Cezariańska okupacja ziem Eduów i Sekwanów w latach 58–51 p.n.e. Przebieg i strategie oporu

• Authors: Michał Faszcza

Title variants

EN

Caesarian Occupation of Aeduan and Sequanian Territory between 58–51 B.C. The Course and Strategies of Resistance

DE

Caesarische Besetzung der Gebiete der Haeduer und Sequaner in den Jahren 58–51 v. Chr. Verlauf und Strategien des Widerstands

Abstracts

EN

During the conquest of Gaul between 58–51 B.C., Gaius Julius Caesar tried to describe his relationship with the Aedui and the Sequani as friendly, presenting both peoples as staunch allies of the Roman Republic. In fact, as early as 58 B.C. an increase in anti-Roman sentiment could be observed, exacerbated by Caesar’s treatment of his allies as a source of military reinforcements and supplies for subsequent campaigns. This resulted in Aeduan and Sequanian territory actually being occupied by Roman forces. Both tribes used diff erent strategies of resistance: from sabotaging Caesar’s orders and avoiding combat, to engaging in open confrontation. After 54 B.C. Dumnorix, one of the most influential Aedui, became a symbol of anti-Roman attitude. His death marks the symbolic deadline between sabotage and open resistance, culminating in the Aedui and the Sequani joining Vercingetorix’s revolt.

DE

Während der Eroberung Galliens in den Jahren 58–51 v. Chr. Versuchte Gaius Julius Caesar, die Beziehungen zu den Haeduern und Sequanern als freundschaft lich zu beschreiben und beide Völker als loyale Verbündete der römischen Republik darzustellen. In Wirklichkeit ist bereits ab 58 v. Chr. eine Zunahme der antirömischen Stimmung zu beobachten, die noch dadurch verstärkt wurde, dass Caesar die Verbündeten zur Auff üllung der Hilfstruppen und als Nachschub für die folgenden Feldzüge nutzte. Dies führte dazu, dass die Gebiete der Haeduer und Sequaner faktisch unter römischer Besatzung standen. Beide Stämme setzten unterschiedliche Widerstandsstrategien ein: von der Sabotage von Cäsars Befehlen über die Flucht vor der Schlacht bis hin zur off enen Konfrontation. Nach 54 v. Chr. wurde Dumnorix, einer der einfl ussreichsten Haeduer, zum Symbol für die antirömische Einstellung. Sein Tod markiert die symbolische Grenze zwischen Sabotage und off enem Widerstand, die darin gipfelt, dass sich die Haeduer und Sequaner dem Aufstand des Vercingetorix anschließen.

PL

Podczas podboju Galii w latach 58–51 p.n.e. Gajusz Juliusz Cezar starał się opisywać relacje z Eduami i Sekwanami jako przyjazne, przedstawiając oba ludy jako wiernych aliantów republiki rzymskiej. W rzeczywistości już od 58 r. p.n.e. można było zaobserwować wzrost antyrzymskich nastrojów, potęgowanych traktowaniem przez Cezara sojuszników jako źródła wsparcia militarnego i zaopatrzenia na okoliczność kolejnych kampanii. Doprowadziło to do sytuacji, że ziemie Eduów i Sekwanów znalazły się faktycznie pod rzymską okupacją. Oba plemiona stosowały różne strategie oporu: od sabotowania rozkazów Cezara, przez uchylanie się od walki, po podejmowanie otwartej konfrontacji. Po 54 r. p.n.e. symbolem antyrzymskiej postawy stał się Dumnoryks, jeden z najbardziej wpływowych Eduów. Jego śmierć wyznacza symboliczną granicę między sabotażem a otwartym oporem, którego kulminacją było przyłączenie się Eduów i Sekwanów do powstania Wercyngetoryksa.

