Renault R 35.” Cz. 1, „De l’Elephant du 511 a la Tête de Mort du 9.” Histoire de Guerre. Blindés et Matériel nr 74 (2006): 66–78.
• Bonnaud, Stéphane. „Le 23e BCC et son Baptême du Feu.” Histoire de Guerre. Blindés et Matériel 116 (2018): 43–60.
• Denis, Éric. L’armée de Terre française du 10 mai 1940. Paris: Economica, 2020.
• Gamelin, Maurice. Sérvir. T. 3, La Guerre (Septembre 1939 – 19 Mai 1940). Paris: Plon, 1947.
• Gauché, Maurice. Le Deuxième Bureau au travail (1935–1940). Paris: Amiot-Dumont, 1953.
• Hiegel, Henri. La drôle de Guerre en Moselle. T. 1, 3 septembre 1939 – 10 mai 1940. Sarreguemines: Editions Pierron, 1983.
• Mazur, Wojciech. „«Offensive pour la Pologne?» Wojskowe aspekty polityki mocarstw zachodnich wobec Polski a konferencja w Abbeville (wiosna–lato 1939 roku).” Kwartalnik Historyczny 124, nr 4 (2017): 699–731. https://doi.org/10.12775/ KH.2017.124.4.03.
• Mazur, Wojciech. „Zanim ruszyły czołgi Francuska broń pancerna u progu II wojny światowej (wybrane aspekty).” Przegląd Historyczno-Wojskowy 19 (69), nr 1 (259) (2017): 45–65.
• Minart, Jacques. P.C. Vincennes. Secteur 4. T. 1. Paris: Editions Berger-Levrault, 1945.
• Moczulski, Leszek. Wojna Polska 1939. Warszawa: Bellona, 2009.
• Piątek, Jarosław J. Walka o czołgi. Poglądy, konstrukcje i struktury do 1939 roku. Oświęcim: Napoleon V, 2015.
• Saint-Martin, Gerard. L’Armée Blindée Française. T. 1, Mai–juin 1940: Les blindés français dans la tourmente. Paris: Economica, 1998.
• Vauvillier, François. French Tanks and Armoured Vehicles 1914–1940. Paris: Histoire & Collections, 2014.
• Zgórniak, Marian. Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 1938– 1939. Kraków: Wydawnictwo: Księgarnia Akademicka, 1993.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2022.1(279).0002

Biblioteka Nauki

2057149