Keywords

PL

wojny galijskie; Galia; Cezar; Eduowie; Sekwanowie

EN

the Gallic Wars; Gaul; Caesar; the Aedui; the Sequani

DE

Gallische Kriege; Gallien; Caesar; Haeduer; Sequaner

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2022
• Volume: XXIII (LXXIV)
• Issue: 4(282)
• Pages: 46-66

Dates

published

2022

Contributors

author

Michał Faszcza

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000335626217

References

• Annaei Flori Epitome de Tito Livio bellorum omnium annorum DCC libri II. Red. Otto Rossbach. Lipsiae: B.G. Teubner, 1896.
• Appiani Historia Romana. Red. Paul Viereck i Antoon G. Roos. T. 1, Prooemium. Iberica. Annibalica. Libyca. Illyrica. Syriaca. Mithridatica. Fragmenta. Leipzig: B.G. Teubner, 2012.
• Barlow, Jonathan. „Noble Gauls and their other in Caesar’s propaganda.” W Julius Caesar as Artful Reporter: The War Commentaries as Political Instruments. Red. Katheryn Welch i Anton Powell, 139–170. Swansea: Th e Classical Press of Wales, 1998.
• Brunaux, Jean-Louis. Les Gaulois. Paris: Les Belles Lettres, 2005.
• C. Iulii Caesaris Commentarii rerum gestarum. Red. Otto Seel. T. 1, Bellum Gallicum. Leipzig: B.G. Teubner, 1977.
• C. Suetoni Tranquilli Opera. Red. Maximilian Ihm. T. 1, De vita caesarum libri VIII. Leipzig: B.G. Teubner, 1958.
• Crumley, Carole L. „Aeduan Gaulish economy and society on the eve of the conquest: the dialectics of landscape and power.” Cuadernos de Arqueología Mediterránea 3 (1997): 31–46.
• Cunliffe, Barry. Greeks, Romans & Barbarians: Spheres of Interaction. London: Batsford, 1988.
• Deyber, Alain. Les Gaulois en guerre. Stratégies, tactiques et techniques. Essai d’histoire militaire (IIe –Ier siècles av. J.-C.). Paris: Errance, 2009.
• Dio Cassius. Roman History. Books 36–40. Red. i tłum. Earnest Cary. Cambridge MA: Harvard University Press, 1914.
• Diodorus Siculus. Library of History. Red i tłum. Charles H. Oldfather. T. 3, Books 4.59–8. Loeb Classical Library 340. Cambridge MA: Harvard University Press, 1939.
• Dobesch, Gerhard. „Einige Beobachtungen zu Politik und Tod des Haeduers Diviciacus und seines Bruders Dumnorix.” Tyche 19 (2004): 19–74. Https://doi. org/10.15661/tyche.2004.019.04.
• Eutropii Breviarium ab urbe condita. Red. Carlo Santini. Leipzig: B.G. Teubner, 1992.
• Faszcza, Michał N. „Lojalność i wiarołomstwo jako oś Cezariańskiej narracji poświęconej wojnie: propaganda i kontekst kulturowy w «Commentarii de bello Gallico».” Studia Historica Gedanensia 12, nr 1 (2021): 53–80. Https://doi.org/10.4467 /23916001HG.21.026.15086.
• Faszcza, Michał N. Kampania Cezara przeciwko Ariowistowi (58 r. przed Chr.). Oświęcim: Napoleon V, 2015.
• Ferrero, Guigliemo. Wielkość i upadek Rzymu. Tłum. Leopold Staff . T. 2, Juliusz Cezar. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera, 1935.
• Fichtl, Stephan. Les peuples gaulois IIIe–Ier siècles av. J.-C. Paris: Errance, 2004.
• Gardner, Jane F. „The «Gallic Menace» in Caesar’s Propaganda.” Greece & Rome 30, nr 2 (1983): 181–189.
• Glare, P.G.E., red. Oxford Latin Dictionary. Oxford: Clarendon Press, 1968.
• Goudineau, Christian. César et la Gaule. Paris: Seuil, 2000.
• Hatt, Jean J. Histoire de la Gaule romaine (120 avant J.-C.–451 après J.-C.). Colonisation ou colonialisme? Paris: Payot, 1959.
• Hornung, Sabine. „Le camp militaire de Heimskeil. Une nouvelle perspective sur la conquête césarienne et ses conséquences à l’est de la Gaule Belgique.” W Les armées romaines en Gaule à l’époque républicaine. Nouveaux témoignages archéologiques. Red. Michel Reddé. Bibracte 28, 113–134. Glux-en-Glenne: Bibracte-Centre archéologique européen, 2018.
• Jullian, Camille. Histoire de la Gaule. T. 2, La Gaule indépendante. Paris: Hachette, 1908.
• Konik, Eugeniusz, i Wanda Nowosielska, tłum. i oprac. „Wojna gallicka.” W Corpus Caesarianum. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.
• Kruta, Venceslas. Les Celtes. Histoire et dictionnaire. Paris: Robert Laff ont, 2000.
• Lewuillon, Serge. „Histoire, société et lutte des classes en Gaule: Une féodalité à la fin de la république et au début de l’empire.” W Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. T. 2, cz. 4. Red. Helga Temporini, 525–583. Berlin – New York: De Gruyter, 1975.
• M. Tulli Ciceronis Epistulae. Red. William S. Watt. T. 2, Epistulae ad Atticum. Books I–VIII. Oxford: Oxford University Press, 1965.
• Orosius, Paulus. Seven Books of History against the Pagans. Red. i tłum. Andrew T. Fear. Liverpool: Liverpool University Press, 2010.
• Osgood, Josiah. „The Pen and the Sword: Writing and Conquest in Caesar’s Gaul.” Classical Antiquity 28, nr 2 (2009): 328–358. Https://doi.org/10.1525/ ca.2009.28.2.328.
• Pliniusz Sekundus, Gajusz. Historia naturalna. Tłum. Ireneusz Mikołajczyk, Natalia Rataj, Emilia Twarowska-Antczak i Krzysztof Antczak. Red. Ireneusz Mikołajczyk. T. 1, Kosmologia i geografia. Księgi II–VI. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017.
• Plutarchi Vitae parallelae: Alexander et Caesar. Red. Konrat Ziegler i Hans Gärtner. Leipzig: B.G. Teubner, 1994.
• Rambaud, Michel. L’art de la déformation historique dans les Commentaires de César. Paris: Les Belles Lettres, 1953.
• Régnier, Fabien, i Jean-Pierre Drouin. Les Peuples fondateurs à l’origine de la Gaule. Fouenant: Yoran Embanner, 2012.
• Rice Holmes, Th omas. „Signor Ferrero or Caesar?” The Classical Quarterly 4, nr 4 (1910): 239–246.
• Rice Holmes, Thomas. „Signor’s Ferrero Reconstruction of Caesar’s First Commentary.” The Classical Quarterly 3, nr 3 (1909): 203–215.
• Szidat, Joachim. Caesars diplomatische Tätigkeit im Gallischen Krieg. Wiesbaden: Franz Steiner, 1970.
• T. Livi Ab Urbe condita. Red. Otto Rossbach. T. 4, Libri XLI–XLV. Periochae omnium librorum. Fragmenta oxyrhynchi reperta. Iulii Obsequentis prodigiorum liber. Leipzig: B.G. Teubner, 1959.
• Thevenot, Emile. „Les Éduens n’ont pas trahi (Suite).” Latomus 19, nr 2 (1960): 253– 290.
• Thevenot, Emile. „Les Éduens n’ont pas trahi.” Latomus 19, nr 1 (1960): 3–56.
• Tulli Ciceronis Epistulae. Red. William S. Watt. T. 1, Epistulae ad familiares. Oxford: Oxford University Press, 1992.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2022.4(282).0002

Biblioteka Nauki

2162159